Acht zogeheten ‘soevereinen’, die de Nederlandse overheid afwijzen, worden weliswaar strafrechtelijk vervolgd, maar gelijkgestemden blijven een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid. Ook lijken jongeren online „steeds sneller én vaker” jihadistisch en rechts-extremistisch gedachtegoed te omarmen. Dat meldt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dinsdag na een eigen inventarisatie.
Sinds afgelopen maart doet de politie onderzoek naar een radicale minderheid binnen de soevereinenbeweging, die de huidige overheid en democratische instituties wil vervangen, eventueel met (dodelijk) geweld. De groep verdachten woont verspreid over Nederland en zou deel uitmaken van de vermeende terroristische organisatie ‘Common Law Nederland Earth’.
Lees ook
De burgemeester is doelwit van criminelen, ‘soevereinen’ en ontspoorde burgers: ‘Mijn vertrouwen in de mens heeft een kras opgelopen’
In juli werden vier vermeende soevereinen opgepakt. Een van hen had geen vast adres, de overige Overijsselse verdachten kwamen uit Olst-Wijhe, Deventer en Schalkhaar. Een 66-jarige vrouw uit het Zeeuwse Sluis werd in september opgepakt. Diezelfde maand rekende de politie ook een 61-jarige man en 59-jarige vrouw uit het Overijsselse Geesteren in. Het tweetal bezat munitie, een kruisboog en documenten met radicaal soeverein gedachtegoed. Deze maand werd 59-jarige man uit het Limburgse Geleen aangehouden, die terroristische trainingen zou geven. In het kader van deze zaak zijn ook twee wapenhandelaren opgepakt.
Afgelopen april maakte de AIVD bekend dat tienduizenden Nederlanders zichzelf als soeverein zien. Het grootste deel wijst niet expliciet het overheidssysteem af, maar probeert zo veel mogelijk om de staat heen te bewegen. Een tweede groep van duizenden mensen wijst het systeem wel af. De radicaalste groep, waar de verdachten onder vallen, bestaat uit tientallen mensen die zich voorbereiden op een „onvermijdelijke” strijd tegen de overheid.
Jihadisme en rechts-extremisme
De NCTV maakt zich eveneens zorgen over jongeren die „steeds vaker én sneller” radicaliseren door het raadplegen van jihadistische en rechts-extremistische internetbronnen. Ook komen Nederlandse jongeren via het internet relatief makkelijk in contact met leden van Islamitische Staat over een uitreis naar het Midden-Oosten of het beramen van een aanslag. Volgens de NCTV kwamen tientallen jongeren in de leeftijd van twaalf tot twintig jaar in beeld door het verspreiden van terroristische propaganda en soms vanwege het beramen van een aanslag.
In 2024 werden er verschillende nieuwe rechts-extremistische groepen opgericht, waarvan sommige terroristisch gedachtegoed aanhangen. Zo vinden ze witte mensen „superieur”. De rechts-extremisten zijn volgens de NCTV meer actiebereid dan andere groeperingen. Naast het onderling verspreiden van ideologieën, willen de rechts-extremisten elkaar ook persoonlijk ontmoeten en activiteiten ondernemen.
Dreigingsniveau
De NCTV verhoogde eind 2023 het Nederlandse dreigingsniveau, dat de kans op een aanslag weergeeft, van drie (aanzienlijk) naar vier (substantieel). De instantie laat dinsdag weten het dreigingsniveau van vier te handhaven. Het is nog mogelijk om het dreigingsniveau naar 5 (kritiek) te verhogen als er een terroristische aanslag in Nederland op handen is.
Lees ook
Dreigingsniveau Nederland verhoogd als gevolg van spanningen door de oorlog in Gaza en koranvernielingen
