Organist Laurens de Man (30) wint de Nederlandse Muziekprijs. Het is voor het eerst dat de belangrijkste Nederlandse staatsprijs voor klassieke musici wordt uitgereikt aan een organist.
Volgens de commissie van het Fonds Podiumkunsten geeft De Man „energieke optredens met vaak nieuw repertoire en verrassende programmakeuzes”. Hij wordt geprezen om „zijn intelligente virtuositeit en zijn eigenzinnig en vindingrijk gebruik van klankkleur in zijn interpretaties van zowel bekend als onbekend repertoire.”
Winnaars van de Nederlandse Muziekprijs hebben een ontwikkelingstraject gehad en dat volgens de commissie met succes volbracht. De Man zou in zijn traject vooral hebben gefocust op het laten horen van de diversiteit van het orgel, improvisatie en clavichordspel, en nam twee cd’s op die dit voorjaar uitkomen.
Bijna één op de drie mensen die in Nederland armoede leven, heeft problematische schulden. Dat blijkt uit cijfers over het jaar 2023 die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zondag publiceerde. Van de 540.000 armen had 31 procent dat jaar geregistreerde problematische schulden, wat neerkomt op 163.000 mensen. Van de hele Nederlandse bevolking heeft 10 procent problematische schulden. Het is voor het eerst dat het CBS de relatie tussen problematische schulden en armoede analyseert.
Ook onder mensen die net boven de armoedegrens leven, komen geregistreerde problematische schulden relatief vaker voor. Het gaat om 22 procent van de ruim een miljoen mensen in die categorie: 265.000 mensen. Bij deze groep ‘bijna-armen’ hoorden in 2023 meer mensen met problematische schulden dan in de twee jaar daarvoor. Dat komt deels doordat sommige mensen in de bijstand ineens boven de armoedegrens uitkwamen omdat ze energietoeslag ontvingen. Onder bijstandsgerechtigden komen problematische schulden relatief veel voor. Maar ook onder de totale bevolking is een stijging van het aantal mensen met problematische schulden te zien.
Het CBS spreekt van problematische schulden als ten minste één persoon in een huishouden een grote betalingsachterstand heeft bij bijvoorbeeld de Belastingdienst of het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). Iemand leeft volgens de nieuwe definitie van het CBS onder de armoedegrens als er „te weinig financiële middelen in het huishouden zijn voor de minimale levensbehoeften”. Daarbij houdt het CBS rekening met de hoogte van het inkomen ten opzichte van vaste lasten als huur en energiekosten, waardoor de grens per persoon anders kan liggen.
Volgens de nieuwe definitie van het CBS leven nu 540.000 onder de armoedegrens, ruim 3 procent van alle Nederlanders. Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht dat het aantal armen in de komende jaren zal afnemen, maar dat de ‘armoede-intensiteit’ juist zal stijgen. Waar armen in de afgelopen jaren nog een besteedbaar inkomen hadden van ongeveer 10 procent onder de armoedegrens, zal dat in de komende jaren oplopen tot 20 procent.
Lees ook
CPB: mensen die in armoede leven, zullen daarin dieper wegzakken
‘Go girls’, staat in grote gele letters geschreven op een spandoek bij een grijs stenen huis aan de voet van de Côte de Cadoudal. Al twee keer is het peloton de steile klim overgegaan in het lokale lusje rond het Bretonse dorp Plumelec. Nu dwingt een treintje van Visma-Lease a Bike (LAB) het uitgedunde peloton tot een lint, vanaf een paar kilometer voor de laatste hellingproef tot aan de finish.
De openingsrit van de Tour de France gaat in sneltreinvaart voorbij. Slechts 78 kilometer moeten de vrouwen afleggen, waardoor alle energie er in korte tijd uitkomt. „Ik verwacht vuurwerk”, voorspelde de Nederlandse Visma-LAB-renner Marianne Vos op voorhand. De route had ze al scherp in haar geheugen, aangezien ze een paar dagen voor de openingsdag naar Bretagne reisde om het parcours te verkennen. „Het parcours gaat op en naar beneden, is soms erg smal. Iedereen zal vooraan [in het peloton] willen zitten.”
Vuurwerk wordt het, met een cruciale rol voor Visma-LAB. Zo hard als ze kan rijdt Eva van Agt (28) af op de laatste bocht naar de 1,7 kilometer lange klim, met haar ploeggenoten Vos (38) en de klassementsrenner Pauline Ferrand-Prévot (33) in het wiel. Het zijn de veteranen die het voor Visma-LAB moeten gaan doen: „De twee koninginnen”, noemt Van Agt ze. „Ze zijn heel complementair. Pauline focust zich op de lange klimmen, Marianne is meer een puncheur.”
Als Van Agt op iets minder dan een kilometer voor de streep leeg is gereden, hebben Vos en Ferrand-Prévot nog weinig energie verspild. Dan is het tijd voor deel twee van ‘plan-Visma’: een aanval van Ferrand-Prévot. Op zo’n 600 meter van de finish slaat ze een gat met de concurrentie. Tien meter pakt ze, vijftien meter. Vos duikt in het wiel van de Mauritiaanse renner Kim Le Court (AG-Insurance). „Ik weet hoe sterk Pauline is, ze had een goede kans om te winnen. Maar in het peloton zat ook nog vuurkracht”, zegt Vos achteraf.
Zo hard als ze kunnen moedigen de Fransen langs de kant van de weg hen richting de top aan. ‘Pau Pau’, staat er op hun geel-zwart geverfde bordjes. Ferrand-Prévot is een grootheid in Frankrijk, te danken aan haar tien wereldtitels in het mountainbiken. Na haar goud op de Olympische Spelen in Parijs besloot ze terug te keren op de weg. Binnen nu en drie jaar wil ze de Tour winnen – dit jaar ziet ze nog als een leerschool.
Le Court heeft inderdaad nog wat in de benen zitten en dreigt Ferrand-Prévot weer in te halen. Vos schakelt razendsnel: als zij niet haar sprint inzet en over haar ploeggenoot heen gaat, eindigen de Visma-vrouwen als nummer twee en drie. Een paar meter voor de meet schiet ze langs Ferrand-Prévot, die juichend als derde finisht.
Een emotionele omhelzing volgt. „Thank you”, zegt Vos tegen Ferrand-Prévot, die al als tiener met haar in de Rabobank-ploeg reed. „We hebben weinig woorden nodig om elkaar te begrijpen”, zegt ze achteraf.
Als Ferrand-Prévot bij de ploegbus komt, hebben tientallen fans zich al verzameld. Tijdens het uitfietsen zegt ze dat het altijd de bedoeling was dat Vos zou winnen. „Toen ik haar zag passeren dacht ik ‘oef, dit is zo cool.’” Dat ze zelf de kans mist om als Française in haar eerste Tour meteen het geel te pakken, vindt ze geen probleem: „Ik wilde het geel niet echt. Het is misschien stom om te zeggen, maar ik hoef geen extra druk op me.”
Ook de helpers die de Visma-LAB-trein naar de slotklim hebben gereden, vallen elkaar juichend in de armen. „Ze is echt gek hè?”, roept de Britse Imogen Wolff over Vos. „Ze laat weer zien dat ze waarschijnlijk de grootste vrouwelijke wielrenner ooit is”, vindt ploegleider Jos van Emden. „Ik ben niet objectief, maar ze blijft bewijzen dat ze de beste is.”
Als Vos hoort dat Van Agt haar en Ferrand-Prévot de „koninginnen” noemt, kaatst ze terug: „Vandaag was Eva de koningin, ze klom echt geweldig op de slotklim. Zo’n begin van de Tour had ik niet verwacht. We hopen dat we zo door kunnen gaan.”
In Soedan heeft de paramilitaire groep Rapid Support Forces (RSF) de vorming van een ‘parallelle regering’ aangekondigd. Dat meldt persbureau Reuters zaterdagavond. De militaire leider van de paramilitaire groep, generaal Hemedti, moet die regering gaan voorzitten. Verder werden de functies van premier en regionale gouverneurs verdeeld. Het plan werd aangekondigd in een persconferentie vanuit Nyala, een van de grootste steden in de westelijke Darfur-regio, die de RSF deels in handen heeft.
Het Soedanese regeringsleger, onder leiding van president Abdel Fattah Burhan, heeft de het idee van een alternatieve regering veroordeeld. Het regeringsleger belooft te zullen blijven vechten totdat het alle delen van Soedan onder controle heeft. Het regeringsleger heeft de laatste maanden winst geboekt ten opzichte van RS: in de centrale delen van het land, waaronder rond hoofdstad Khartoem, is de paramilitaire groep verdreven.
Het regeringsleger van Soedan is sinds 2023 in gevecht met de RSF. De oorlog geldt als een van de grootste humanitaire crises ter wereld, volgens de VN zelfs de grootste. Meer dan 150.000 mensen kwamen in de afgelopen twee jaar om het leven. Ook raakten zo’n 12 miljoen mensen ontheemd.
Lees ook
Miljoenen lijden door oorlog, ontheemding, honger, gebrek aan zorg – maar ‘Soedan krijgt nauwelijks aandacht’
