N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Couppoging De Reichsbürger-beweging vindt dat Duitsland sinds de Tweede Wereldoorlog bezet wordt door de geallieerden. De Duitse minister van Binnenlandse Zaken zei: „We hebben niet met onschuldige fantasten van doen, maar met verdachten van terrorisme.”
In totaal zijn 25 arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de groep. Foto Marcel van Hoorn/ANP
Nog eens drie leden van de extreemrechtse Duitse Reichsbürger-beweging zijn opgepakt. Dat meldde het Duitse Openbaar Ministerie maandagavond. In totaal zijn 25 arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de groep. Of deze drie direct betrokken waren bij de couppoging die de beweging plande, wil het OM niet zeggen. Twee van de verdachten werden in het zuiden van Duitsland opgepakt, een ander vlak onder Hamburg.
De Reichsbürger-beweging vindt dat Duitsland sinds de Tweede Wereldoorlog bezet wordt door de geallieerden, en ziet de Bondsrepubliek als onrechtmatige regering. Dat de beweging potentieel gevaarlijk kan zijn, bleek eind vorig jaar. Leden van de groepering werden aangehouden omdat zij een coup zouden hebben willen plegen door onder meer parlementariërs te gijzelen. Bij de grootschalige arrestatieactie werd ook een flinke wapenvoorraad gevonden. De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD) zei: „We hebben niet met onschuldige fantasten van doen, maar met verdachten van terrorisme.”
De drie opgepakte leden zouden ook prins Heinrich XIII Reuss goed kennen. Hij was tot zijn arrestatie vorig jaar het kopstuk van de groepering met zo’n 20.000 leden; een oude aristocraat van een voormalig vorstelijk geslacht die zichzelf als het nieuwe Duitse staatshoofd zag. Naast Reuss zijn ook oud-militairen, een politiecommissaris, een arts, een piloot, een rechter en een tenor lid van de beweging.
In de Amerikaanse staat Texas zijn zeker dertien mensen om het leven gekomen door overstromingen als gevolg van hevige regenval, melden lokale autoriteiten vrijdag. Ook worden er nog 23 meisjes vermist die op kamp waren langs de Guadalupe-rivier. Het waterpeil in die rivier steeg in de nacht van donderdag op vrijdag binnen 45 minuten met acht meter.
„Er worden op dit moment nog meerdere mensen vermist, maar we zijn hard aan het zoeken en daar gaan we mee door”, zei sheriff Larry. L. Leitha van Kerr County vrijdag op een persconferentie. „Dat gaat waarschijnlijk een kwestie van dagen worden.” Leitha verwacht dat het aantal dodelijke slachtoffers nog zal oplopen.
Vicegouverneur Dan Patrick van Texas zei op dezelfde persconferentie dat er in totaal zo’n vijfhonderd mensen aan het zoeken zijn en dat er ook veertien helikopters en twaalf drones zijn ingezet. Hij beloofde de families van de vermiste meisjes „dat ze alles doen wat menselijkerwijs mogelijk is om uw dochter te vinden.”
The National Weather Service had donderdagmiddag al wel gewaarschuwd voor mogelijke overstromingen, maar volgens de lokale autoriteiten ging alles zo onverwacht snel dat er niet op geanticipeerd kon worden.
Er wordt de komende 48 uur nog meer regen verwacht in het gebied en daarmee blijft er risico op nieuwe overstromingen.
De daders van de moord op vier Nederlandse IKON-journalisten in El Salvador in 1982 hebben een celstraf van dertig jaar gekregen. Begin juni waren ze al schuldig bevonden en leken ze aanvankelijk een straf van vijftien jaar te krijgen. Maar uit het definitieve schriftelijke vonnis blijkt dat die straffen hoger uitvallen.
De rechter legde de drie oud-militairen van 85, 91 en 93 jaar elk vijftien jaar per slachtoffer op. In totaal zou dat neerkomen op zestig jaar celstraf per dader, maar toen de moorden werden gepleegd in de jaren tachtig was de maximumstraf dertig jaar.
„Ik ben er wel stil van”, zegt Saskia ter Laag de zus van geluidsman Hans ter Laag, een van de IKON-journalisten vrijdagavond geëmotioneerd tegen NRC. „Het is gewoon heel onwerkelijk, ik word er eigenlijk verdrietig van.” De hoge celstraffen doen haar nog meer beseffen „hoe ernstig” het misdrijf eigenlijk was.
Burgeroorlog
De vier journalisten, Koop Koster, Joop Willemsen, Jan Kuiper en Hans ter Laag reisden in 1982 namens de voormalige omroep IKON naar El Salvador om daar verslag te doen van de toenmalige burgeroorlog. Op 17 maart liepen ze in een hinderlaag van het regeringsleger en werden ze doodgeschoten. Jarenlang maakte een amnestiewet het onmogelijk om de daders van de moorden, die wel al in de jaren negentig waren geïdentificeerd door een VN-waarheidscommissie, te vervolgen. In 2016 werd die wet ingetrokken en konden de nabestaanden een jaar later aangifte doen.
Na 43 jaar is er nu een definitief schriftelijk vonnis. „Ik merk wel dat er een last van mijn schouders is afgevallen”, zegt Saskia ter Laag, die ook een boek over de moorden heeft geschreven. Ondanks een zekere opluchting, betekent dit vonnis voor Ter Laag niet per se een afsluiting. „Wat is afsluiten? Mensen onderschatten dat vaak. De geschiedenis is nog steeds gebeurd. Het blijft wat het is, alleen is er nu wel gerechtigheid”, zegt ze.
De daders kunnen nog tot dinsdag in hoger beroep over de straf, niet over de schuldvraag. Ook kunnen de nabestaanden nog een civiele procedure beginnen. Ter Laag zelf heeft daar echter geen behoefte aan: „Dan ben je weer een paar jaar verder vrees ik”.
Hoop op persoonlijke excuses
Deel van de straf is ook dat de Salvadoraanse staat openlijk excuses aanbiedt aan de nabestaanden. Ter Laag hoopt dat de El Salvadoraanse president Nayib Bukele naar Nederland komt om persoonlijk zijn excuses aan te bieden, alhoewel ze weet dat dit onwaarschijnlijk is. „Ik zou het jammer vinden als hij het uit zou besteden”, zei ze. Ook een videoboodschap zou als „weinig moeite” voelen voor haar, zegt ze.
Het allerliefst komen de excuses voor Ter Laag niet van de president, maar van daders. Voor haar zouden die excuses van „de heren” nog belangrijker zijn dan de opgelegde celstraffen. „Ergens hoop je dat mensen tot inkeer komen, als iemand oprecht zijn excuses aanbiedt en het echt meent, denk ik dat dat veel meer uitwerking heeft voor beide partijen”.
Lees ook
De dood van vier IKON-journalisten houdt El Salvador bijna 45 jaar later nog bezig
De Nationale Politie heeft ,,grote zorgen over de uitvoerbaarheid, reikwijdte en de effectiviteit’’ van de nieuwe Asielnoodmaatregelenwet die onder andere illegaliteit strafbaar stelt.
In een verklaring op het eigen intranet keert de korpschef van de politie Janny Knol zich namens de korpsleiding vrijdagavond tegen de een dag eerder door de Tweede Kamer aangenomen nieuwe wetgeving van de eigen minister van justitie David van Weel (VVD). De politie verzet zich tegen de suggestie die van de maatregel uitgaat ,,dat elke illegale vreemdeling overlastgevend is of crimineel gedrag vertoont. De politie herkent dit beeld niet’’.
Korpschef Janny Knol schrijft op LinkedIn dat veel collega’s ,,morele dilemma’s voorzien; veel collega’s werken bij de politie om kwetsbaren te helpen, niet te vangen. Ook ik maak me zorgen. Voel het ongemak.’’
De politie betreurt het dat de voorgestelde maatregelen zonder overleg met de politie zijn opgesteld. ,,Een amendement met een dergelijke impact op de uitvoeringsorganisaties, de illegale vreemdelingen, de personen/instanties die hen ondersteunen en de leefbaarheid en veiligheid van de samenleving, behoeft een gedegen consultatie en uitvoeringstoets. Het is daarom goed dat de Raad van State deze wetswijziging gaat toetsen’’, aldus de politie.
Lees ook
In totale chaos heeft de Kamer twee grote asielwetten aangenomen, typerend voor het tijdperk-Schoof: geen regie, geblunder en miscommunicatie
‘Vicieuze cirkel’
De politie zegt te verwachten dat het strafbaar stellen van illegaal verblijf van vreemdelingen zal leiden tot ,,een vicieuze cirkel: vreemdelingen die niet kunnen vertrekken uit Nederland kunnen (herhaaldelijk) in detentie worden geplaatst, zonder zicht op terugkeer naar het land van herkomst’’.
Daarnaast zegt de politie de ervaring te hebben dat mensen ,,kwetsbaar worden voor daderschap en slachtofferschap van criminaliteit als ze geen hulpstructuren meer hebben om op terug te vallen. Dit leidt tot een toename van de overlast en criminaliteit en tot een grotere kans op slachtofferschap als gevolg van mensenhandel of andere vormen van uitbuiting’’.
Behalve het handhaven van de rechtstaat is volgens de politie ook ‘het hulp verlenen aan hen die dat behoeven’ een wettelijke taak van de politie. ,,Het gevolg van deze nieuwe wetgeving kan zijn dat vreemdelingen die een misdrijf plegen door in Nederland te zijn zonder verblijfsrecht, uit angst voor vervolging geen hulp meer vragen aan en geen melding/aangifte meer doen van een strafbaar feit bij de politie’’.
Als illegaliteit een misdrijf is, zullen personen en organisaties die hulp verlenen aan illegalen ook medeplichtig worden, hierdoor een misdrijf plegen en strafbaar worden. ,,De gevolgen op het gebied van openbare orde (met name door maatschappelijke onrust) en de gevolgen die daaruit kunnen voortvloeien voor de taakstelling van de politie acht de politie onwenselijk en onuitvoerbaar’’.
Bevelen van bovenaf
Ook op sociale media keren veel politiemensen zich tegen de nieuwe asielmaatregelen. Bernard Welten, die van 2004 tot 2011 korpschef was van Amsterdam, schrijft op LinkedIn over zijn ,,groeiende zorgen over hoe de Nederlandse politiek zich op een glijdende schaal begeeft richting maatregelen die fundamentele mensenrechten onder druk zetten’’.
Welten voorziet problemen doordat het helpen van illegalen strafbaar wordt. ,,De verantwoordelijke minister haast zich te zeggen dat ‘het zo’n vaart niet zal lopen’ en dat handhaving niet prioriteit zal krijgen. Maar als oud-politiebaas weet ik dat zodra een wet is aangenomen, vroeg of laat het beroep op de politie kan volgen om die wet ook daadwerkelijk te handhaven’’.
Welten ziet overeenkomsten met de Tweede Wereldoorlog toen ,,politiemensen werden ingezet om bevelen van bovenaf op te volgen, zelfs wanneer die moreel verwerpelijk waren’’. De gepensioneerde Amsterdamse politiebaas roept de politie op ,,de menselijke maat’’ te blijven bewaken. ,,De samenleving heeft recht op een politie die haar vak met vakmanschap, proportionaliteit én geweten uitvoert. De strafbaarstelling van illegaliteit ondermijnt die opdracht. Het criminaliseert kwetsbaarheid. Het zet politiemensen in een rol die hen uiteindelijk vervreemdt van hun beroepseer.’’
De bijdrage van Welten had vrijdagavond steunbetuigingen van ruim 2.500 mensen, onder wie vele tientallen politiemensen. Gert Veurink, eenheidschef van de politie in Oost-Nederland, schrijft problemen te zien voor uitvoerbaarheid van de nieuwe wetgeving. Hij voorziet bijvoorbeeld moeilijkheden met mogelijke burgerarresten. ,,Gaan burgers straks ‘illegalen’ aanhouden? Hulpverleners die ‘illegalen’ helpen? Kunnen wij bij de politie elkaar aanhouden als een collega een ‘illegaal’ helpt?’’
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/05/anp-349033274.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data94344246-b154ba.jpg)
