Zondag kiest een raad van vierhonderd ‘patriottische’ kiesmannen de nieuwe hoogste bestuurder van Macau. De voormalige rechter Sam Hou Fai (62) is de enige kandidaat. Hij is afkomstig van het vasteland van China, al woont hij al sinds de jaren tachtig in de stad.
De voormalige Portugese kolonie Macau, aan de Zuid-Chinese kust, werd in 1999, net als het nabijgelegen Hongkong twee jaar eerder, overgedragen aan de Volksrepubliek China. Dat ging gepaard met de belofte dat het als ‘speciale administratieve regio’ in ieder geval vijftig jaar lang zijn eigen beleid mocht voeren. Alleen buitenlandse en defensiepolitiek worden volgens die afspraak door Beijing bepaald.
Maar net als in Hongkong heeft Beijing ook in Macau, met zo’n 700.000 inwoners, veel macht naar zich toegetrokken. Bij de meest recente verkiezingen voor de wetgevende assemblee – het 33 leden tellende parlement van de stad – werden in 2021 vrijwel alle prodemocratische kandidaten uitgesloten van deelname omdat zij niet loyaal zouden zijn aan de Macause minigrondwet. Veel kiezers maakten hun stembiljet uit onvrede ongeldig door er protestleuzen op te schrijven, of stemden blanco. Bij een historisch lage opkomst veroverde de oppositie uiteindelijk slechts twee zetels.
Een Nationale Veiligheidswet die onder meer „verraad”, „afscheiding” en „subversie” strafbaar stelt, werd vorig jaar aangescherpt om die meer in lijn te brengen met wetgeving in Hongkong en China. Zo kunnen nu ook geweldloze protesten onder de wet vallen, en werd de vage definitie van subversie verruimd om ook kritiek op de Chinese overheid en ideologie strafbaar te maken. Straffen kunnen oplopen tot 25 jaar cel. Net als in Hongkong mogen de autoriteiten volgens de aangepaste wet ook verdachten buiten Macau vervolgen.
Enige kandidaat
Sam Hou Fai is geboren en getogen in het vlak bij Macau gelegen Zhongshan, op het Chinese vasteland. Zijn benoeming is een breuk met de traditie dat Macau’s hoogste bestuurder uit de stad zelf komt. Jurist Sam ging er in 1986 wonen, en werd direct na de overdracht aan China in 1999 benoemd tot voorzitter van het Hooggerechtshof. Die functie bekleedde hij tot hij deze zomer zijn kandidatuur als bestuurder bekendmaakte.
Als hoogste rechter nam Sam enkele omstreden beslissingen. Zo maakte de rechtbank onder zijn leiding een einde aan de jaarlijkse herdenkingen op 4 juni van de opstand op het Plein van de Hemelse Vrede (1989) in Beijing, en gaf hij zijn fiat aan de uitsluiting van prodemocratische kandidaten bij de verkiezingen in 2021.
Sam wordt zondag niet rechtstreeks gekozen, maar door een raad van vierhonderd kiesmannen. Die vertegenwoordigen verschillende sectoren in de economie en de samenleving, zijn lid van het Macause parlement, of zitten namens Macau in het Chinese Volkscongres of de Chinese Communistische Partij. Over Sams aanstelling bestaat geen twijfel: hij is de enige kandidaat, en werd door 386 van de vierhonderd kiesmannen voor de post genomineerd.
De nieuwe leider van Macau heeft al aangekondigd dat hij de economie van de stad wil diversifiëren. Die leunt nu sterk op de beroemde casino’s. Macau is de enige plek binnen China waar gokken legaal is.
Lees ook
Iedereen gokt zich gelukkig
