Een Vlaamse Spice Girls was het streven. Een blond-, een rood-, een zwartharige: een fiere verwijzing naar de Belgische driekleur. Karen Damen, Kristel Verbeke en Kathleen Aerts waren destijds de eersten in 1998. Zingen konden ze niet echt, maar dat maakte niet uit voor het succes.
K3 is nog altijd mateloos populair. Maandelijks luisteren er zo’n slordige zevenhonderdduizend fans naar inmiddels Julia, Marthe en Hanne en hun voorgangers. Er zijn shows voor kinderen en volwassenen, er zijn pennen, petten, stripboeken, dekbedovertrekken, agenda’s en poppen. Maar terwijl Karen, Kristel en Kathleen in 2009 al richting de veertig gingen en het volgens sommigen hoog tijd was om hun minirok aan de wilgen te hangen, schreef het trio Peter (Gillis), Alain (Vande Putte) en Miguel (Wiels) onvermoeibaar verder.
Met meer dan driehonderd liedjes op hun naam is het voor de songschrijvers nu mooi geweest: ze stoppen. De huidige zangeressen gaan door en geven zo’n drie shows per concertdag.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127043807-4dc963.jpg|https://images.nrc.nl/ap4vqNBGRMtnsYp4i0BwuxngHBM=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127043807-4dc963.jpg|https://images.nrc.nl/fgNyCHkSdBNk3_vrEDsprmSSNXM=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data127043807-4dc963.jpg)
Formule
K3 was een concept uit de koker van zanger en radiopresentator Niels Williams. Een bekende in het Vlaamse medialandschap, die destijds ook de componisten in dienst nam.
„Het was helemaal niet voor kinderen bedoeld”, vertelt tekstschrijver Alain Vande Putte (59) vanuit zijn studio in Zuid-Spanje. De songtekst van hun eerste hit, ‘Heyah Mama’, wijst er inderdaad op dat de schrijvers niet alleen schreven voor drie tot dertienjarigen: ‘Ik weet een plekje waar ze ons niet vinden / Jij mag me verslinden / Doe het heel zachtjes / Geen kreetjes en geen lachjes.’
Vanaf het begin deed Peter Gillis de productie, Miguel Wiels en Alain Vande Putte de teksten en muziek. „Miguel kwam voor ‘Heyah Mama’ met deze vrij kinderlijke melodie en toen heb de tekst wat meer spicy gemaakt, dat was onze briefing. Na de eerste optredens bleek dat vooral hele jonge kinderen fan waren.”
Het succes kwam niet vanzelf. In 1999 deed K3 mee met de Vlaamse voorrondes van het Eurovisiesongfestival. Het was de eerste keer dat de meiden live zongen. Het jury-oordeel was onverbiddelijk: „Fijne vleeswaren, dames, maar vleeswaren zijn ook charcuterie en qua liedjes is dat dus charcuterie met peren”, aldus jurylid en zanger Marcel Vanthilt. Ze kwamen niet door de voorrondes heen. Toch sloeg de dubbelzinnige mix van zoete pop en wereldse teksten in als een bom in Vlaanderen en Nederland. Vanaf 2000 stonden hits als ‘Alle Kleuren’, ‘Tele-Romeo’ en ‘Oya lélé’ wekenlang op één in de hitparades.
Oprichter Williams verkocht de popgroep in 2002 aan het Belgische entertainmentimperium Studio 100. Volgens Vande Putte een belangrijke factor in het succes van K3. „In het begin moesten we het echt hebben van de hits. Met Studio 100 kwam de marketing, de merchandise en de musicals.” K3 werd een formule.
Fantasiewereld
Elke generatie heeft, net als een eigen James Bond, een eigen K3. Als in 2015 het oorspronkelijke trio Karen, Kristel en Kathleen stopt, worden er via tv-formats nieuwe voorvrouwen gezocht. „Bij die wedstrijden, K2 zoekt K3, had ik m’n twijfels. Ik dacht dat het publiek dat niet zou pikken, maar dat heb ik verkeerd gezien”, zegt componist Miguel Wiels, die het team in 2019 al verliet. Hij had geen inspiratie meer. „We creëren een fantasiewereld en het maakt voor de kinderen niet uit of die blonde Klaasje, Josje of Kathleen is.”
Er volgen op het podium nog vijf nieuwe K3-leden die, volledig in de traditie van de popsensatie, in regenboogjurkjes en met strikjes in het haar op het podium verschijnen. Studio 100-directeur Gert Verhulst, bekend van kinderprogramma Samson en Gert, windt er geen doekjes om: „Ik wil blote benen zien. De papa’s moeten er ook iets aan hebben”, zei hij in 2009.
Vande Putte voelt zich niet comfortabel bij die uitspraak. „Dat het slanke, knappe meiden waren in korte rokjes voldoet inderdaad aan een stereotype, maar dat heeft niks met seksisme te maken”, zegt hij. Dat het in die beginjaren een beetje grijs gebied was omdat de liedjes omarmd werden door een heel jong publiek, kan hij begrijpen.
„Seksualisering en verkoop van muziek zijn altijd hand in hand gegaan”, zegt Vande Putte. „Kijk naar Cardi B of Beyonce, die echt hun lichaam verkopen in plaats van hun muziek. Als je K3 aanvalt op korte rokjes en mannen die eraan zouden verdienen, dan doe je dat echt om ze neer te halen.” Of de meidengroep in deze tijd opnieuw zou kunnen worden opgestart, betwijfelt hij: „Ik denk het niet, zelfs de oorspronkelijke K3 is veel te braaf voor de huidige muziekscene.”
Ethos
Dat de formule K3 de tand des tijds heeft doorstaan komt niet alleen door marketingmachine Studio 100, benadrukken beide songschrijvers. Vanaf het begin was het voor de componisten belangrijk dat er gelaagdheid in de teksten zat, juist om de kinderen én de ouders te bereiken. „De mensen die K3 afschrijven als alleen maar lollig, luisteren niet goed”, zegt Vande Putte. Neem de tekst van hun eerste hit, ‘Alle Kleuren’: ‘Waarom doen mensen elkaar toch zo’n pijn/Zou het niet beter zijn als wij voortaan verdraagzaam zijn?’ „Het is gewoon hallucinant als achtduizend kinderen en ouders dat samen zingen. Daar moet je niet cynisch over doen, dan kun je beter aan de lopende band gaan werken.” Ook Wiels is trots op de boodschap in dat nummer „We schreven dat in een tijd dat extreem-rechts opkwam in België, dat dit zo’n hit werd was echt een overwinning.”
Ook in het buitenland is geprobeerd de formule uit te rollen. Er werden kopieën gemaakt in Duitsland; Wir Drei en Zuid-Afrika; X-4, die flopten. Volgens Vande Putte omdat de songschrijvers daar het niet serieus genoeg namen. Zijn lievelingsnummer? „‘De wereld is veel mooier dan je denkt’, uit 2019. Daar zit het ethos van K3 echt in, in die ene zin.”
Hoe K3 klinkt zonder Peter, Alain en Miguel is te horen in de nieuwste single ‘Iliake’, die vorige week uitkwam. Het nummer lijkt met zijn aanstekelijke beat en moralistische teksten naadloos aan te sluiten op het ethos van de groep. Wat of waar Iliake is weet niemand, maar ook dat is volledig in lijn met voorgaande hits als ‘Kuma he’.
Studio 100 zegt voortaan met een wisselend team van schrijvers aan de slag te gaan. Wiels heeft één keer naar de single geluisterd: het voldoet aan de K3-formule en hij hoort dat er met nieuwe inspiratie aan is gewerkt. Voor Vande Putte is het nog te vroeg: „Ik ben er nog niet klaar voor om naar nummers te luisteren die door anderen geschreven zijn.”
