N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Oorlog in Oekraïne Wekenlang vocht Oekraïne om het dorpje Robotyne in handen te krijgen. Kyiv houdt de hoop dat de ‘landbrug’ in het bezette zuiden kan worden afgesneden.
Nog geen vijfhonderd inwoners telde Robotyne voordat Russische troepen het Oekraïense dorpje binnentrokken. Een paar straten, een postkantoor en een begraafplaats, veel meer is het niet. Maar de Oekraïense bevolking volgt al twee maanden vol spanning alle berichten over de zware gevechten die het leger in dit deel van de regio Zaporizja voert met de Russische bezettingsmacht.
Vorige week trokken Oekraïense troepen van de 47ste Gemechaniseerde Brigade Robotyne binnen en hesen hun blauw-gele vlag op een van de kapotgeschoten gebouwen van het dorp, zo’n tien kilometer ten zuiden van het frontlinieplaatsje Orichiv. Deze maandag sprak onderminister van Defensie Hanna Maljar de verlossende woorden: „Robotyne is bevrijd.”
Afgelopen weekeinde meldde de Oekraïense legercommandant die met zijn troepen Robotyne binnentrok, en die de codenaam ‘Skala’ gebruikt, aan persbureau Reuters dat de Oekraïense strijdkrachten in het zuiden door een van de zwaarste lagen van de Russische defensieve stellingen waren gebroken. Volgens hem zou het tegenoffensief vanaf nu sneller moeten verlopen. „Hierna volgt Berdjansk, en dan volgt er meer. Ik heb mijn strijders meteen duidelijk gemaakt: ons doel is niet Robotyne, ons doel is (de Zee van) Azov.”
Mocht Oekraïne daar werkelijk door de Russische linies heen breken, dan zou het een kentering kunnen betekenen in het zomeroffensief. Die lang verwachte tegenaanval begon in de eerste week van juni, en werd op zeker drie plekken langs de frontlinie ingezet. Maar de diepe verdedigingslinies van mijnenvelden en andere obstakels die Rusland heeft aangelegd verhinderen dat Oekraïne snel terreinwinst kan boeken, ook al omdat Kyiv geen luchtoverwicht heeft.
Amerikaanse kritiek
Vooral vanuit Amerikaanse militaire en inlichtingenkringen klonk er afgelopen week (anoniem) kritiek op de keuzes die de Oekraïense legerleiding zou maken. Die komt erop neer dat generaal Valeri Zaloezjny zijn troepen te veel verspreidt; hij zou zich bij het tegenoffensief moeten richten op één sector van het front, om de Russische verdedigingslinies te kunnen slechten.
Een verdere doorbraak aan het zuidelijke front bij Robotyne zou een enorme opsteker zijn voor het Oekraïense tegenoffensief. En er zijn tekenen dat de ontwikkeling van de tegenaanval aan Russische zijde tot zorgen leidt. In het weekeinde maakte het Institute for the Study of War (ISW), een vooraanstaande Amerikaanse denktank, melding van een mogelijk veelzeggende Russische troepenverplaatsing langs de duizend kilometer lange frontlinie. Moskou zou onlangs eenheden van de 76ste Divisie Luchtlandingstroepen hebben verplaatst van Loehansk, in het oosten, naar de frontlinie ten zuiden van Robotyne, in een poging een Oekraïense doorbraak te voorkomen. Ook zouden de Russen troepen vanuit de regio Cherson naar dit deel van het front hebben gedirigeerd om verliezen op te vangen en eventuele gaten te dichten.
Lees ook: Het tempo van het tegenoffensief wordt mede bepaald door de wapens die Oekraïne heeft
Algemeen wordt aangenomen dat een van de belangrijkste doelen van Kyiv met het huidige Oekraïense tegenoffensief is om de landverbinding af te snijden tussen Rusland en de bezette Krim, de zogenoemde landbrug door het bezette zuiden van Oekraïne. Na Robotyne kunnen de Oekraïense strijdkrachten optrekken in de richting van het strategisch gelegen stadje Tokmak, zo’n 25 kilometer naar het zuiden. Bij de stad Melitopol, nog eens ruim 50 kilometer verderop, kan de landbrug worden ingenomen, waardoor de Russische troepen in de regio Cherson en op de Krim zouden worden afgesneden van de rest van de bezettingsmacht.
Gelaagde verdedigingslinie
Robotyne ligt volgens militaire analisten, onder wie Oleksandr Kovalenko van de Oekraïense ngo Information Resistance, op de grens van de eerste en tweede ‘lagen’ van de uitgestrekte Russische verdedigingslinies. Via sociale media kwam zondag een uitvoerige beschrijving van de Russische verdedigingslinies naar buiten van een Oekraïense soldaat aan het zuidelijke front, Oleksandr Solonko. In zijn relaas vallen niet alleen de brede mijnenvelden op, maar vooral het uitgebreide stelsel van loopgraven.
De posities die de Oekraïense troepen hebben ingenomen in Robotyne zijn allemaal omgeven door mijnen en prikkeldraad. „Het is cruciaal om te onderstrepen dat we het hier hebben over een systeem van loopgraven, met elkaar verbonden via doorgangen en paden. Deze doorgangen maken de verplaatsing mogelijk van personeel, wapens en munitie. Alles wat niet uitgegraven is, is bemijnd. Om vooruit te komen, moet je hierdoorheen zien te navigeren.”
Lees ook: Hoe Oekraïne worstelt met de mijnenvelden
Solonko deelt tegelijkertijd een sneer uit aan critici die recentelijk de mening verkondigden dat het Oekraïense tegenoffensief te lang duurt. „Voor degenen die ‘superslim’ zijn en vinden dat het de Oekraïense strijdkrachten heel veel tijd heeft gekost om de Russen uit het dorp Robotyne te verdrijven: zij moeten het verdedigingssysteem hebben gemist dat moest worden overwonnen om de Russen weg te krijgen van de weg naar Marioepol, de stapsgewijze nadering van het dorp, de omsingeling en uiteindelijk de inname. Hier is werkelijk een monumentale taak volbracht.”
Het Institute for the Study of War concludeert op basis van de beschrijving van Solonko dat de onderling verbonden stelsels van loopgraven en ondergrondse gangen het resultaat zijn van een maandenlange Russische voorbereiding. Volgens de analisten van ISW is het nog onduidelijk of deze Russische stelsels zich helemaal uitstrekken naar het zuiden, tot in de volgende lagen van de verdedigingslinies. De mate waarin de Russen hun ondergrondse stelsel hebben weten door te trekken zal mede bepalen hoe de rest van het Oekraïense offensief in zuidelijke richting verloopt.