Nederland voelt beknellend, zeggen de bezoekers van de Emigratiebeurs, Scandinavië is erg in trek

Posted on April 1, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Reportage

Expo Houten ‘Rust, ruimte en natuur’, maar vooral weg uit Nederland. Dat willen de bezoekers van de Emigratiebeurs, die dit weekend wordt gehouden. En heel veel landen zoeken personeel.

Titia Ketelaar

1 april 2023 om 16:52

Leestijd 4 minuten

De stand van Suriname op de Emigratiebeurs in Houten.

Foto’s Mona van den Berg

Het is druk in de Scandinavië-hal in de Expo Houten. Warm. De grap dat het voelt als een sauna wordt een paar keer gemaakt.

‘Een wereld aan kansen’ is de titel die de jaarlijkse Emigratiebeurs meeheeft. Maar héél veel bezoekers – de organisatie verwacht er dit weekend in Houten 11.000 – willen weten wat Zweden, Noorwegen, Denemarken en Finland te bieden hebben. Het laatste land is met 45 man sterk aanwezig om het land aan te prijzen.

Posters met groene bossen. Video’s van heldere meertjes waarin je een duik kunt nemen. ‘Rust, ruimte en natuur’, is wat de emigranten zoeken. Leraren, verpleegkundigen, tandartsen, huisartsen, is wat de Scandinaviërs willen. Het Øsfold-ziekenhuis heeft een robothond lopen om hen naar zijn kraam te trekken. Gemeenten zeggen te zullen helpen met huisvesting of inburgering.

‘Vraag naar personeel is groot’

„De regio’s en landen zijn concurrenten van elkaar”, zegt Alexander van de Kerkhof, directeur van de Emigratiebeurs. De beurs wordt dit jaar voor de 25ste keer gehouden, en na drie jaar corona-lockdowns is in elk geval de belangstelling van de landen groot, vertelt hij. Net als in Nederland is de vraag naar personeel groot: „Canada zoekt 500.000 man.”

In de ‘verwegistan-hal’, zoals Van de Kerkhof het noemt, waar naast Canada ook de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland, en het Caribische deel van Nederland staan, hangen posters voor vrachtwagenchauffeurs, boeren, en – opnieuw – zorgpersoneel. Suriname zoekt investeerders en ondernemers.

Ook hier is ‘ruimte’ een veelgenoemd argument voor emigratie. De zussen Anne-Ruth (26) en Jacqueline (28) lopen er met hun echtgenoten rond. Het kan óf Canada worden óf Caribisch Nederland óf Zweden, zeggen Jacqueline en haar man Maarten, die liever geen achternamen geven. In het laatste land hebben ze al eens gewoond. Hij werkte er als gymleraar, zij in de zorg. Ze roemen het goede zwanger- en ouderschapsverlof. En Maarten zegt: „Je hebt hier natuurlijk de Veluwe, maar dat is niet echt wilde natuur.”

In Nederland, zegt Anne-Ruth van Erp, ook leraar, is „er te veel werkdruk en geen uitdaging, ik zit aan een lat”. Haar echtgenoot, Thijs van Erp, zegt: „Ik ben IT’er, ik kan overal wel werken.” Ze zijn hier om zich voor te bereiden. Zus Jacqueline: ,,Het is altijd een sprong in het duister, maar als je je voorbereidt dan kan je teleurstellingen voorkomen.”

We willen geen ‘Ik Vertrek-verhaal’ worden

Tim Devilee wil met zijn vrouw naar Zweden

Dat is ook waarom Tim en Mandy Devilee (beiden 27) uit „een klein maar toch druk dorpje” in de Betuwe hier zijn. Ze willen naar Zweden, hoe noordelijker en hoe meer natuur, hoe beter. Hij werkt als inkoper voor een brillenbedrijf, zij in de zorg. „Daarom zijn we hier, wat voor banen zijn er voor ons”, zegt Tim. „Het liefst vertrekken we morgen”, zegt Mandy. Tim: „Maar we willen geen ‘Ik Vertrek’-verhaal worden.”

Geen impuls-emigranten

Op de Emigratiebeurs komen geen impuls-emigranten zoals in dergelijke televisieprogramma’s te zien zijn, zegt Van de Kerkhof. Hij onderscheidt drie typen: degenen die al weten waar ze heen willen, een gerichte vraag hebben en naar de kraampje gaan van uitkeringsinstantie UWV (over pensioenen of uitkeringen), onderwijsinstantie DUO (over het omzetten van diploma’s) of het onderwijs voor de kinderen (de Wereldschool).

Roos Euson, Avril Bakker-Euson en echtgenoot Dick Bakker willen naar Sint Eustatius, waar de beide vrouwen vandaan komen.

Hieronder vallen Roos Euson (66) en haar nicht Avril Bakker-Euson (60). Ze willen een bedrijf opzetten in Sint Eustatius, waar ze vandaan komen. Tante werkt in de administratie, nicht in de palliatieve zorg en beiden regelen uitvaarten. En hoewel Sint Eustatius een Nederlandse gemeente is, moet er toch van alles geregeld. „Hoe zit het met de verzekeringen?”, is een van hun vragen.

Dan zijn er, zegt beursdirecteur Van de Kerkhof, degenen die weg willen, een regio in het hoofd hebben, en zich verder komen informeren. En dan degenen die weg willen, maar geen idee waarheen. „Dat zijn er niet zoveel. De meeste mensen denken een jaar of vier na voor ze emigreren”, zegt Van de Kerkhof. „En binnen twee jaar daar beslissen ze of het echt iets is of niet.” Dat hangt dan meestal af van de niet-werkende partner, weet hij. Heeft die zijn of haar draai gevonden, dan kan emigratie permanent worden.

Veel emigranten verhuizen niet naar de landen die hier staan. Uit cijfers van het CBS blijkt dat van de 173.469 mensen die vorig jaar emigreerden, het grootste deel naar België of Duitsland verhuisde. Bij de emigranten van wie minstens één ouder uit het buitenland kwam (13.802 van het totaal) stonden Turkije en Polen in de top-10.

Ton en Inge Koop hebben interesse in Spanje.

Makelaars

En Spanje is populair. Dat land is er wél – vooral vertegenwoordigd door makelaars. Ton en Inge Koop (beide 65) uit Dronten hebben net een foldertje gekregen met een nieuwbouwproject in Alicante. Niet dat ze dat willen. Inge, postbezorger, droomt van „een echt Spaans huisje”. „We genieten hier ook hoor, we gaan met Pasen met de camper naar Twente”, zegt ze. Ton, vuilnisophaler en sinds vrijdag met pensioen: „Ik denk dat de politiek hier wel te maken heeft met onze plannen. Eigenlijk ben ik het helemaal zat.” Hij heeft om die reden BBB gestemd, vertelt hij.

Ook voor Rob (40) en Safae (39) van Leeuwen is de Nederlandse politiek reden om „binnen twee jaar” te emigreren met met dochtertje Esraa (2,5). Rob, die auto’s importeert, zegt: „Ik ben wel klaar met Nederland.” Specifiek noemt hij belasting box 3, die het volgens hem „onmogelijk” maakt om te ondernemen. „Nederland is beknellend, in Spanje is het nog relaxed.”

Ze wijzen naar een poster van het huis dat in januari opgeleverd zal worden, en naar de kaart van de Costa Blanca: „Op tweeënhalf uur vliegen. Onze ouders hebben al drie maanden vakantie ingecalculeerd.”

Lees ookNederland te vol? Die vraag wordt al meer dan 70 jaar gesteld

Investeerders steken 73 miljoen dollar in Delftse techstart-up Cradle

admin
November 26, 2024
0

Cradle, een drie jaar oude biotechstart-up uit Delft, krijgt een financiële injectie van 73 miljoen dollar (69 miljoen euro). Het geld is afkomstig van Amerikaanse en Britse durfinvesteerders. Voor een zo jong Nederlands techbedrijf is de investering uitzonderlijk hoog.

Cradle maakt software om aanpassingen in eiwitten te bedenken. Met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) kan worden gezocht naar bijvoorbeeld betere antilichamen voor geneesmiddelen, of naar een enzym dat petflessen makkelijker afbreekt. Biologen en technici bundelen hiervoor hun krachten in labs in Delft, Amsterdam en Zürich. Met het opgehaalde geld wil Cradle sleutelen aan eiwitten toegankelijker maken voor wetenschappers.

Er zijn tal van redenen om eiwitten aan te passen. Zo kun je enzymen in wasmiddelen aanpassen om hun werking bij lage temperatuur te verbeteren. Ook speelt de techniek een rol bij kweekvlees, vlees dat gemaakt wordt zonder dieren te slachten. Gemanipuleerde eiwitten kunnen helpen spiercellen in een laboratorium te laten groeien.

Positieve impact

In 2021 richtten oud-Google-medewerkers Stef van Grieken en Eli Bixby Cradle op, samen met voormalig Uber-ontwikkelaar en investeerder Jelle Prins. Ook Harmen van Rossum, eerder werkzaam bij fijnchemiebedrijf DSM, en Elise de Reus, oud-medewerker van het Amerikaanse biotechbedrijf Zymergen, waren betrokken bij de oprichting. Hun doel was een onderneming met een positieve impact op de wereld, bij voorkeur op het klimaat.

Ze onderzochten waar AI de grootste voordelen zou kunnen bieden en kwamen uit bij de biologie. Prins: „De complexiteit van de natuur is immers moeilijk te begrijpen voor mensen. AI kan helpen de biologie te analyseren.”

Ook diverse belangrijke experimenten op het snijvlak van AI en biologie inspireerden de oprichters van Cradle. Zoals AlphaFold, een computerprogramma op basis van AI om nauwkeurig eiwitstructuren te voorspellen. De bedenkers ervan, uit de Googlestal, kregen er onlangs de Nobelprijs voor Chemie voor toegekend.

Intussen richt Cradle zich op het vergemakkelijken van het werk van eiwitontwerpers. Nieuwe eiwitten ontwerpen is tijdrovend en kostbaar. Wetenschappers moeten eindeloos testen en varianten proberen om de juiste eiwitten te vinden. Dit kost veel tijd en het leeuwendeel van de tests mislukt.

Hier helpt de technologie van Cradle, aldus Prins. „Het werkt eigenlijk als een ChatGPT voor biologie”, legt hij uit. Wetenschappers voeren de gewenste eigenschappen van een eiwit in, bijvoorbeeld dat een enzym in wasmiddel zijn werk al moet doen bij 30 graden, en het AI-model ‘bedenkt’ vervolgens de kansrijkste eiwitstructuren. Daardoor wordt het aantal proeven dat de wetenschappers moeten uitvoeren kleiner. Inmiddels maken grote farmaceutische bedrijven als Johnson & Johnson en Novo Nordisk gebruik van Cradle-technologie.

Hoeveel omzet zijn bedrijf draait, wil Prins niet zeggen. De inmiddels 45 medewerkers hebben veel plannen voor de toekomst. Het opgehaalde kapitaal gaan ze voornamelijk gebruiken om het team uit te breiden en de technologie te verbeteren. Prins: „We willen onze software toegankelijk maken voor miljoenen wetenschappers wereldwijd, die elk op hun manier bijdragen aan het aanpakken van wereldproblemen.”

Nog geen president, maar al wel dreigen met heffingen

admin
November 26, 2024
0

Goedemorgen. Het is weer Trumpdag! We schreven het al op nrc.nl : Donald Trump wil meteen op dag één van zijn presidentschap (20 januari 2025) grijpen naar het importheffingenwapen. Canada en Mexico krijgen een importheffing van 25 procent aan hun broek op álle producten die ze verkopen aan de VS, zo maakte de aankomend president bekend op zijn eigen sociale mediasite Truth Social. Alle Chinese goederen wil hij belasten met een „additionele” invoerheffing van 10 procent (bovenop bestaande tarieven voor China, die sinds Trumps eerste presidentschap liggen op gemiddeld 19 procent).

Wat direct opvalt aan de aankondiging: de heffingen die Trump in zijn hoofd heeft, zijn voorwaardelijk. De heffingen op Canada en Mexico blijven van kracht zolang „drugs, vooral Fentanyl, en (…) illegale vreemdelingen” via deze landen de VS binnenkomen, schrijft Trump. Over China schrijft Trump iets soortgelijks. Een diplomatiek pressiemiddel dus.

Dat roept allerlei vragen op. Wat wil Trump nou precies?

In de verkiezingscampagne zei Trump nog: op álle import door de VS van buitenlandse goederen – uit álle landen dus – zou een heffing komen van 20 procent (nu ligt dat tarief, een gewogen gemiddelde, op ruim 2 procent). Import uit China zou een heffing krijgen van 60 procent (bovenop de eerde genoemde 19 procent).
En die heffingen waren niet gebonden aan eisen aan andere regeringen over de aanpak van drugshandel en migratie. Eerder leken ze een middel om Amerikaanse bedrijven en banen te beschermen – de logica van de tariffs die Trump tijdens zijn eerste presidentschap hanteerde.
Maandag en vrijdag reageerden beleggers nog positief op het nieuws dat Scott Bessent door Trump was voorgedragen als minister van Financiën. Bessent had gezegd dat importheffingen „geleidelijk” zouden worden ingevoerd. Maar Trump being Trump: hij trotseert de voorspelbare logica van politiek en markten, met onverwacht en onvoorspelbaar gedrag. Eens kijken of hoe beleggers de situatie vandaag inschatten.

Dit viel verder nog op in het economische nieuws dinsdagochtend:

Suriname gaat in het westen van het land weer bauxiet winnen, zo meldt het ANP. Met de Chinese mijnbouwgigant Chinalco zijn afspraken gemaakt over de ontginning van in totaal 22.000 hectare. De bauxietwinning, ooit een grote bron van inkomsten voor het land, ligt al jaren stil.
Supermarkten ondernemen nauwelijks stappen om hun assortiment gezonder te maken. Dit concludeert denktank Questionmark uit een onderzoek in samenwerking met het Diabetes Fonds, de Hartstichting, de Maag Lever Darm Stichting en de Nierstichting.
De methode voor het vaststellen van de tarieven voor luchtvaartmaatschappijen op Schiphol geeft weinig ruimte om geluid en milieuoverlast tegen te gaan, schrijft ACM-econoom Ernst-Jan Heuten in economenvakblad ESB, lezen we in het FD.

Maken supermarkten het inmiddels makkelijker om gezonde keuzes te maken?

admin
November 26, 2024
0

Ongezonde producten voeren nog altijd de boventoon in de reclamefolders van supermarkten: 80 procent van de aanbiedingen is ongezond. Dat zegt Questionmark, een onderzoeksbureau dat zich bezighoudt met het duurzamer en gezonder maken van de voedingsindustrie.

Dinsdag publiceerde Questionmark een vergelijkingsonderzoek rond de vraag welke supermarkt het makkelijker maakt om gezonde voedingskeuzes te maken. In de ranglijst van de stichting scoren marktleiders Albert Heijn en Jumbo slecht, net als Aldi en Plus. Budgetketens Lidl en Dirk doen het beter, de biologische winkels van Ekoplaza maken het consumenten volgens de stichting het makkelijkst om gezonde producten te kiezen.

De stichting voerde het onderzoek voor de derde keer uit en vindt dat de supermarkten ondanks kleine verbeteringen nog veel kunnen doen om gezonder te worden. „We zien het als een goede stap dat veel supermarkten nu voor het eerst doelen stellen”, zegt directeur Charlotte Linnebank. „De grote vraag is echter hoe deze ambities zich verhouden tot hun huidige aanbod, waarin ongezonde producten nog steeds de overhand hebben.”

Drie gangpaden waarin de verschillen te zien zijn:

1. Frisdrank is altijd in de aanbieding

Bij alle onderzochte supermarkten kwam Questionmark elke week wel een aanbieding voor frisdrank tegen. Toch zijn er verschillen: bij marktleiders Albert Heijn en Jumbo is frisdrank elke week met ‘kwantumkorting’ te koop. Dat zijn acties zoals ‘1+1 gratis’ en ‘tweede halve prijs’, waarbij je de korting pas krijgt als je meerdere flessen koopt. Dat soort acties moedigen overconsumptie aan.

Dirk krijgt juist een pluim van de onderzoeksstichting omdat die keten nooit dat soort aanbiedingen heeft voor frisdrank. Daarbij mag wel de kanttekening worden gemaakt dat die supermarkt helemaal niet aan kwantumkorting doet, het is dus geen speciaal beleid voor frisdrank. Bovendien heeft Dirk nog steeds frisdrankaanbiedingen, alleen geldt de korting dan ook al bij aanschaf van één fles. En volgens het rapport is het aandeel van varianten met weinig suiker binnen het frisdrankassortiment bij Dirk het laagst van alle onderzochte supermarkten.

2. Pindakaas en aardappelen

Bij een aantal productgroepen kunnen consumenten kiezen tussen varianten die binnen de Schijf van Vijf vallen en versies die niet aan de Nederlandse richtlijn voor gezonde voeding voldoen. Een voorbeeld: in de Schijf van Vijf past 100% pindakaas, waar niets anders in zit dan pinda’s. ‘Gewone’ pindakaas zit niet in de schijf omdat die toegevoegd zout en soms ook extra suiker bevat. Door meer ruimte in het schap te maken voor de gezonde variant, kunnen supermarkten hun klanten stimuleren om daarvoor te kiezen.

Questionmark ziet dat nu gemiddeld 43 procent van het aanbod in dit soort categorieën met keuzemogelijkheden binnen de Schijf van Vijf valt. Dat is iets meer dan bij eerdere edities van het onderzoek uit 2020 en 2022. Met name bij de aardappelen is veel verbeterd. Onbewerkte aardappelen staan sowieso in de Schijf van Vijf, maar dat geldt niet altijd voor bewerkte producten zoals diepvriesfriet of aardappelpartjes. Bij dat soort producten is veel verbeterd door palmolie (veel verzadigd vet) te vervangen door olijfolie (staat in de Schijf) en door geen zout meer toe te voegen.

3. Kindertoetjes met cartoonfiguren

Bij bijna iedere supermarkt zijn ze wel te vinden: ongezonde producten die extra aantrekkelijk worden gemaakt voor kinderen door op de verpakking gebruik te maken van felle kleuren en cartoonfiguren. Rond dit soort kindermarketing speelt al langer een discussie. Er wordt al enkele jaren aan een wetswijziging gewerkt die deze marketing aan banden moet leggen, maar die is er nog altijd niet.

Een deel van de supermarktketens heeft zelf richtlijnen die kindermarketing tegen moeten gaan, maar die gelden alleen voor de eigen huismerkproducten. Daardoor knipoogt Dino nog altijd vanaf de Danoontje-verpakkingen naar langslopende kinderen en likkebaardt Paula de koe vanaf de Dr. Oetker-vlabakjes. Overigens staat ook op het huismerkkindertoetje van Albert Heijn nog altijd een vliegende koe. De toetjes staan alle drie niet in de Schijf van Vijf.

Nog zo’n fenomeen dat lastig is te weerstaan met een jengelend kind in de rij: het snoepgoed bij de kassa zelf. Bijna alle ketens hebben ongezonde producten bij de kassa liggen. ‘Impulsaankopen’ worden ze ook wel genoemd, omdat klanten die impulsief op de kassaband gooien of langs de zelfscanner halen. Alleen Dirk vormt een uitzondering, daar wordt bij de kassa als snack alleen fruit verkocht. Andere supermarktketens zeggen dat wel een deel van het aanbod uit gezondere tussendoortjes bestaat of leggen de nadruk op suikervrij snoep.

Luister naar