De Europese Centrale Bank heeft, zoals alom werd verwacht, de rente ongemoeid gelaten tijdens de laatste bestuursvergadering van het jaar 2023. En hoewel de centrale bank de verwachtingen voor de inflatie naar beneden heeft bijgesteld, benadrukte president Christine Lagarde in haar persconferentie donderdagmiddag in Frankfurt dat renteverlagingen in de eurozone nog niet op tafel liggen. Het belangrijkste tarief, de depositorente waartegen banken hun gelden kortlopend bij de ECB in bewaring kunnen geven, blijft staan op 4 procent.
Lagarde – die de persconferentie regelmatig moest onderbreken door hoestbuien na een recente Covid-infectie – reageerde daarmee op verwachtingen op de financiële markten dat de ECB in de loop van 2024 de rente weleens zou kunnen gaan verlagen.
Op basis van marktdata berichtte financieel persbureau Bloomberg vorige week dat de meeste beleggers nu meerdere renteverlagingen verwachten van in totaal 1,5 procentpunt in het komende jaar. Eind 2024 zou de ECB-depositorente (nu 4 procent) dan uitkomen op 2,5 procent. Banken als ING, ABN Amro en Deutsche Bank gaan uit van renteverlagingen vanaf de tweede helft van 2024, of al eerder.
Dat beleggers gokken op renteverlagingen komt doordat in november de inflatie onverwacht opeens vrij dicht bij het hoofddoel van de ECB kwam van 2 procent. De inflatie in Europa bedroeg in november volgens een eerste raming 2,4 procent.
Lagarde stelde tijdens de persconferentie dat dit waarschijnlijk een tijdelijke afname van de inflatie was. De analisten van de ECB verwachten dat op korte termijn de inflatie weer wat omhoog gaat, om daarna wél sneller dan eerder werd voorspeld te dalen. Voor 2024 wordt in Frankfurt een inflatie verwacht van 2,7 procent en voor 2025 van 2,1 procent. In 2026 komt de inflatie naar verwachtingen van de economen van de ECB zelfs onder de 2 procent uit, op 1,9 procent.
Het sleutelen aan de rente is voor centrale banken de belangrijkste manier om de inflatie te beïnvloeden. Het idee bij een hoge rente is: als de centrale bank het duurder maakt om geld te lenen, werkt dat als rem op de vraag van consumenten naar goederen en diensten. Uiteindelijk moet dat ook de prijsstijgingen dempen.
Ondanks de verlaagde inflatieverwachtingen, benadrukte Lagarde dat het bestuur van de centrale bank tijdens de vergadering in december niet heeft gesproken over renteverlagingen. „Moeten we minder waakzaam worden? Zeer zeker niet.” Het bestuur van de ECB is ervan overtuigd dat het „lang genoeg” aanhouden van de huidige, hoge rentestand de beste manier is om de inflatie naar het doel van 2 procent te brengen.
Bovendien wijzen volgens Lagarde veel indicatoren die invloed hebben op de inflatie ook nog niet op tempering. Zo blijven lonen in veel landen nog stijgen. Met meer geld in de portemonnee kunnen consumenten meer uitgeven, en zijn ze ook bereid hogere prijzen te betalen. Dat kan inflatie aanwakkeren. „Onze rentebesluiten baseren we op dit soort gegevens, en we zullen al die gegevens elke bijeenkomst weer afwegen om te bepalen of de rente op het juist niveau staat en hoelang die daar op moet staan.”
Lagarde reageerde daarmee ook op uitspraken van de Federal Reserve. De Amerikaanse centrale bank besloot woensdag om de rentes ook ongemoeid te laten, maar Fed-bestuurders zeiden ook te verwachten dat er in 2024 waarschijnlijk wel drie renteverlagingen zullen volgen. Bij de ECB wordt doorgaans niet zo expliciet vooruitgelopen op rentebesluiten.
De speeches van de ECB-president zijn doorgaans een vrij exacte kopie van de voorgaande editie. De verschillen die worden aangebracht dienen daardoor vaak een doel: om beleggers of andere belanghebbenden te attenderen op net wat gewijzigde meningen van het 26-koppige bestuur van de ECB.
Deze keer waren er vooral duidende zinnen toegevoegd over de lage inflatie in november en de verlaagde inflatieverwachting voor komende jaren. Waarschijnlijk om al te veel optimisme op de financiële markten over mogelijke renteverlagingen wat te temperen – iets wat sowieso de missie van Lagarde leek, donderdag.
Leeslijst
