Als het licht al uit is bij zijn collega’s die ’s ochtends vroeg op de veiling van Aalsmeer bloemen verhandelen voor met name de Europese markt, tuurt Paul Hoogenboom vaak tot middernacht nog naar zijn beeldscherm. Dan appt en videobelt hij met zijn ruim vierhonderd Amerikaanse klanten „aan de overkant”, waar het zes uur vroeger is. „Snel schakelen en korte nachten” is Hoogenboom in zijn twee decennia als directeur van sierteeltexporteur Holex Flowers wel gewend geraakt. De helft van zijn bloemen is bestemd voor de VS, de omzet bedraagt jaarlijks 60 miljoen euro.
Hoogenboom noemt ‘9/11’, de uitbarsting van de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull en de coronapandemie als disrupties in de handel met de VS die hij meemaakte. „Maar dat alles zo van de hak op de tak ging als deze week.heb ik het nog nooit meegemaakt”, zegt hij. „Hier op kantoor spreken we al van ‘Trumps rollercoaster’.” En dus sliep Hoogenboom deze week „nog een paar uur minder”.
Nederlandse ondernemers ondervinden nu al de gevolgen van de handelsoorlog die de Amerikaanse president Donald Trump is begonnen. Afgelopen woensdag kondigde hij voor drie maanden een heffing van 10 procent aan op de meeste Europese producten die de VS binnenkomen, een week daarvoor zou import uit de EU zelfs met 20 procent worden belast. Ook de tarieven die Trump aan de rest van de wereld oplegt, zoals de 145 procent aan China, worden gevoeld.
Dat geldt zeker voor de Nederlandse exporteurs van snijbloemen naar de VS, die in 2024 voor 163 miljoen euro bloemen uitvoerden. De exportwaarde van bloembollen ligt hoger, zo’n 325 miljoen. Van een deel van de bollen worden in de VS snijbloemen geteeld. Vanwege dat deels Amerikaanse productieproces hoopt Mark-Jan Terwindt van Anthos, de brancheorganisatie van handelsbedrijven in bloembollen en boomkwekerijproducten, „de VS te kunnen bewegen een uitzondering te maken voor bloembollen”.
Pasen en Moederdag
Toen Hoogenboom van Holex Flowers woensdagavond appjes van zijn verkoopteam kreeg over de nieuwste tariefwijziging van Trump was zijn eerste reactie: hoe lang blijft dit van kracht? „Trump is zo onberekenbaar dat als de EU morgen iets verkeerds zegt, we zo weer gestraft kunnen worden met een nog hoger tarief.”
Snel berekende hij de heffing door en liet hij de prijslijsten van zijn bloemen aanpassen. „Sommige klanten dachten dat die 20 procent meteen helemaal van de baan was”, zegt Hoogenboom, die direct „meer terughoudendheid” bespeurt. „Als supermarkten denken dat onze tulpen morgen weer een cent goedkoper zijn, wachten ze met het plaatsen van hun bestellingen. En dat terwijl Pasen en Moederdag eraan komen, twee ‘bloemenfeestdagen’ in de VS. De handel blijft doorlopen, maar onze bloemen worden aanzienlijk duurder. Zo simpel is het.”
Dat alles zo van de hak op de tak ging als afgelopen week, heb ik nog nooit meegemaakt
Dat beaamt Quirinus van den Berg, directeur van TotalGreen Holland. Zijn overgrootvader, ook een Quirinus, begon in 1876 tulpenbollen te kweken. De achterkleinzoon teelt zelf niet meer, maar richt zich vanuit Zwaansbroek, een dorp in de Haarlemmermeer, volledig op de export van bollen naar de Verenigde Staten en Canada. Het laatste breaking news over de handelsoorlog rolt meteen zijn kantoor binnen via de Amerikaanse zakenzender CNBC, die „hier de hele dag aan staat”.
Kleine marges
„De bollenwereld is een prachtige industrie, maar de marges zijn klein”, zegt Van den Berg. Hij geeft een voorbeeld: „Als ik deze week met een klant afspreek dat hij 1 euro voor mijn bollen moet betalen en hij ze daarom voor 1,99 euro in zijn winkel legt, kan ik daar een week later niet op terugkomen en ineens 1,22 euro vragen. Amerikanen zijn fantastische klanten, maar ze zijn niet gek.”
Ook met heffingen van 10 procent worden zijn bloembollen duurder, bovendien houdt Van den Berg rekening met een zwakke dollar en de tarieven voor schepen die onder Chinese vlag in de VS arriveren – want ook zijn goederen worden verscheept. „Tijdens corona zat heel Amerika thuis en wilden ze tulpenbollen kopen. Maar een bloembol is geen pak melk, de Amerikaan kan zonder ons luxeartikel.”
Stef Ruiter en zijn broer Niels „leerden het vak al voordat we konden lopen”, zegt hij. De twee behoren tot de derde generatie bloembollenkwekers in Andijk, West-Friesland. Op hun percelen aan de rand van het IJsselmeer telen ze vooral tulpenbollen, een groot deel verschepen ze gekoeld naar de VS. Daar komen de tulpen op een vooraf uitgerekende datum tot bloei. „Wij leveren dus een halffabrikaat”, zegt Ruiter.
Hij was deze week vooral bezorgd over zijn Amerikaanse handelspartners. „Je wilt niet dat zij de markt uit worden geprijsd, maar dat is wel waar Trump nu voor zorgt.” Over zijn bedrijf J.C.J. Ruiter-Wever, waarvan hij bedrijfsleider is, maakt hij zich minder zorgen. „Laat die tarieven eerst maar gebeuren. Na corona, de gascrisis en de inflatie, is dit de zoveelste bizarre prijsverhoging waarmee we worden geconfronteerd. Elke keer heb je het gevoel dat je bedrijfspositie onder druk staat, maar daar word je na verloop van tijd ook wel een beetje immuun voor.”
Bovendien ziet Ruiter nieuwe afzetmarkten: „In China waren tulpen eerst een nicheproduct, maar inmiddels is er ruimte voor de productie van bulk. We leveren ook meer aan Oost-Europese landen. Daar zit niet zo’n spanning op de markt als in de VS.”
