Ondanks een verbod werd er op de Dam toch gedemonsteerd: ‘We móéten onze stem laten horen’

Op de Dam staat zondagmiddag om twee uur docent geschiedenis Ton Rijnberg (35) uit Gouda met zijn ov-fiets. Hij staat daar, zegt hij, omdat hij vindt dat het recht op demonstreren wordt geschonden. Kort daarvoor heeft de Amsterdamse rechtbank in een kort geding beslist dat een pro-Palestina demonstratie op De Dam zondagmiddag wordt verboden. Er is een noodverordening van kracht. Ton Rijnberg staat er toch. En hij is niet de enige.

Net voor twee uur zoefden arrestatiebusjes over het Damrak, langs toeristen in de rij voor een net afgebakken ‘Hollandse stroopwafel’ of een puntzak ‘Echt Vlaamsche Friet’. Activist Frank van der Linde die het kort geding had aangespannen, heeft aangekondigd tóch naar De Dam te gaan om te demonstreren tegen de oorlog in Gaza.

Er staat een bonte groep midden op het plein: jongeren met paars geverfd haar, piercings en hoodies; ouderen met warme, wollen mutsen en paraplu’s; verbaasde toeristen met rolkoffers. En activisten met Palestijnse sjaals en bordjes met: ‘Stop genocide’. Ze scanderen: ‘Shame on you’ en ‘You are not alone’.

Ton Rijnberg staat er niet alleen omdat hij tegen de oorlog in Gaza wil demonstreren. Hij heeft zich geërgerd aan de beeldvorming de afgelopen dagen. Supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi uit Tel Aviv, die naar Amsterdam waren gekomen voor de wedstrijd van hun club tegen Ajax, werden donderdagnacht na de wedstrijd belaagd en aangevallen. In veel media werden ze neergezet als slachtoffers van anti-joods geweld, zegt Rijnberg. Maar óók zij waren agressief, verbrandden een Palestijnse vlag en riepen nare dingen over de mensen in Gaza. „De reactie daarop moet je tegen de achtergrond van de oorlog in Gaza zien”, zegt hij. „Het afkeuren van een genocide kun je geen antisemitisme noemen.”

Rijnberg vindt de politie met schild en wapenstok veel te agressief. „Kijk! Ze staan met hun hand op hun pistool. Je kunt veel beter de-escaleren.”

Palestijnse vlag

Een van de demonstranten haalt een Palestijnse vlag tevoorschijn. Hij wordt direct door ME’ers tegen de grond gewerkt en in een arrestantenbusje geduwd. Politiemensen hergroeperen en scheiden een deel van de demonstranten van de rest door er in een cirkel omheen te gaan staan.

Het afkeuren van een genocide kun je geen antisemitisme noemen

Een man van 36 staat op een bankje toe te kijken. Hij wil zijn naam niet zeggen en verontschuldigt zich ervoor: „Sorry.” Hij wil zijn stem laten horen, zegt hij geëmotioneerd. „Dat móéten we doen.” Palestijnen in Gaza worden vernederd en vermoord, zegt hij. Wij in de rest van de wereld staan erbij en kijken er naar. Hij wil niet goedpraten dat Marokkaans-Nederlandse jongeren op scootertjes Maccabi-supporters hebben aangevallen. Hij keurt het af. Hij heeft zelf een Marokkaanse achtergrond. Maar de Maccabi-mannen provoceerden óók, door hun regering openlijk te steunen, zegt hij. „Dát is de achtergrond van de agressie tegen hen. Niet hun joods-zijn. Sorry.”

Een politieagente houdt drie meisjes tegen, die het plein willen oversteken. „Omlopen, de ME komt zo in actie.”

„Actie? ME?”

„Google maar even. Nu wegwezen!”

Simon Heijmans (20) loopt net langs met een vriend. Ze waren in de Bijenkorf om de hoek toen ze hoorden dat er wat gaande was op De Dam. Ze komen even kijken. Hij vindt dat de demonstranten de politie te veel provoceren. „Kijk, hoe dicht ze op hen gaan staan. Dat is intimiderend.” Het is verschrikkelijk wat er in Gaza gebeurt, zegt hij. Maar hij gelooft niet dat schreeuwen tegen de politie op De Dam het lot van de Palestijnen zal verbeteren. „Ik ben meer voor praten zonder agressie.”

Zijn vader heeft hem net geappt dat hij weg moet gaan, zegt hij. Geen gek idee, vinden ze.

‘This is the Damsquare’

Een geschakelde stadsbus vol demonstranten verlaat De Dam. Ze kloppen op de ramen en zwaaien vanachter het raam met Palestijnse vlaggen. Later zullen nog drie volle bussen demonstranten volgen. Aan het eind van de dag zijn honderden mensen weggevoerd.

Een Amsterdamse stadgids duikt uit een straat De Dam op, een grote groep toeristen uit India in haar kielzog. Ze kijken verbouwereerd naar de politiemacht die opeens voor hen opdoemt. Een ME’er legt kort uit dat het plein bekijken er vandaag niet in zit. „This is de Damsquare”, roept de gids boven het tumult uit. „And there is de royal palace. We go around, today.”

Een Duitse vrouw (31) met bordeauxrode muts die in Nederland werkt, wil haar solidariteit tonen met het Palestijnse volk, zegt ze. Zonder geweld. Daar gelooft ze heilig in. Dat zou de gemeente ook gewoon toe moeten laten. Al zouden de demonstranten in Duitsland meteen zijn weggeveegd, zegt ze.

De politie drijft rond drie uur de grote groep demonstranten die nog over zijn de smalle winkelstraat Nieuwedijk in en sluit die vervolgens af. De groep zit vast en zingt: We are peaceful. What are you? Een fotograaf die erbij is deelt filmpjes op X van een opgewonden menigte. Winkelend publiek en toeristen zitten ook vast in de fuik. Een vrouw raakt gewond aan haar hoofd, meldt de fotograaf op X. Hoe dat is gebeurd is onduidelijk.

De gemeente laat weten dat de noodverordening die aanvankelijk alleen voor het weekend zou gelden, van kracht blijft tot donderdag.

Na vier uur worden ook de demonstranten uit de winkelstraat in bussen afgevoerd. Politie bewaakt de Dam. Tegen zes uur keert de rust terug. Zondagavond maakt de politie bekend dat er vijftig mensen zijn aangehouden, 340 mensen zijn verplaatst naar een andere plek.

Delen





Mail de redactie