Meer dan honderd doden na luchtaanval in Soedan

Is de Paris Airshow dé plek voor inspirerende demonstraties, lucratieve deals en kruisbestuiving tussen knappe koppen en slimme start-ups uit de lucht- en ruimtevaartsector uit alle hoeken van de wereld? Of is het een verachtelijke ‘genocidesalon’? De meningen over de Internationale Luchtvaartshow van Parijs, die deze week plaatsvindt in voorstad Le Bourget, lopen zacht gezegd uiteen.

Op het eerste gezicht is hij vooral het eerste. De tweejaarlijkse beurs vindt plaats op een terrein van zeventig hectare met 2.500 stands uit 48 landen: het Europese ruimtevaartconcern ESA is er, evenals vliegtuigbouwers Boeing en Airbus, het Franse leger en wapenfabrikanten als Thales. Zij stellen hun vliegtuigen, helikopters, drones, raketten, maanwagentjes en radars ten toon. Er lopen militairen rond, diplomaten, recruiters en sinds vrijdag ook talloze scholieren, vliegtuigfans en andere burgers. Af en toe schiet over de mensenmassa een gevechtsvliegtuig of zweeft een parachutist voorbij.

President Emmanuel Macron bezocht vrijdag le Salon du Bourget, zoals de beurs in de volksmond heet. Na aankomst met een militair transportvliegtuig roemde hij de beurs als de „belangrijkste ontmoetingsplaats” voor de wereldwijde luchtvaartindustrie. De president voelde „grote trots” en sprak van een „immens succes” omdat dit jaar meer dan driehonderdduizend mensen op de beurs afkwamen: een record en het gevolg van de groei van luchtvaart-, ruimtevaart- en defensiesectoren en de toegenomen geopolitieke instabiliteit. Ook de organisatie zelf schuwt grote woorden niet: zij spreekt van een plek „waar innovatie een vlucht neemt, dromen werkelijkheid worden en de toekomst vorm krijgt”.

Kritiek van Amnesty

Het staat in schril contrast tot de term die Amnesty International gebruikt: de mensenrechtenorganisatie heeft de beurs omgedoopt tot ‘genocidesalon’. Dit omdat Israëlische bedrijven uitgenodigd waren die wapens verkopen die mogelijk bij de verwoesting van Gaza worden gebruikt. Amnesty heeft om zijn kritiek kracht bij te zetten een nepversie van de site van luchtvaartbeurs gemaakt waarop „de achterkant van het decor” wordt getoond. Daar word je geconfronteerd met cijfers over het bloedbad in Gaza: ruim 54.000 doden, onder wie meer dan 15.000 kinderen. In een fictieve boetiek worden producten aangeboden als een pop met „een paar bloedsporen die weg te poetsen zijn”.

Van deze kritiek is op de beurs vrijdag weinig te merken: bezoekers vergapen zich aan voorbijvliegende drones en stappen met een grote glimlach in de cockpitstoel van een gevechtsvliegtuig. Sommigen hebben campingstoelen meegenomen om de hele dag naar de lucht te kunnen turen.

Het enige signaal dat de Israëlische aanwezigheid tot ongemak leidt, is te vinden in de hal waar de Israëlische bedrijven zijn opgesteld – pal naast bondgenoot Amerika. Waar het elders krioelt van de mensen, is het hier op een paar bewapende politieagenten na rustig. De stands zijn van het publiek afgeschermd met grote doeken.

De doeken zijn op de eerste dag van de beurs opgehangen om de Israëlische stands aan het zicht te onttrekken: de regering besloot op het laatste moment dat bij de stands in Le Bourget geen aanvalswapens getoond mochten worden. Dat wilden sommige Israëlische defensiebedrijven wel en toen ze weigerden de wapens te verwijderen, werden hun stands gesloten. Ook die van het Israëlische ministerie van Defensie is dicht. Als je tussen de doeken doorkijkt, zie je nog een aantal raketten staan.

Zoom in

Met de sluiting kwam de regering Amnesty en lokale linkse politici tegemoet die wilden dat alle Israëlische wapenproducenten werden geweerd in Le Bourget. De socialistische voorzitter van het departement Stéphane Troussel heeft uit protest zelfs geweigerd president Emmanuel Macron voorafgaand aan zijn bezoek te ontvangen, zoals de traditie is, omdat „je niet aan de ene kant kunt doen alsof je voor mensenrechten bent, en aan de andere kant de rode lopen uitrollen voor een staat die wordt onderzocht voor genocidale risico’s”.

Maar de sluiting van de stands is voor hen niet genoeg. De critici grijpen de beurs aan om bredere kritiek te uiten op Israël én op het Israël-beleid van Frankrijk. Hoewel Macron zich steeds fermer uitspreekt tegen het verwoestende oorlogsbeleid van premier Benjamin Netanyahu, blijft Frankrijk volgens onderzoek van ngo’s militair materieel verkopen aan het land. De Franse regering zegt dat er alleen spullen aan Israël worden verkocht die gebruikt kunnen worden voor defensieve doeleinden, maar uit transactieoverzichten blijkt dat ook wapens verkocht worden.

Grote glimlach

Macron wilde vrijdag niet te veel aandacht aan de kwestie besteden. Vooraf gaan bronnen in het Élysée vragen over de ophef rondom de Israëlische aanwezigheid uit de weg. In gesprek met journalisten roept Macron Netanyahu, zoals vaker, kort op tot een staakt-het-vuren en de hervatting van humanitaire hulp, maar dieper gaat hij niet in op de kwestie. En ook andere lastige vragen, zoals over de beschietingen tussen Israël en Iran, krijgen slechts een kort antwoord. De boodschap lijkt: de president is in Le Bourget om Frankrijk en de Franse bedrijven in het zonnetje te zetten, niet om geopolitiek te bedrijven.

Bezoekers lijken dat prima te vinden. Bij de gesloten Israëlische stands komt af en toe een nieuwsgierige bezoeker kijken die van de sluiting heeft gehoord, wat leidt tot verschillende reacties. Een Spanjaard laat met een grote glimlach via FaceTime aan een naaste zien dat de wapenfabrikanten aan het zicht onttrokken zijn. Een groepje Franse twintigers constateert dat „om evidente redenen” de Israëlische wapenfabrikanten geen plek verdienen. Een Franse man van middelbare leeftijd roept echter een leeftijdgenoot met een keppeltje toe dat de sluiting „een schande” is. „Een teken van totale onderwerping”, roept hij door de ruimte. Andere bezoekers kijken even op en vervolgen dan rustig hun weg.

Delen

Mail de redactie