De Oekraïense Veiligheidsdienst SBOe heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor de moord op de Russische generaal Igor Kirillov, die dinsdagochtend vroeg om het leven kwam bij een bomaanslag in Moskou. Dat hebben Oekraïense bronnen gezegd tegen de persbureaus Reuters en AFP.
Luitenant-generaal Kirillov, die 54 jaar oud werd, was een vooraanstaande commandant binnen de Russische strijdkrachten. Sinds 2017 was hij hoofd van de Nucleaire, Chemische en Biologische Beschermingstroepen, speciale eenheden die kunnen opereren onder deze vormen van oorlogvoering. Kirillov is de hoogste militair die in Rusland is vermoord door de Oekraïense inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
Kirillov werd door Kyiv gezien als een „volkomen legitiem doelwit” vanwege zijn rol in de oorlog tegen Oekraïne. „De liquidatie van de baas van de nucleaire en chemische beschermingstroepen van de Russische Federatie is het werk van de SBOe”, stelde de veiligheidsdienst in een verklaring. „Dit is het lot dat iedereen wacht die Oekraïners vermoordt”, zei een Oekraïense inlichtingenbron dinsdagochtend tegen de Kyiv Post. „Wraak voor oorlogsmisdaden is onvermijdelijk.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data125721765-9088f5.jpg|https://images.nrc.nl/bt0rRSqfCuRgf22XxP7u_xIvO4A=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data125721765-9088f5.jpg|https://images.nrc.nl/YAXxJWC_EzRZ65ljfU2H0a-anbg=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data125721765-9088f5.jpg)
Generaal Kirillov en zijn assistent werden dinsdagochtend gedood toen zij rond zes uur lokale tijd een appartementencomplex verlieten aan de Rjazansky Prospekt, op zo’n zeven kilometer ten zuidoosten van het Kremlin. Het explosief, dat volgens de Russische Onderzoekscommissie was verstopt in een elektrische step die naast de ingang van het gebouw was neergezet, ging af toen de twee naar hun dienstauto liepen. Volgens Russische media werd de bom waarschijnlijk geactiveerd door een radiosignaal of een oproep vanaf een mobiele telefoon.
Kirillov, die al sinds 2022 op de internationale sanctielijsten stond, werd door Oekraïne als oorlogscrimineel beschouwd omdat hij volgens Kyiv verantwoordelijk is voor de inzet van chemische middelen door Russische troepen tegen Oekraïense soldaten aan de frontlijn in Oekraïne.
Aangeklaagd in Kyiv
Een dag voor zijn dood was Kirillov in Kyiv bij verstek aangeklaagd vanwege het gebruik van verboden chemische wapens tegen Oekraïense soldaten. Volgens een onderzoek van Veiligheidsdienst SBOe hebben de Russische bezetters sinds de grootschalige inval meer dan 4.800 keer verboden chemische middelen ingezet tegen Oekraïense soldaten, waaronder traangas en chloorpicrine, een giftige stof die onder meer wordt gebruikt in bestrijdingsmiddelen. Het kan ernstige irritaties veroorzaken aan ogen, huid en luchtwegen. Meer dan tweeduizend Oekraïense soldaten zijn de afgelopen drie jaar behandeld wegens verwondingen opgelopen door chemische stoffen. Drie soldaten overleden.
Eerder dit jaar beschuldigden ook de Verenigde Staten Moskou van de inzet van chemische wapens in Oekraïne. Het Verenigd Koninkrijk voegde Kirillov in oktober toe aan zijn sanctielijst vanwege de inzet van „deze barbaarse chemische wapens” in Oekraïne. Volgens Kyiv gebruiken de Russen de chemische middelen aan de frontlinies onder meer om soldaten uit loopgraven te verjagen.
Lees ook
VS beschuldigen Rusland van inzet chemische wapens in Oekraïne
Kirillov speelde in het recente verleden een belangrijke rol bij de Russische beschuldigingen aan het adres van de Verenigde Staten en Oekraïne waar het ging om de productie van biologische wapens. Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde hem onlangs nog een „belangrijke spreekbuis voor desinformatie van het Kremlin”.
In juni 2022 zei Kirillov volgens het onafhankelijke Russische medium Meduza dat biologische laboratoria onder Amerikaans toezicht in Oekraïne virussen bestudeerden die kunnen worden overgedragen door muggen die knokkelkoorts, zika en gele koorts overbrengen. Volgens Kirillov waren de VS van plan een drone te gebruiken om geïnfecteerde muggen te laten ontsnappen in een gebied waar Russische legereenheden verbleven.
Ook beschuldigde Kirillov Oekraïne er verschillende keren van een ‘vuile bom’ te maken die zou worden ingezet tegen Russische troepen.
Moskou zweert wraak
De ondervoorzitter van de Russische Veiligheidsraad, Dmitri Medvedev, zwoer dinsdag wraak voor de dood van Kirillov, zo meldde het Russische persbureau RIA. De Oekraïense regering zal daar volgens hem voor boeten. „Wetend dat haar militaire nederlaag onvermijdelijk is, voert zij laffe en verwerpelijke aanvallen uit in vreedzame steden”, zei Medvedev.
Rusland heeft Oekraïne beschuldigd van een hele reeks aan moordaanslagen op Russische bodem, sinds de inval in Oekraïne in 2022. In sommige gevallen erkent Kyiv – al dan niet officieel – betrokkenheid bij de aanslagen. Vorige week nog werd de vooraanstaande Russische raketwetenschapper Michail Sjatsky dood aangetroffen in een park in een voorstad van Moskou. Hij werd volgens het Oekraïense medium RBC-Oekraïne, dat zich baseerde op anonieme Oekraïense defensiebronnen, doodgeschoten door de Oekraïense militaire inlichtingendienst.
In augustus 2022 werd publicist Darja Doegina in Moskou vermoord bij een bomaanslag. Zij was de dochter van de ultranationalistische ideoloog Aleksandr Doegin. In april 2023 kwam pro-Kremlinblogger Vladlen Tatarksy om het leven bij een bomaanslag op een café in Sint-Petersburg.
En twee maanden later werd Stanislav Rzjitsky, commandant van een Russische onderzeeër, tijdens het joggen doodgeschoten in Krasnodar. Volgens Kyiv was hij verantwoordelijk geweest voor een aantal zware raketaanvallen, vanaf de Zwarte Zee, op burgerdoelen in Oekraïne.
Zelden opgeëist door Kyiv
Hoewel Kyiv moordaanslagen op Russische commandanten of bestuurders regelmatig voorziet van commentaar, eisen de Oekraïense veiligheidsdiensten zelden de verantwoordelijkheid voor zulke aanvallen op. Dat doet Kyiv dinsdag dus wel bij de moord op generaal Kirillov.
In oktober van dit jaar eiste de Oekraïense militaire inlichtingendienst ook al de verantwoordelijk op voor de moord op de Russische piloot Dmitry Golenkov. Golenkov zou verantwoordelijk zijn geweest voor een raketaanval op een Oekraïens winkelcentrum in 2022, waarbij 22 burgers om het leven kwamen. De luchtmachtcommandant werd dood aangetroffen in de regio Brjansk, vermoedelijk doodgeslagen met een hamer.
