Opinie | ‘We zien dat het snel kan gaan met koraalherstel’

Future Affaires Het gestage verdwijnen van koraalriffen heeft desastreuze gevolgen. Jesse de Bont wilde er wat aan doen, en installeerde dertien kunstmatige riffen langs de kust van Aruba. De lokale bevolking is enthousiast.

Foto Reef systems, bewerking NRC

‘Dat het slecht gaat met koraalriffen, hoef ik hopelijk niet meer uit te leggen. Hele zeebodems zijn verwoest door sleepnetten. In landen zoals Kenia is decennialang met dynamiet gevist waardoor vrijwel alle koraalriffen zijn verwoest. Dus dan gooien ze een dynamietstaaf in het water dan komen al die vissen bovendrijven, maar ook al het koraal gaat kapot. Zonder koraal trekt al het zeeleven weg en dus ook de voedselvoorziening in gebieden waar mensen van de visserij leven.

„Daar wilden wij wat aan doen. Mijn mede-oprichter Max Dijkstra ontwierp tijdens zijn studie aan de Artez-hogeschool modulaire blokken die gebruikt kunnen worden voor de kunstmatige aanleg van koraalriffen. Zes jaar gelden stonden we na wat biertjes in de schuur van zijn vader, waar de blokken toen nog werden gemaakt, en besloten we hier samen wat van te gaan maken. Ik had bedrijfskunde gestudeerd, het was in het begin echt leuren om geld en samenwerkingen met de juiste partijen, maar uiteindelijk werd ons idee opgepikt door de haven van Amsterdam, en onderzoeksinstellingen zoals de Universiteit van Wageningen, en na een aantal gelukte projecten komen partijen nu naar óns toe.

„Op Aruba plaatsten we deze week dertien kunstmatige riffen langs de zuidkust, samen met lokale aannemers, de beheerder van marineparken en twee universiteiten . Wij hebben de riffen voor dit project zó ontworpen dat ze volgens ons het meest geschikt zijn om tegen de sterke stromingen van de Caribische zee kunnen, en het oppervlak van de blokken is optimaal voor het aanhechten en aangroeien van koralen.

Op Aruba plaatsten we deze week 13 kunstmatige riffen.

„Om een ecosysteem te laten ontstaan, plaatsen we lokaal gekweekte koralen op onze riffen. Momenteel zijn de blokken gemaakt van beton, we werken aan een overstap naar een CO2-neutraal materiaal.

„De komende twee jaar zal onderzoek moeten uitwijzen of het werkt. Ik ben daar natuurlijk optimistisch over en meerdere universiteiten wereldwijd doen nu onderzoek naar onze methode. Werkt het? Heeft het per ongeluk negatieve neveneffecten? We hebben bij een project in Kenia, eerder dit jaar, gezien dat het heel snel kan gaan met de groei van koralen en de toename van de biodiversiteit. Ook in de Noordzee kunnen deze blokken helpen, weten we door een proef bij de Lauwersmeerdijk in Groningen. Daar plaatsten we rif-blokken die we na één jaar weer omhoog haalden. Daar schoten gewoon tientallen palingen uit de holtes, er zaten honderden zeesterren en krabben in en op: bizar om te zien hoe snel zeeleven zich kan herstellen.

„We hebben in Kenia een lokaal fabriekje opgezet voor het produceren van die blokken. We delen kennis met de lokale bevolking, zodat ze de blokken zelf kunnen maken. Zij hebben ook een direct economisch belang: zonder koraalriffen geen visvangst, geen toerisme.

„Kijk, het is het is geen rocket science, hè. Als wij met z’n tweeën zo’n fabriekje in Kenia kunnen opzetten, dan kunnen we dat concept ook kopiëren naar andere eilanden. Dan kan je wel een impact maken. Of het genoeg is om de verwoesting van koraal te keren? Nou ja, het begint klein, je moet geen grootheidswaanzin krijgen. Je moet vooral bedenken hoe je de lokale bevolking het zélf kan laten doen.

„Je ziet het nu ook hier op Aruba. De mensen hier hebben jarenlang alleen maar gehoord dat alle riffen aan het verdwijnen zijn. Die zijn dolblij dat ze nu zelf wat kunnen doen. Er zijn hier veel vrijwilligers die helpen bij het project. Samen met lokale mensen kun je echt wel iets in gang zetten.”

Heeft u tips of suggesties voor deze rubriek? Mail mij dan op [email protected]. Abonneer u vooral ook op de wekelijkse nieuwsbrief Future Affairs: www.nrc.nl/futureaffairs

Lees ook: Future Affairs: op zoek naar de pioniers