Opinie | Asiel? Het gaat om de man-vrouw verhoudingen, sukkel!

Terwijl het aantal vluchtelingen dat naar Nederland komt, is afgenomen, draait de politiek om één kwestie: asielmigratie. In plaats van het land voor te bereiden op een mogelijk echte vluchtelingencrisis, die helemaal niet ondenkbaar is als de conflicten in Oekraïne of in het Midden-Oosten onverhoopt escaleren, wordt de opvang van de huidige aantallen asielzoekers verwaarloosd.

Op de achtergrond speelt een hele andere strijd die veel dichter bij huis ligt: die van de man-vrouw verhoudingen. En die strijd speelt op alle continenten, te beginnen in de VS. De machoman is terug van weggeweest. En dat verklaart mogelijk ook veel van de snelle veranderingen in het politieke landschap in Amerika en ook in Europa. Natuurlijk gaat deze vergelijking mank in de details, maar toch zijn er vergelijkbare trends aan te wijzen.

Genderstrijd

De presidentsrace in de VS is steeds meer uitgelopen op een genderstrijd: Trump wint royaal onder de mannelijke kiezers, Harris onder de vrouwelijke, zij moet zelfs haar best doen om de stem te winnen van zwarte mannelijke kiezers. De culture war lijkt steeds minder een ideeënstrijd over de toekomst van Amerika, maar te gaan over achterliggende thema’s zoals mannelijkheid en vrouwelijkheid, reproductieve rechten van vrouwen (abortus) en impliciet ook de man-vrouw verhoudingen thuis, op de werkvloer en in leidende posities, waar mannen steeds vaker achter het net lijken te vissen.

Het is vooral Trump die met deze ontwikkeling in zijn sas is. Hij weet zijn optimistische MAGA-narratief (Make America Great Again) te pitchen bij websites en podcasts die hem welgezind zijn, zoals Outkick, een conservatieve sport-nieuws-website die ‘woke’ sport, politiek en entertainment eruit wil trappen (vandaar de naam). Trump laat zich interviewen door conservatieve socialemedia-influencers met een achtergrond in de vechtsporten zoals Logan Paul, George Murdoch, alias Tyrus of Joe Rogan, waar het thema mannelijkheid, succes, karakter en besluitvaardigheid gratis in beeld wordt gebracht. Een van de onderwerpen bij Tyrus’ interview was daadwerkelijk ‘manhood is under attack’.


Lees ook

‘Sinds aftreden belde Trump zeven keer heimelijk met Poetin’

Een Trump-bord in Wisconsin.

Mannelijkheid speelt ook een belangrijke rol in Trumps buitenlandse politiek, waar hij een voorliefde heeft voor sterke mannen als Vladimir Poetin, Xi Jinping of Kim Yong-un.

Anderzijds zette hij zich tijdens zijn presidentschap sterk af tegen de toenmalige Duitse bondskanselier Angela Merkel als symbool van een politieke stijl waar hij niets mee op heeft. En daarmee worden de internationale waarden, waar ook Amerika voor staat sinds de Tweede Wereldoorlog, door Trump aan de kaak gesteld.

Financial Times– columnist Martin Wolf ziet het succes van Trump als een ‘undoing-project’, als het ontdoen van de naoorlogse waarden waarvoor Amerika stond. Daarmee doelt hij op de multilaterale politiek die Amerika zelf heeft vormgegeven, op de rol van de VS als internationale politiemacht en van het idee van het Westen, staand voor een aantal coherente ideeën over democratie, welvaart en internationale rechtvaardigheid.

Taboesfeer

Het thema mannelijkheid speelt op de achtergrond ook in Nederland een belangrijke rol, getuige de ongekend felle aanvallen op vrouwen in hoge posities, die een liberaal progressief geluid laten horen. De aanvallen op Sigrid Kaag of Femke Halsema lijken uit het niets te komen omdat het thema in een taboesfeer is geplaatst, maar zij geven goed aan wat er onderhuids speelt. Gestimuleerd door influencers als Andrew Tate zijn ook Nederlandse jongeren flink verdeeld geraakt over thema’s als mannelijkheid en vrouwelijkheid. Daar spelen politici als FVD-leider Thierry Baudet gretig op in.

Ook Nederlandse jongeren zijn flink verdeeld over mannelijkheid en vrouwelijkheid

In Duitsland wordt dezelfde strijd veel openlijker gespeeld. Ook daar kreeg een aantal vrouwelijke kopstukken het zwaar te verduren, te beginnen bij Angela Merkel zelf, die bepaald geen gemakkelijke start had als kanselier. Recent nog trad partijvoorzitter van de Groenen, Ricarda Lang, terug. Zij kreeg te maken met bakken vol kritiek op de ‘socials’ die sterk op de persoon waren gericht. In antwoord hierop postte ze op Instagram: „Gevolg van het aftreden van Ricarda Lang: tienduizenden komische Facebook-commentatoren werkloos”.

In Duitsland speelt bovendien de strijd om het gendern in de taal een belangrijke rol. Het is op Duitse universiteiten al langer gebruikelijk om niet meer over ‘Studenten’ te spreken omdat het een mannelijke vorm is, en daarmee vrouwen uitsluit. Op het alternatief ‘Student*innen’ volgde het onzijdige ‘Studierenden’ dat nu vooral gangbaar is. De christendemocratische CDU/CSU verzet zich fel tegen het gendern in de taal. Een aantal deelstaten heeft het nu verboden voor de eigen ambtenaren. Zo gaf de anders best gematigde minister-president van de deelstaat Hessen Boris Rhein triomfantelijk aan dat op zijn ministeries gendertekens zoals sterretjes, een schuine streep of dubbele punt verboden zijn. En wie dat wel wil doen moet maar naar Rijnland-Palts gaan, waar de sociaaldemocraten regeren.

Simsonbrommers

Mannelijkheid is ook een thema waar de populistische AfD mee wil scoren. „Echte mannen zijn rechts”, zei de gewezen lijsttrekker van de AfD voor het Europees Parlement Maximilian Krah op TikTok

Het is ook het thema waarover de meest in het oog springende politicus van de AfD, Björn Höcke, aan de haal gaat. Vlak voor de verkiezingen in zijn deelstaat Thüringen trok hij met zijn aanhang op Simsonbrommers door het land. Deze brommers zijn een collectors item omdat ze gemaakt zijn in de DDR. Mannelijkheid, regionalisme en Ostalgie gaan hier hand in hand.

Het zou goed zijn als de samenleving, en met name ook linkse politici hierop ingaan. We denken dat het debat over migratie gaat, en dat is ook zo, maar het gaat evenzeer over iets heel anders. De ‘border’ is immers ver weg, maar met man-vrouwverhoudingen hebben we allemaal te maken, te beginnen bij ons thuis.