Na honderd jaar moet Jumbo verder zonder een Van Eerd in het bestuur. NRC volgde negen maanden lang Ton van Veen, de eerste topman van buiten de familie. „Alleen als Frits me steunde, wilde ik dit doen.”
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Vorige maand was er ophef over een ‘brief’ die voormalig NRC-redacteur en Het Parool-hoofdredacteur Sytze van der Zee naar onze redactie stuurde. Daarin spuwde hij zijn gal over de nieuwe indeling van de krant, waarbij het dagelijkse economiekatern is opgeheven en artikelen over economie over alle pagina’s verspreid worden. „Dat krijg je ervan als je een vrouw tot hoofdredacteur benoemt”, schreef Van der Zee. „Met haar komst is de verdere feminisering van deze ooit zo gewaardeerde krant een feit. Het begin van het einde.”
In de storm die op de sociale media opstak – ‘openlijk seksisme’, ‘oude zielige man’, ‘dit had nooit gepubliceerd mogen worden’ – hield ik me koest. Ik keek wel uit. Als vrouw wordt er van je verwacht dat je solidair bent met je seksegenoten. Maar afgelopen week dacht ik ineens: dit heeft lang genoeg geduurd.
Want Van der Zee heeft gewoon gelijk. Sinds we Patricia Veldhuis als hoofdredacteur hebben, neemt de feminisering van de krant én redactie hinderlijke vormen aan. En ook ik maak mij daar zorgen over.
Zo worden er sinds februari alleen nog maar knappe jonge mannen aangenomen, worden ze ontslagen als ze trouwen, en hangen er bangalijsten getiteld ‘vers mannenvlees’ naast de koffieautomaten.
We moeten elkaar ook steeds laten uitpraten in vergaderingen, er wordt niet meer tegen elkaar geschreeuwd, je krijgt geen promotie meer als je haantjesgedrag vertoont, en IEDEREEN moet ineens de koffiekopjes in de vaatwasser zetten.
We beginnen de dag tegenwoordig verplicht om 06.00 uur met een Teams-vergadering waarin we samen onze make-uproutine doornemen. Eenmaal op de redactie moeten we elkaar knuffelen, bij elkaar ‘inchecken’, en doen we een plenaire yogasessie om elkaar niet alleen mentaal flexibeler op te kunnen vangen, maar dit ook lichamelijk beter op te kunnen volgen.
De rest van de dag gaat het vervolgens over ‘inclusie en diversiteit’ met de bijbehorende cursussen, workshops, micro-learnings, spiegelsessies (in je broekje) en heidagen om het BESPREEKBAAR te maken. Handtastelijke mannen worden publiekelijk geshamed. Ook als het alleen maar een geintje was.
Verder wordt er gewerkt aan een ‘mindful’ katern, met breipatronen, is huilen op de werkplek meteen een enkele reis naar bedrijfsmaatschappelijk werk, therapie en prikkelloze ruimtes, en er is een werkgroep opgericht om te kijken of we de dagelijkse deadlines kunnen afschaffen omdat die te veel stress opleveren.
Maar al die feminisering met gevoelens en waardenvrije ‘feedback’ is natuurlijk nog maar Fase 1. Fase 2 is de aanstaande fusie met de Linda, met tips over die ene onontdekte wijk met leuke lokale dingetjes in Barcelona, en tops over hoe je samen de badkamer verbouwt.
Fase 3 is het echte werk. De fotootjes van de mannelijke columnisten zijn niet langer meer pasfoto’s, maar kalenderportretten in speedo. Op basis van het aantal likes bij de foto wordt bepaald of de column mag blijven bestaan. Maak je borsthaar maar nat, Youp!
En dan fase 4. Daarin wordt het jaarlijkse voetbaltoernooi vervangen door een dagje samen naar de ‘wellness’, komt er een elektrische viool in de NRC Handelsband, wordt de kookrubriek vleesvrij, mag Bas van Putten alleen nog maar kinderwagens en bolderkarren testen, doen we geen exclusieve interviews meer; alleen nog maar inclusieve, en wordt het verboden nog ironie te gebruiken in columns.
Ik ben niet gek. Ik realiseer me dat de feminisering in de hele samenleving oprukt. Zo was die crisiswet er natuurlijk allang geweest als Marjolein Faber een man was geweest, en was Bert Huisjes allang premier. Maar nu het mijn geliefde old-boys-sigaren-met-pantoffels-krant NRC betreft, kan ik niet langer zwijgen. Laten we elkaar niet voor de gek houden.
Een vrouw als baas is gewoon onnatuurlijk. Een vrouw als baas geeft alleen maar gezeik.
Welke man komt NRC verlossen?!
<dmt-util-bar article="4867642" headline="Ja, ook ik maak me zorgen over de feminisering bij NRC” url=”https://www.nrc.nl/nieuws/2024/09/30/ja-ook-ik-maak-me-zorgen-over-de-feminisering-bij-nrc-a4867642″>
Wáár zijn de spinnen? Dit is de tijd van het jaar waarin normaal gesproken veel spinnen in en om het huis zichtbaar worden, van kruisspinnen in grote webben tot hooiwagenspinnen achter de kast. Maar net zoals er in de tuinen en bossen deze lente en zomer minder insecten waren, lijken er ook minder spinnen te zijn.
Is dat ook zo?
„Het gekke is dat we dat niet precies weten”, zegt Peter van Helsdingen (89). Hij doet al sinds de jaren 50 onderzoek naar spinnen, en is nog altijd verbonden aan Naturalis Biodiversity Center. Hij is een van de weinige spinnenonderzoekers in Nederland, en er zijn volgens hem simpelweg geen complete overzichten van de aantallen spinnen in Nederland.
Er was tot vorig jaar een Nationale Spinnentelling, uitgevoerd met hulp van vrijwilligers, maar die is bij gebrek aan belangstelling dit jaar niet doorgegaan. „Ontegenzeggenlijk gaat het slecht met de meest zichtbare spinnensoorten”, zegt Van Helsdingen. „Vroeger kwam ik rond deze tijd van het jaar in mijn tuin zó 20, 25 grote webben van kruisspinnen tegen, nu heb ik er pas een handvol gezien. Sommige soorten die ik vroeger de hele tijd zag, zoals het groen kaardertje, een klein groen spinnetje, heb ik al jaren niet meer gevonden.”
Waarom is er wel belangstelling voor vele andere dierentellingen – vogels, egels, wespen, bodemdieren? „Veel mensen vinden spinnen maar eng, denk ik,” zegt Yuting Dong, die aan Wageningen University promoveert op het voortplantingsgedrag van spinnensoorten. „Ik krijg vaak verbaasde blikken van mensen als ik zeg dat ik spinnenonderzoek doe. En dat terwijl ze een centrale rol vervullen in ecosystemen. ”
Spinnen zijn voedsel voor vogels en amfibieën, en ze voeden zichzelf veelal met insecten. Als het slecht gaat met spinnen, gaat het slecht met de natuur.
„En het zijn ronduit fascinerende dieren,” zegt Yuting Dong. „Al was het maar vanwege hun opvallende voortplantingsgedrag.” Ze doet bijvoorbeeld onderzoek naar de uitgebreide voortplantingsrituelen van de valse weduwespin; het mannetje is veel kleiner dan het vrouwtje en na een paringssessie van een uur eet zij hem soms op.
Van Helsdingen: „We weten dat de vliegende insecten met ongeveer 70 procent zijn afgenomen de afgelopen 30 jaar, dus het ligt voor de hand dat het met de spinnensoorten die daarvan afhankelijk zijn net zo hard achteruit gaat.” Maar dat is niet zeker. De waarnemingsmeldingen die vrijwilligers doorgeven via websites als Waarneming.nl zijn soms wel bruikbaar om de ontwikkeling van specifieke soorten enigszins te volgen, maar te versnipperd en onbetrouwbaar om een goed totaalbeeld te krijgen.
Hoe het met spinnensoorten gaat, kan een indicator zijn van hoe klimaatverandering zich ontwikkelt. De laatste jaren zijn er flink wat spinnensoorten bijgekomen in Nederland die voorheen alleen in zuidelijker landen leefden. Neem de wespspin: die voedt zich graag met sprinkhanen, en met sommige sprinkhanensoorten gaat het de laatste jaren juist goed, waarschijnlijk vanwege het warmere weer. Deze wordt de laatste jaren duidelijk vaker gespot via Waarneming.nl, al kan dat er ook aan liggen dat hij nogal fotogeniek is met felle gele strepen.
Ook vaker gezien: de stekelpotige valse wolfspin, die vrij groot is en mensen kan bijten als hij zich bedreigd voelt, en daarom elk jaar wel weer in het nieuws komt. „Zo’n soort valt natuurlijk wel op,” zegt Van Helsdingen. Valse wolfspinnen komen oorspronkelijk uit Zuid-Europa, de eerste exemplaren zijn waarschijnlijk meegelift met vakantiegangers. De laatste jaren verspreiden ze zich (waarschijnlijk) steeds verder door Nederland.
Het is ook niet makkelijk om spinnen in kaart te brengen, omdat ze verschillende habitats hebben: sommige soorten wonen rond mensen (zogeheten synantropische spinnen) andere leven in bomen of langs oevers. Ze hebben uiteenlopende diëten, van kleine visjes tot insecten en soms zelfs kleine zoogdieren, en ze maken lang niet allemaal een web. „Hoe dan ook verdienen ze meer aandacht,” zegt Van Helsdingen. „Iedereen heeft het over de insecten, maar niemand over spinnen.”
Deze soort blijft het liefst uit de buurt van mensen en woont alleen in laagveengebieden aan de rand van water. Waterverontreiniging is dan ook de grootste bedreiging. De grote gerande oeverspin is een van de grootste inheemse spinnensoorten van Nederland, met een lijf van ongeveer twee centimeter en lange en stevige poten die een centimeter of vier kunnen worden. Hij eet veelal insecten en andere spinnen, soms kikkervisjes en stekelbaarzen.
Deze soort komt sinds de jaren 80 in Nederland voor: eerst alleen in Zuid-Limburg en Noord-Brabant, maar hij trekt de laatste decennia verder noordwaarts. Onderzoekers denken dat dit komt door de opmars van die sprinkhanensoorten die hij eet, die breiden hun leefgebied ook uit, waarschijnlijk vanwege het warmere klimaat. De wespspin, ook wel tijgerspin genoemd, zit veel in grasvelden, en kan met behulp van zijn spinrag kilometers ver vliegen. Dat doen jonge exemplaren met een techniek die ballooning heet: daarbij maakt de spin een soort parachute van spinrag waarmee hij meegevoerd kan worden door luchtstromen.
Afgelopen zomer waren er op de site Waarneming.nl opvallend veel meldingen van deze relatieve nieuwkomer in Nederland. Waarschijnlijk zochten veel exemplaren in het extreem natte voorjaar drogere plekjes in huizen op. Oorspronkelijk leven ze in zuidelijker landen, maar ze zijn waarschijnlijk meegekomen met transporten van bijvoorbeeld fruit en groenten. De valse weduwe heeft krachtig gif en vangt soms zelfs kleine zoogdieren in haar web, zoals spitsmuizen.
Ook deze spin komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa, maar doet het de laatste jaren opvallend goed in Nederland. Hij rukt op in waarnemingen en spinnentellingen, en heeft zich hier de afgelopen jaren permanent gevestigd. Hij zoekt warme en droge plekken op, zoals huizen. Het is een jager zonder web, en kan bijten als hij zich bedreigd voelt. Die beet is wel giftig maar niet gevaarlijk. Zijn naam – ‘valse’ wolfspin – is niet vanwege dat bijtgedrag, maar omdat hij lijkt op de echte wolfspin.
Steevast was de kruisspin de meestgetelde spinnensoort in Nederland tijdens de Nationale Spinnentelling, met tussen de zes en twaalf exemplaren per tuin. Deze spin is verantwoordelijk voor de grote wagenwielachtige spinnenwebben die vaak in schuurtjes of bij ramen hangen. Na een sterke afname van waarnemingen rond het jaar 2010 lijkt de soort zich nu redelijk te stabiliseren, maar studies in onder meer Groot-Britannië en Zwitserland wijzen erop dat deze soort over de afgelopen 30 jaar gemeten net zo dramatisch afneemt als de populaties van vliegende insecten waar hij zich mee voedt.
De plaatsvervangend leider van Hezbollah, Sheikh Naim Qassem, heeft maandag verklaard dat de Libanese strijdgroep de strijd tegen Israël zal voortzetten. „We zijn klaar voor een (Israëlische) inval met grondtroepen”, zei hij in een toespraak die vooraf was opgenomen, „en we zullen als winnaars uit de strijd komen.” Israëlische legerleiders hebben de afgelopen dagen al herhaaldelijk op zo’n grondoffensief gezinspeeld.
Qassems opmerkingen waren de eerste van een prominente Hezbollah-functionaris sinds de liquidatie door Israël afgelopen vrijdag van Hassan Nasrallah, die de groep al 32 jaar leidde. Qassem onderstreepte, flink zwetend, dat Hezbollah voldoende capabele mensen heeft om de plaats in te nemen van de vele onlangs door Israël gedode commandanten. Ook kondigde hij aan dat Hezbollah zo snel mogelijk bekend zal maken wie de nieuwe leider wordt van de strijdgroep.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122452890-21a5e8.jpg|https://images.nrc.nl/9-DPFeFrHJG9KDB7W_YOMsvtUxE=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122452890-21a5e8.jpg|https://images.nrc.nl/3KclMZnBvOlId7h0DXNETAludUY=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122452890-21a5e8.jpg)
Israël zette maandag intussen zijn luchtbombardementen op doelen in Libanon voort. Niet alleen op Zuid-Libanon, vanouds een bolwerk van Hezbollah, maar onder meer ook op de stad Tyrus. Daar werd de leider van de Libanese tak van Hamas gedood bij een drone-aanval, heeft Hamas bevestigd.
Ook was er voor het eerst in jaren een aanval op een gebouw in het centrum van de hoofdstad Beiroet, in de wijk Kola. Daarbij werden drie leden van de PFLP gedood, zoals deze radicale Palestijnse organisatie heeft bevestigd. De PFLP laat tegenwoordig weinig meer van zich horen maar voerde in het verleden met enige regelmaat terreuraanvallen op Israël uit.
Enkele uren na de nachtelijke aanval in Kola was te zien hoe de Israëlische aanval vooral de vijfde etage van het tien verdiepingen tellende gebouw had getroffen. „Na de explosies zagen we overal puin, er was vuur en er waren mensen die door brokstukken overal op hun lichaam gewond waren geraakt”, zei Mahmoud Kalaf Salam, die aan de overkant net koffie aan het drinken was met anderen. „Iedereen rende naar buiten om te zien wat er was gebeurd.” Aissa, Syriër van oorsprong, verklaarde dat Kola vooral een soennitische buurt is zonder veel aanhangers van Hezbollah, een sjiitische groep. „Nu is iedereen bang”, zegt hij.
Lees ook
Israëls offensief tegen Hezbollah volgt op bijna twee decennia inlichtingen verzamelen
In de wijk Hamra, een kilometer verderop, kijken mensen steeds bezorgd omhoog, omdat er een Israëlische drone boven hun hoofd rondzoemt. „We horen het de hele tijd, nu eens gaat hij wat naar beneden, dan weer omhoog. Het is irritant en het maakt ons bang”, zegt Heba, die een winkeltje in de buurt drijft. Ook ontvangen sommige inwoners volgens haar telefonische boodschappen met evacuatiebevelen. Die zijn waarschijnlijk vals maar zorgen voor veel onrust onder de bevolking. Van wie deze berichten afkomstig zijn, is niet duidelijk.
Veel burgers kiezen het zekere voor het onzekere en vluchten verder naar het noorden. Dat geldt ook voor veel Syrische vluchtelingen. Volgens de Verenigde Naties zijn er al zo’n 100.000 Libanezen en Syriërs de grens met Syrië overgestoken, uit vrees voor meer geweld. Ook uit Beiroet vertrekken volgens Aissa veel Syriërs. Hijzelf wil echter blijven in de stad waar hij al dertig jaar woont. „Als ik zou terugkeren, zou ik in de gevangenis terechtkomen of gedood worden. Maar hier geraken we in een oorlog, dus waar moet ik heen?”
De vraag is of Israël van plan is om een massaal grondoffensief in te zetten
Zondagavond had Israël zijn vizier al gericht op Jemen. Daar werden stellingen van de Houthi’s gebombardeerd bij de havenstad Hodeidah. De Houthi’s hadden eerder een raket in de richting van Tel Aviv afgevuurd, die door de Israëlische luchtverdediging onschadelijk werd gemaakt. In totaal heeft de Jemenitische groep de laatste elf maanden uit solidariteit met Hamas en de Palestijnen in de Gazastrook al tientallen raketten op Israël afgevuurd.
De Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant zinspeelde er intussen tegenover militairen op dat Israël het niet bij de liquidatie van Nasrallah wil laten. „Alles wat er gedaan moet worden, zal gedaan worden”, verklaarde hij in een video. „We zullen alle eenheden inzetten, ook die van u, in de lucht, ter zee en te land.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122453391-d91977.jpg|https://images.nrc.nl/j36SUqSfdb3fkF0M9yMJ9gf8mr8=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122453391-d91977.jpg|https://images.nrc.nl/6ZljRGn-VfbswNG1RDnyGg7HGFY=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data122453391-d91977.jpg)
Waarnemers wijzen erop dat Israël al tanks en andere voertuigen aan de Libanese grens heeft samengetrokken en The New York Times meldde maandag dat er al kleine commando-eenheden aan de andere kant van de Libanese grens actief zijn geweest. Maar er zijn tot dusverre slechts beperkte aantallen reservisten opgeroepen. De vraag blijft daarom of Israël daadwerkelijk van plan is om een massaal grondoffensief in te zetten.
In Israël zelf zijn de vernietigende aanvallen op Libanon, die al aan ruim duizend mensen het leven hebben gekost, met vrijwel algemene instemming begroet. Premier Netanyahu en zijn Likud-partij zijn daarom in de opiniepeilingen weer in de kiezersgunst gestegen. Gunstig voor premier Netanyahu is ook dat Gideon Saar en de drie parlementsleden van zijn rechtse partij Nieuwe Hoop zondag tot de regeringscoalitie toetrad. Daardoor hebben Netanyahu’s extreemrechtse coalitiegenoten nu minder mogelijkheden om hun wensen door te drukken tegenover de premier.
Lees ook
Wie was Hassan Nasrallah? En zeven andere vragen over de oorlog in Libanon
