Het aantal meldingen van vergiftigingen met de drug 3-MMC is vorig jaar bijna verdubbeld ten opzichte van een jaar eerder. Dat staat in het dinsdag verschenen jaaroverzicht over 2023 van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC). Zorgverleners belden in 2023 202 keer met het centrum over de sinds 2021 verboden nieuwe psychoactieve stof (NPS).
Het effect van designerdrug 3-MMC is vergelijkbaar met dat van XTC. Gebruikers kunnen zich euforisch, empathisch en wakkerder voelen. Maar bij overdosering, gebruik in combinatie met andere middelen of een overgevoeligheid, kunnen er soms ernstige klachten optreden.
„We zien in het ziekenhuis enorm onrustige en geagiteerde mensen die trillen, ze hebben een hoge spierspanning en een hoge temperatuur’’, zegt Dylan de Lange, intensivist-toxicoloog en hoofd van het NVIC. „Hun bewustzijn is verminderd, ze kreunen, komen niet goed uit hun woorden”, zegt De Lange. „Met name de hoge temperatuur die sommige gebruikers krijgen is enorm schadelijk. Soms zien we mensen met 41 graden, dan kun je celschade en orgaanschade krijgen.”
Die patiënten moeten snel worden gekoeld om de schade te beperken. „Als koelen niet lukt moeten we spieren verslappen, want temperatuur wordt aangemaakt door spieren. Maar dat betekent dat de patiënt niet meer zelf kan ademen, en op de intensive care aan de beademing moet.” Er zijn enkele gevallen bekend van mensen die overleden na gebruik van het middel.
Bij het NVIC zijn geen exacte cijfers over alle vergiftigingen bekend, omdat het centrum alleen meldingen van zorgverleners met vragen over bepaalde middelen registeert. De Lange zegt dat er in het UMC Utrecht, waar hij werkt, drie tot vier keer per jaar mensen na het gebruik van 3-MMC op de intensive care belandden. „Ik kan me voorstellen dat dat aantal bij ziekenhuizen in de andere randstedelijke stadscentra hoger ligt.”
Gebruik toegenomen na verbod
Het gebruik van 3-MMC onder het Nederlandse uitgaanspubliek is sterk toegenomen, blijkt uit Het Grote Uitgaansonderzoek van het Trimbos Instituut. In 2023 gaf een derde van de uitgaande jongeren en jongvolwassenen aan in de afgelopen 12 maanden 3-MMC te hebben gebruikt. In 2020 was dit nog geen 9 procent. 3-MMC was in 2023 de op twee na meest gebruikte drug, na MDMA en cannabis. Van andere nieuwe psychoactieve stoffen wordt veel minder melding gemaakt bij het NVIC. Van de nog niet verboden designerdrug 2-MMC kwam in 2023 zes keer een melding binnen. Dit jaar zijn dat er tot nu toe zestien.
Het is opmerkelijk dat het gebruik van 3-MMC, ook wel ‘poes’ genoemd, is toegenomen nadat het middel in 2021 verboden werd. „Ik kan alleen maar gokken waar dat aan ligt”, zegt De Lange. Het middel lijkt een verslavend effect te hebben, bij verslavingscentra komen er volgens De Lange meer meldingen binnen. „Gebruikers kunnen een sterke craving hebben.”
Van lachgas, dat vorig jaar verboden werd, is het aantal meldingen bij het NVIC juist juist gedaald, van 72 in 2022 naar 24 in 2023. De Lange: „Daar heeft het verbod wel geholpen. Waar dat aan ligt weten we niet.”
