Maccabi-supporters trokken rellend door de stad, de 16-jarige youtuber Bender was erbij

De beelden van de 16-jarige journalist van YouTube-kanaal Bender, die donderdagnacht het geweld in Amsterdam vastlegde, gingen dit weekend de hele wereld over. De reportage is zondagavond ruim 850.000 keer bekeken.

De eerste berichten die vrijdag over die nacht naar buiten komen, beschrijven alleen de aanvallen op Israëlische supporters van de voetbalclub Maccabi Tel Aviv. Door mishandelingen belandden vijf supporters in het ziekenhuis. Twintig tot dertig van hen raakten lichtgewond.

De Bender-video laat zien wat de Maccabi-hooligans aanrichtten, voorafgaand aan die aanvallen. De presentator, die Bender wordt genoemd, beschrijft vanaf kwart voor 1 ’s nachts gedetailleerd hoe meer dan honderd supporters in hun gele jassen en hoodies vuurwerk afsteken en palen, stenen en planken naar de politie gooien. Waar er tijdens de voetbalwedstrijd volgens Amsterdamse politiechef Peter Holla zo’n achthonderd politiemensen op de been waren, is er aan het begin van de nacht geen politie te bekennen rondom het Centraal Station.

Ook fotograaf Annet de Graaf is er aanwezig. „Ik stond midden in de groep, omdat ze mij moesten passeren. Ze waren duidelijk wat van plan”, zegt ze. Ze vertelt dat een paar Amsterdammers worden aangevallen door een grote groep mannen en plaatst daarvan een video op X. Ze verkoopt haar beeldmateriaal aan persbureau Reuters, waarna het volgens haar door verscheidene media verkeerd wordt geïnterpreteerd. Namelijk om te laten zien dat Israëlische voetbalfans worden afgetuigd door Amsterdammers.

Bender beschrijft hoe de hooligans verder het centrum intrekken, inmiddels met twee politiebusjes achter zich aan. Alleen doen die niets. Een Maccabi-supporter haalt een houten pallet dat op straat ligt uit elkaar en neemt een plank mee. Ineens rent een groep van tientallen supporters met houten planken en palen als wapens schreeuwend de Nieuwezijds Voorburgwal over. Ze gooien met de planken en met vuurwerk. „Dat was wel even schrikken”, zegt de jongen.

Maccabi-supporters lopen rond met stokken.
Still uit de besproken video van Bender

‘Humoristische journalistiek’

YouTube-kanaal Bender is opgericht door de zestienjarige presentator, zijn broer – die zichzelf op LinkedIn ‘Tommy B.’ noemt – en een gezamenlijke vriend, ‘Frits-Willem V.’ op LinkedIn. Ze gaan niet in op een interviewverzoek van NRC. De slogan van Bender is volgens V. „humoristische journalistiek met een kritisch randje”. Vanwege de interviewstijl wordt hij vergeleken met PowNews.

Voor grappen maken krijgt Bender in de video van donderdagnacht de kans niet. De hooligans moeten niets van hem hebben, een paar steken hun middelvinger naar hem op. Eén van hen komt op de presentator afgestormd en schreeuwt: „Put away the camera! Stop, for your safety.” De 16-jarige benadrukt: „Er is geen politie. Waar zijn die paarden? Er stonden net tientallen paarden bij de Arena. [Nu] Niks, één bus.”

Op de kruising van de Nieuwezijds Voorburgwal en de Paleisstraat verschijnt meer politie. Het tijdstip van dat moment is niet duidelijk. „Het ziet er levensgevaarlijk uit. Ze staan met ijzeren pijpen en stokken, zegt Bender. Er gaat een harde vuurwerkknal af. Rook stijgt op in de straat.

Een bewoonster van de Paleisstraat met een poster met ‘Free Palestine’ vertelt dat er op dat moment zo’n veertig supporters voor haar huis stonden: „Ze bonkten tegen mijn voordeur, alsof ze met hun heup ertegenaan ramden. Ik vond het doodeng en was bang dat ze erdoorheen zouden beuken.” De vrouw wil anoniem blijven, haar naam is bekend bij de redactie. De hooligans schreeuwden en scandeerden Hebreeuwse leuzen. Toen ze door haar raam keek begonnen ze tegen haar te schreeuwen.

Ze bonkten tegen mijn voordeur, ik vond het doodeng

Bewoonster Paleisstraat met poster ‘Free Palestine’ voor haar raam

De ME komt op de been met schilden en stokken en probeert de groep richting het Spui te leiden.

Er komt een man in beeld die een arm om de presentator slaat. „Maatje, dit moet je sowieso uitzenden! Free Palestina”, zegt hij. Ze worden agressief weggejaagd door de ME.

Twee jongens van kleur op een scooter rijden over het Spui en krijgen ogenschijnlijk uit het niets een klap met een wapenstok van een politieagent. De presentator roept: „Wat! Waarom was dat nodig?”

De politie dwingt de hooligans vanaf het Spui naar het Rokin. Op de hoek staat een kraakpand met Palestijnse vlaggen, waar woensdag ook al een vlag is weggehaald. „Dat is niet tactisch gedaan”, zegt Bender. „Nu komen we precies hier uit.” De Israëliërs moeten van de politie een bus in, maar werken „absoluut niet mee”. De helft zit erin en de helft rent weg.

Aangiftes

Vóór de video van Bender was al bekend dat de hooligans woensdagnacht een taxi vernielden, Palestina-vlaggen van huizen trokken en een vlag in brand staken op de Dam. Ook scandeerden zij racistische teksten op weg naar de voetbalwedstrijd als: „Het IDF zal winnen, fuck de Arabieren”, verwijzend naar de oorlog in Gaza.

Advocaat Adem Çatbaş verzamelt aangiftes tegen de Israëlische supporters. Hij is tot nu toe benaderd door twaalf slachtoffers en is bezig met het voorbereiden van aangiftes „vanwege vernieling, opruiing en aanzetten tot haat door supporters”, zegt hij.

Door de aanhang van Maccabi zijn dikwijls racistische slogans over Arabieren geuit, eveneens over Palestijnse spelers binnen de eigen club, schreef NRC vrijdag. In maart mishandelden supporters in Athene een Egyptische man met een Palestijnse sjaal zodanig dat hij in het ziekenhuis belandde.