Moord op presidentskandidaat Villavicencio werpt schaduw over eerste kiesronde Ecuador

Presidentsverkiezingen Na de moord op kandidaat Villavicencio draait de strijd om het presidentschap in Ecuador enkel nog om het aanpakken van de narco’s.

De nieuwe presidentskandidaat Christian Zurita (midden) naast Andrea González Náder (rechts), die als running mate van de vermoorde Fernando Villavicencio eerst naar voren werd geschoven als opvolger. Zij blijft vicepresidentskandidaat.
De nieuwe presidentskandidaat Christian Zurita (midden) naast Andrea González Náder (rechts), die als running mate van de vermoorde Fernando Villavicencio eerst naar voren werd geschoven als opvolger. Zij blijft vicepresidentskandidaat. Foto Martin Bernetti/AFP

Verward en bevreesd maakt Ecuador zich op voor de eerste ronde van zijn presidentsverkiezingen, zondag. Het Zuid-Amerikaanse land werd op 9 augustus opgeschrikt door de moord op presidentskandidaat Fernando Villavicencio, die onder vuur werd genomen toen hij een bijeenkomst verliet. De politicus had zich ferm uitgesproken tegen de groeiende invloed van drugscriminelen in zijn land.

De naam van de oud-onderzoeksjournalist is al op veel stembiljetten gedrukt, maar zijn partij besloot hem afgelopen weekend nog te vervangen door een oud-collega-reporter. Deze Christian Zurita publiceerde met Villavicencio zeker driehonderd artikelen, veelal over corruptie in de hoogste regionen van de macht. „Tot afgelopen zaterdag was ik een journalist”, zei Zurita deze week tegen persbureau Reuters. „We doen dit voor Fernando, zodat zijn stem niet gesmoord wordt.”

Een andere partij heeft echter bezwaar aangetekend tegen de late wissel. De kiesautoriteiten moeten hierover nog oordelen. Hierdoor kan het tot verkiezingsdag onduidelijk blijven of Zurita inderdaad de plek van Villavicencio mag innemen en bij een eventuele eerste of tweede plek kan deelnemen aan de tweede ronde.

Chinese geldschieters

Zurita geldt net als zijn vermoorde kompaan als een plaaggeest van de invloedrijke ex-president Rafael Correa. Deze links-nationalistische populist regeerde tussen 2007 en 2017 en geniet nog grote populariteit, omdat hij Ecuadors olie-opbrengsten investeerde in onderwijs, zorg en sociale projecten. Villavicencio legde bloot hoe onder Correa het land in de uitverkoop werd gedaan aan Chinese geldschieters en de corruptie bleef tieren, onder meer bij de nationale oliemaatschappij.

Correa kreeg na zijn aftreden acht jaar celstraf wegens corruptie, maar vluchtte tijdig naar België, waar zijn vrouw vandaan komt. Vanuit Leuven mengt hij zich nog volop in de Ecuadoriaanse politiek. Luisa González gaat als de kandidaat van zijn politieke stroming, het correísmo, met 30 procent aan kop in de peilingen. Sinds de moord op Villavicencio is echter niet meer gepeild, waardoor onduidelijk is wat die favorietenrol waard is.

Lees ook: Met moord op presidentskandidaat glijdt Ecuador verder af richting narcostaat

De moordaanslag, waarvoor zes Colombiaanse staatsburgers zijn aangehouden, wordt toegeschreven aan de georganiseerde misdaad. Ecuador is razendsnel uitgegroeid tot doorvoerland voor cocaïne uit buurlanden Colombia en Peru. Criminelen uit Mexico en Albanië strijden om de lucratieve smokkelroutes via zijn zeehavens. Deze strijd laten ze uitvechten door lokale bendes, waardoor de veiligheidssituatie in het voorheen relatief kalme Andesland snel verslechtert. Maandag werd opnieuw een politicus vermoord, een lokale voorman van de partij van Correa.

Het geweld maakt dat alle acht kandidaten met beloften komen de onveiligheid aan te pakken. Ze willen de politie en opsporingsdiensten meer middelen geven en beter uitrusten, criminelen harder straffen, maar ook investeren in sociale projecten opdat jongeren minder makkelijk voor het criminele pad zouden kiezen. Mocht een tweede ronde nodig zijn, dan zal die half oktober gehouden worden.