Een medewerker van een AfD-parlementariër in de Bondsdag stond volgens onderzoek van Der Spiegel in nauw contact met een hoge functionaris van de FSB, de Russische geheime dienst. In berichten over en weer werd onder meer besproken hoe de Duitse levering van wapens aan Oekraïne geremd zou kunnen worden, volgens onderzoek dat het weekblad deed in samenwerking met het in Riga gevestigde platform The Insider.
Vladimir Sergiejenko werd geboren in Lviv in de toenmalige Sovjet-Unie, in de jaren negentig kwam hij naar Duitsland. Al een aantal jaar is hij actief als medewerker voor verschillende politici van de Alternative für Deutschland (AfD). Hij werkte voor voormalig Bondsdaglid Ulrich Oehme, die in 2018 op kosten van de Doema naar de Krim reisde en het verloop van de Russische presidentsverkiezingen prees. Inmiddels werkt Sergiejenko voor Bondsdaglid en Poetin-apologeet Eugen Schmidt, die in Kazachstan werd geboren en als ‘Rusland-Duitser’ – afkomstig uit een Duitse minderheid in Sovjet-Rusland – rond de eeuwwisseling naar Duitsland kwam.
Russische staatstelevisie
Ook Sergiejenko’s sympathieën zijn geen geheim. Volgens Der Spiegel reist hij regelmatig op en neer naar Rusland, onder meer om op te treden in talkshows van de Russische staatstelevisie. Op een bijeenkomst in Duitsland in november riep Sergiejenko dat Duitse politici die wapens willen leveren moeten worden „weggeschoren uit het politieke landschap”.
Sinds het voorjaar van 2023, aldus Der Spiegel, wisselde Sergiejenko berichten uit met een kolonel van de FSB over hoe Duitse wapenleveranties aan Oekraïne te stoppen zouden zijn. In een bericht stelt Sergiejenko voor om een klacht in te dienen bij het constitutioneel hof om de wapenleveranties te bemoeilijken, en vraagt daarvoor om financiële ondersteuning uit Moskou. In de zomer diende de AfD daadwerkelijk een klacht in bij het hof, met als argument dat de regering geen wapens zou mogen leveren zonder het parlement te raadplegen. De AfD-fractie in de Bondsdag ontkent tegenover Der Spiegel dat het proces iets met Sergiejenko te maken heeft of er geld voor te hebben ontvangen.
Sergiejenko zegt niets met de FSB-man te maken te hebben. Zijn toegangspasje tot de Bondsdag is hem desalniettemin twee maanden geleden ontnomen.
Onechte accounts
In Duitsland komen steeds nieuwe gevallen van Russische spionage en beïnvloeding naar boven. In december begon in Berlijn de zaak tegen Carsten L., een voormalig medewerker van de Duitse geheime dienst, die ervan wordt verdacht als dubbelspion documenten aan de FSB te hebben doorgesluisd, met name informatie over de positionering van Oekraïense luchtafweer.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Berlijn maakte in januari openbaar dat medewerkers binnen vier weken 50.000 onechte accounts op X konden identificeren, die meer dan een miljoen Duitstalige tweets verspreidden. In die berichten wordt hoofdzakelijk stemming gemaakt tegen wapenleveranties en de regering in Berlijn met de bewering dat hulp aan Oekraïne ten koste gaat van de Duitse burger.
Lees ook Oud-hoofd Duitse veiligheidsdienst nu zelf onder toezicht vanwege rechts-extremistische activiteiten
Wáár zijn de spinnen? Dit is de tijd van het jaar waarin normaal gesproken veel spinnen in en om het huis zichtbaar worden, van kruisspinnen in grote webben tot hooiwagenspinnen achter de kast. Maar net zoals er in de tuinen en bossen deze lente en zomer minder insecten waren, lijken er ook minder spinnen te zijn.
Is dat ook zo?
„Het gekke is dat we dat niet precies weten”, zegt Peter van Helsdingen (89). Hij doet al sinds de jaren 50 onderzoek naar spinnen, en is nog altijd verbonden aan Naturalis Biodiversity Center. Hij is een van de weinige spinnenonderzoekers in Nederland, en er zijn volgens hem simpelweg geen complete overzichten van de aantallen spinnen in Nederland.
Er was tot vorig jaar een Nationale Spinnentelling, uitgevoerd met hulp van vrijwilligers, maar die is bij gebrek aan belangstelling dit jaar niet doorgegaan. „Ontegenzeggenlijk gaat het slecht met de meest zichtbare spinnensoorten”, zegt Van Helsdingen. „Vroeger kwam ik rond deze tijd van het jaar in mijn tuin zó 20, 25 grote webben van kruisspinnen tegen, nu heb ik er pas een handvol gezien. Sommige soorten die ik vroeger de hele tijd zag, zoals het groen kaardertje, een klein groen spinnetje, heb ik al jaren niet meer gevonden.”
Waarom is er wel belangstelling voor vele andere dierentellingen – vogels, egels, wespen, bodemdieren? „Veel mensen vinden spinnen maar eng, denk ik,” zegt Yuting Dong, die aan Wageningen University promoveert op het voortplantingsgedrag van spinnensoorten. „Ik krijg vaak verbaasde blikken van mensen als ik zeg dat ik spinnenonderzoek doe. En dat terwijl ze een centrale rol vervullen in ecosystemen. ”
Spinnen zijn voedsel voor vogels en amfibieën, en ze voeden zichzelf veelal met insecten. Als het slecht gaat met spinnen, gaat het slecht met de natuur.
„En het zijn ronduit fascinerende dieren,” zegt Yuting Dong. „Al was het maar vanwege hun opvallende voortplantingsgedrag.” Ze doet bijvoorbeeld onderzoek naar de uitgebreide voortplantingsrituelen van de valse weduwespin; het mannetje is veel kleiner dan het vrouwtje en na een paringssessie van een uur eet zij hem soms op.
Van Helsdingen: „We weten dat de vliegende insecten met ongeveer 70 procent zijn afgenomen de afgelopen 30 jaar, dus het ligt voor de hand dat het met de spinnensoorten die daarvan afhankelijk zijn net zo hard achteruit gaat.” Maar dat is niet zeker. De waarnemingsmeldingen die vrijwilligers doorgeven via websites als Waarneming.nl zijn soms wel bruikbaar om de ontwikkeling van specifieke soorten enigszins te volgen, maar te versnipperd en onbetrouwbaar om een goed totaalbeeld te krijgen.
Indicator van klimaatverandering
Hoe het met spinnensoorten gaat, kan een indicator zijn van hoe klimaatverandering zich ontwikkelt. De laatste jaren zijn er flink wat spinnensoorten bijgekomen in Nederland die voorheen alleen in zuidelijker landen leefden. Neem de wespspin: die voedt zich graag met sprinkhanen, en met sommige sprinkhanensoorten gaat het de laatste jaren juist goed, waarschijnlijk vanwege het warmere weer. Deze wordt de laatste jaren duidelijk vaker gespot via Waarneming.nl, al kan dat er ook aan liggen dat hij nogal fotogeniek is met felle gele strepen.
Ook vaker gezien: de stekelpotige valse wolfspin, die vrij groot is en mensen kan bijten als hij zich bedreigd voelt, en daarom elk jaar wel weer in het nieuws komt. „Zo’n soort valt natuurlijk wel op,” zegt Van Helsdingen. Valse wolfspinnen komen oorspronkelijk uit Zuid-Europa, de eerste exemplaren zijn waarschijnlijk meegelift met vakantiegangers. De laatste jaren verspreiden ze zich (waarschijnlijk) steeds verder door Nederland.
Het is ook niet makkelijk om spinnen in kaart te brengen, omdat ze verschillende habitats hebben: sommige soorten wonen rond mensen (zogeheten synantropische spinnen) andere leven in bomen of langs oevers. Ze hebben uiteenlopende diëten, van kleine visjes tot insecten en soms zelfs kleine zoogdieren, en ze maken lang niet allemaal een web. „Hoe dan ook verdienen ze meer aandacht,” zegt Van Helsdingen. „Iedereen heeft het over de insecten, maar niemand over spinnen.”
Grote gerande oeverspinEet kikkervisjes
Deze soort blijft het liefst uit de buurt van mensen en woont alleen in laagveengebieden aan de rand van water. Waterverontreiniging is dan ook de grootste bedreiging. De grote gerande oeverspin is een van de grootste inheemse spinnensoorten van Nederland, met een lijf van ongeveer twee centimeter en lange en stevige poten die een centimeter of vier kunnen worden. Hij eet veelal insecten en andere spinnen, soms kikkervisjes en stekelbaarzen.
WespspinKan kilometers vliegen
Deze soort komt sinds de jaren 80 in Nederland voor: eerst alleen in Zuid-Limburg en Noord-Brabant, maar hij trekt de laatste decennia verder noordwaarts. Onderzoekers denken dat dit komt door de opmars van die sprinkhanensoorten die hij eet, die breiden hun leefgebied ook uit, waarschijnlijk vanwege het warmere klimaat. De wespspin, ook wel tijgerspin genoemd, zit veel in grasvelden, en kan met behulp van zijn spinrag kilometers ver vliegen. Dat doen jonge exemplaren met een techniek die ballooning heet: daarbij maakt de spin een soort parachute van spinrag waarmee hij meegevoerd kan worden door luchtstromen.
valse weduweVangt ook spitsmuizen
Afgelopen zomer waren er op de site Waarneming.nl opvallend veel meldingen van deze relatieve nieuwkomer in Nederland. Waarschijnlijk zochten veel exemplaren in het extreem natte voorjaar drogere plekjes in huizen op. Oorspronkelijk leven ze in zuidelijker landen, maar ze zijn waarschijnlijk meegekomen met transporten van bijvoorbeeld fruit en groenten. De valse weduwe heeft krachtig gif en vangt soms zelfs kleine zoogdieren in haar web, zoals spitsmuizen.
Stekelpotige valse wolfspinBijt wel, is niet gevaarlijk
Ook deze spin komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa, maar doet het de laatste jaren opvallend goed in Nederland. Hij rukt op in waarnemingen en spinnentellingen, en heeft zich hier de afgelopen jaren permanent gevestigd. Hij zoekt warme en droge plekken op, zoals huizen. Het is een jager zonder web, en kan bijten als hij zich bedreigd voelt. Die beet is wel giftig maar niet gevaarlijk. Zijn naam – ‘valse’ wolfspin – is niet vanwege dat bijtgedrag, maar omdat hij lijkt op de echte wolfspin.
kruisspinDe meest getelde spin
Steevast was de kruisspin de meestgetelde spinnensoort in Nederland tijdens de Nationale Spinnentelling, met tussen de zes en twaalf exemplaren per tuin. Deze spin is verantwoordelijk voor de grote wagenwielachtige spinnenwebben die vaak in schuurtjes of bij ramen hangen. Na een sterke afname van waarnemingen rond het jaar 2010 lijkt de soort zich nu redelijk te stabiliseren, maar studies in onder meer Groot-Britannië en Zwitserland wijzen erop dat deze soort over de afgelopen 30 jaar gemeten net zo dramatisch afneemt als de populaties van vliegende insecten waar hij zich mee voedt.
De plaatsvervangend leider van Hezbollah, Sheikh Naim Qassem, heeft maandag verklaard dat de Libanese strijdgroep de strijd tegen Israël zal voortzetten. „We zijn klaar voor een (Israëlische) inval met grondtroepen”, zei hij in een toespraak die vooraf was opgenomen, „en we zullen als winnaars uit de strijd komen.” Israëlische legerleiders hebben de afgelopen dagen al herhaaldelijk op zo’n grondoffensief gezinspeeld.
Qassems opmerkingen waren de eerste van een prominente Hezbollah-functionaris sinds de liquidatie door Israël afgelopen vrijdag van Hassan Nasrallah, die de groep al 32 jaar leidde. Qassem onderstreepte, flink zwetend, dat Hezbollah voldoende capabele mensen heeft om de plaats in te nemen van de vele onlangs door Israël gedode commandanten. Ook kondigde hij aan dat Hezbollah zo snel mogelijk bekend zal maken wie de nieuwe leider wordt van de strijdgroep.
Israël zette maandag intussen zijn luchtbombardementen op doelen in Libanon voort. Niet alleen op Zuid-Libanon, vanouds een bolwerk van Hezbollah, maar onder meer ook op de stad Tyrus. Daar werd de leider van de Libanese tak van Hamas gedood bij een drone-aanval, heeft Hamas bevestigd.
Ook was er voor het eerst in jaren een aanval op een gebouw in het centrum van de hoofdstad Beiroet, in de wijk Kola. Daarbij werden drie leden van de PFLP gedood, zoals deze radicale Palestijnse organisatie heeft bevestigd. De PFLP laat tegenwoordig weinig meer van zich horen maar voerde in het verleden met enige regelmaat terreuraanvallen op Israël uit.
Overal op hun lichaam
Enkele uren na de nachtelijke aanval in Kola was te zien hoe de Israëlische aanval vooral de vijfde etage van het tien verdiepingen tellende gebouw had getroffen. „Na de explosies zagen we overal puin, er was vuur en er waren mensen die door brokstukken overal op hun lichaam gewond waren geraakt”, zei Mahmoud Kalaf Salam, die aan de overkant net koffie aan het drinken was met anderen. „Iedereen rende naar buiten om te zien wat er was gebeurd.” Aissa, Syriër van oorsprong, verklaarde dat Kola vooral een soennitische buurt is zonder veel aanhangers van Hezbollah, een sjiitische groep. „Nu is iedereen bang”, zegt hij.
Lees ook
Israëls offensief tegen Hezbollah volgt op bijna twee decennia inlichtingen verzamelen
In de wijk Hamra, een kilometer verderop, kijken mensen steeds bezorgd omhoog, omdat er een Israëlische drone boven hun hoofd rondzoemt. „We horen het de hele tijd, nu eens gaat hij wat naar beneden, dan weer omhoog. Het is irritant en het maakt ons bang”, zegt Heba, die een winkeltje in de buurt drijft. Ook ontvangen sommige inwoners volgens haar telefonische boodschappen met evacuatiebevelen. Die zijn waarschijnlijk vals maar zorgen voor veel onrust onder de bevolking. Van wie deze berichten afkomstig zijn, is niet duidelijk.
Veel burgers kiezen het zekere voor het onzekere en vluchten verder naar het noorden. Dat geldt ook voor veel Syrische vluchtelingen. Volgens de Verenigde Naties zijn er al zo’n 100.000 Libanezen en Syriërs de grens met Syrië overgestoken, uit vrees voor meer geweld. Ook uit Beiroet vertrekken volgens Aissa veel Syriërs. Hijzelf wil echter blijven in de stad waar hij al dertig jaar woont. „Als ik zou terugkeren, zou ik in de gevangenis terechtkomen of gedood worden. Maar hier geraken we in een oorlog, dus waar moet ik heen?”
De vraag is of Israël van plan is om een massaal grondoffensief in te zetten
Zondagavond had Israël zijn vizier al gericht op Jemen. Daar werden stellingen van de Houthi’s gebombardeerd bij de havenstad Hodeidah. De Houthi’s hadden eerder een raket in de richting van Tel Aviv afgevuurd, die door de Israëlische luchtverdediging onschadelijk werd gemaakt. In totaal heeft de Jemenitische groep de laatste elf maanden uit solidariteit met Hamas en de Palestijnen in de Gazastrook al tientallen raketten op Israël afgevuurd.
Tanks aan grens samengetrokken
De Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant zinspeelde er intussen tegenover militairen op dat Israël het niet bij de liquidatie van Nasrallah wil laten. „Alles wat er gedaan moet worden, zal gedaan worden”, verklaarde hij in een video. „We zullen alle eenheden inzetten, ook die van u, in de lucht, ter zee en te land.”
Waarnemers wijzen erop dat Israël al tanks en andere voertuigen aan de Libanese grens heeft samengetrokken en The New York Times meldde maandag dat er al kleine commando-eenheden aan de andere kant van de Libanese grens actief zijn geweest. Maar er zijn tot dusverre slechts beperkte aantallen reservisten opgeroepen. De vraag blijft daarom of Israël daadwerkelijk van plan is om een massaal grondoffensief in te zetten.
In Israël zelf zijn de vernietigende aanvallen op Libanon, die al aan ruim duizend mensen het leven hebben gekost, met vrijwel algemene instemming begroet. Premier Netanyahu en zijn Likud-partij zijn daarom in de opiniepeilingen weer in de kiezersgunst gestegen. Gunstig voor premier Netanyahu is ook dat Gideon Saar en de drie parlementsleden van zijn rechtse partij Nieuwe Hoop zondag tot de regeringscoalitie toetrad. Daardoor hebben Netanyahu’s extreemrechtse coalitiegenoten nu minder mogelijkheden om hun wensen door te drukken tegenover de premier.
Lees ook
Wie was Hassan Nasrallah? En zeven andere vragen over de oorlog in Libanon
Ademhalingsgoeroe Wim Hof, internationaal bekend als The Iceman, heeft miljoenen volgers en een buitenissig leven dat zich leent voor een biopic. Die zou er ook komen, maar maandag maakte Genesius Pictures aan de Volkskrant bekend dat de productie van een film over het leven van de ijszwemmer is stopgezet. Aanleiding zijn onthullingen over het privéleven van Hof.
Zijn ex-vrouw en haar drie kinderen, van wie de jongste van Hof is, beschuldigden hem zaterdag in een reconstructie in de Volkskrant van vernederingen, fysieke mishandeling en het afdwingen van seks bij haar in ruil voor zijn alimentatiebetalingen. Hun relaas wordt ondersteund door een veroordeling voor mishandeling, medische dossiers en verklaringen van meerdere therapeuten die bevestigen dat de vrouw en de kinderen in sessies spraken over deze duistere kant van Hof. Hij heeft vrijwel alle beschuldigingen ontkend en gaf de krant alleen een schriftelijke reactie, waarin hij spreekt van „leugens en manipulatie van de waarheid”.
Eerder was al bekend dat Hof de vier tienerkinderen uit zijn eerste huwelijk na de dood van hun moeder geregeld alleen liet, terwijl hij zich ‘onderwierp aan de elementen’ en bij zijn tweede echtgenote introk. De vier kinderen zijn inmiddels onderdeel van het bedrijf achter de zogeheten ‘Wim Hof-methode’. Zakelijk brein is zoon Enahm. Pogingen van NRC om met hem in contact te komen, liepen maandagmiddag op niets uit.
Ademhalingstechnieken
Wim Hof (65) verwierf bekendheid met stunts waarin hij zijn lichaam tot bovenmenselijke prestaties dwong, zoals het beklimmen van de Kilimanjaro met ontbloot bovenlichaam en het lopen van een marathon in de woestijn – zonder water. Een Vice-documentaire uit 2015 over de excentrieke recordbreker katapulteerde zijn ideeën en ademhalingstechnieken naar een wereldwijd publiek. Verscheidene onderzoekers registreerden een bepaald effect bij volgers van zijn methode, wat hem sterkte in het idee dat hij via ademhaling het autonome zenuwstelsel kon beïnvloeden.
Maar de Wim Hof-methode kwam ook negatief in het nieuws door fatale ongelukken. Nabestaanden van een zeventienjarige Amerikaanse, die verdronk nadat ze via ademhalingsoefeningen in het water buiten bewustzijn was geraakt, spanden een zaak tegen hem aan. De rechter achtte Hof niet aansprakelijk voor haar dood, bleek eerder dit jaar.
Lees ook
‘Het probleem van huiselijk geweld is gigantisch en speelt in alle lagen van de bevolking’
Nalatigheid
Wim Hof werd geboren als helft van een tweeling, maar op hem was niet gerekend. Oudere broer in het gezin uit Sittard (met negen kinderen), was de latere documentairemaker Rob Hof (Sporen uit het Oosten). Hij leeft in onmin met Wim. De Volkskrant meldde dat Rob zelfs aangifte heeft gedaan tegen zijn broer, vanwege roekeloze nalatigheid in diens methode. Volgens Rob Hof heeft dit al tot dertien doden geleid.
Nadat de Wim Hof-methode al tot bedenkingen had geleid, is het nu het privéleven van Hof dat hem achtervolgt. Hof gaf mishandeling van zijn oudste stiefkind in 2011 toe tegenover de politierechter, schreef de Volkskrant. Hij kreeg een taakstraf van 40 uur en een boete van 350 euro. „Ik zal hem wel een tik gegeven hebben”, zei hij later tegen de Kinderbescherming. Inmiddels spreekt hij, via een advocaat, tegenover de Volkskrant nog slechts van „een worsteling”.
Sinds 2013 hebben de kinderen van zijn ex-echtgenote Wim Hof niet meer gezien. Nadat de Britse productiemaatschappij hen een jaar geleden op de hoogte stelde dat er een film over Wim Hof zou komen, bekroop hen de vrees dat zijn privéleven daarin onwaarachtig zou worden verwerkt. Ze deden daarom hun verhaal bij de Volkskrant. De filmplannen – acteur Joseph Fiennes (onder meer The Handmaid’s Tale) zou de titelrol spelen in The Iceman – zijn tot nader order ‘on hold’ gezet.
Lees ook
Opnieuw een grote misbruikzaak in de muziekwereld. Wie is Sean ‘Diddy’ Combs?