Wat hebben Nel Veerkamp, the Nanny en Máxima met elkaar gemeen? Op het eerste gezicht niet zoveel, behalve dat het stijliconen te noemen zijn. Met allemaal een totaal andere stijl. Tóch delen ze dezelfde liefde: luipaardprint. Net zoals Kate Middleton, Kurt Cobain en Beyoncé trouwens. Én Audrey Hepburn, Snooki (van de realityserie Jersey Shore) en Kendal Jenner.
Van lichtelijk ordinair tot sexy of chique: luipaardprint is het allemaal – en anno 2024 is het overal en voor iedereen, zowel in de Nederlandse winkelstraat als op de catwalk in Parijs. Waar eerst alleen de groten der aarde het droegen als statement en het winkelend publiek voorzichtig soms een luipaardprintje op een schoen, een jasje of tasje tegenkwam, hangen nu de winkels vol met luipaardprintitems. Van H&M (luipaardprintjas: 89,99 euro) tot Céline (luipaardprintjas: 12.000 euro).
„Het is echt ontploft”, zeg Sryani Michels (33) uit ’s-Hertogenbosch. Ze is ontwerper bij het Nederlandse kledingmerk Refined Department en ging voor deze herfstcollectie helemaal los met de print. „Tien jaar geleden werd luipaardprint nog gezien als ordinair en overdreven. Perfect voor ‘foute’ verkleedfeestjes. Drie jaar geleden droegen de early adapters het. Maar dit jaar heeft het ook ‘de gewone mens’ bereikt.” Dat blijkt ook uit cijfers van het recentste trendrapport van Pinterest. Op de moodboardsite is de zoekterm ‘leopard print jeans’ met 2990 procent gestegen tussen juni 2023 en juni 2024.
Vrouwelijkheid en kracht
Luipaardprint is eigenlijk niet echt een nieuwe trend te noemen, vindt de Amsterdamse stylist en oud-moderedacteur Nicole Huisman (37). „Het is er namelijk altijd al geweest.” Maar de manier waarop de print wordt gebruikt is wel trendgevoelig. Begin dit jaar werd de print allereerst deel van de zogeheten mobwife[maffiavrouw]-trend, waarbij vrouwen, vooral op TikTok, zich van top tot teen hulden in luipaardprint, met gouden sieraden en groot, opvallend haar. „Op deze manier representeert de print over-the-top-vrouwelijkheid en kracht.” En ook tijdens de Brat Girl Summer – een trend afgelopen zomer voor ‘eigenzinnige’ en ‘onafhankelijke’ vrouwen die wel van een feestje houden – paste de print uitstekend, het liefst gecombineerd met felgroen en leer. Dit najaar wordt luipaardprint echter weer op een heel andere manier gedragen, zegt Huisman. Ingetogen, volwassen en draagbaar. „Geheel volgens de huidige demure[ingetogen]-trend.”
Ook mode- en kunsthistorica Tirza Westland (26), werkzaam bij Kunstmuseum Den Haag, ziet de huidige alomtegenwoordigheid van de luipaardprint in het straatbeeld, en legt uit dat ‘luipaard’ al eeuwenlang steeds weer verschillende gedaantes aanneemt. Zo droegen priesters in het oude Egypte luipaardhuid om hun connectie met het goddelijke kracht bij te zetten. En ook in Afrika wordt al eeuwenlang luipaardhuid gebruikt in ceremoniële kleding of in koninklijke mantels. „Maar toen ongeveer driehonderd jaar geleden luipaardhuiden vanuit Afrika naar het Westen werden verscheept, stonden ze hier vooral voor klasse en rijkdom.” De rijke elite, zowel vrouwen áls mannen, droegen graag alles wat zeldzaam, exotisch en exclusief was, zegt Westland. „Maar onpraktisch was het wel. Luipaardhuid is zwaar en niet warm, dus werden er al snel stoffen gemaakt die de huiden imiteerden.” Het begin van de luipaardprint.
Op de moodboardsite is de zoekterm ‘leopard print jeans’ met 2990 procent gestegen tussen juni 2023 en juni 2024
Dankzij de associatie met de kracht en snelheid van het dier, kwam de luipaardprint (of panterprint, zoals het ook genoemd kan worden) in de 18de eeuw ook voor in militaire uniformen. In het theater werd de print weer heel anders gebruikt. Westland: „Vooral om een stereotype ‘wilde’ neer te zetten.”
Of luipaardprint nou in of uit is of staat voor klasse of onbeschaafdheid, dat maakt mode-ondernemer Frederieke Wieberdink (41) uit Den Haag weinig uit. „Ik heb net wéér nieuwe schoenen met panterprint gekocht”, vertelt ze aan de telefoon. Wieberdink is al haar hele leven idolaat van de panterprint. Misschien is het genetisch, denkt ze. „Mijn vader is ook fan, al zal hij het nooit durven dragen.” In 2019 maakte ze van haar passie haar werk en begon ze een webshop met (bijna) alleen maar panterprintkleding, met zichzelf als model. Maar niet alleen op de foto’s op de website, ook in het echt draagt ze élke dag panterprint. „Ik voel me er zelfverzekerd door. Het valt op, het is vrolijk. Ik kan ermee laten zien wie ik ben.”
Wel is ze kritisch op print die ze uitkiest. De ene panterprint is namelijk de andere niet. „Panterprintperfectie, noem ik dat.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/01124459/data123840164-1a96b8.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/01124500/data123840173-6c01bd.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/01124501/data123840191-c0b1d1.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/01124503/data123840194-84e75d.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/01124505/data123840200-35ca3f.jpg)
Hockeyveld
In de 19de eeuw raakt de luipaardprint in een dip, vertelt modehistorica Westland, mede door de komst van andere bontsoorten. Maar toen in 1925 actrice Marion Nixon met een levensechte luipaard en bijpassend pakje over de straten van Hollywood liep, Dior in 1947 de print in zijn allereerste collectie gebruikte, actrices als Eartha Kitt en Jayne Mansfield het droegen én Jackie Kennedy in 1962 in jas van echte luipaardenhuid verscheen, was de hype opnieuw een feit.
De print leek bij uitstek geschikt om je als vrouw neer te zetten (of te worden neergezet) als stijlvol, sexy en krachtig. Zo omschreef Christian Dior in The Little Dictionary of Fashion (1957) de vrouw die luipaardprint draagt als vrouwelijk en verfijnd, „maar als je braaf en schattig bent, draag het dan vooral niet”. En burlesque-expert Jo Weldon schrijft in haar boek Fierce: The History of Leopard Print (2018) dat wie de print draagt hiermee zegt ‘geen prooi te zijn’.
In de jaren zeventig was het weer even gedaan met de populariteit. In de VS werd de import van luipaardhuid verboden. Alleen de imitatiestoffen bleven over. Westland: „Plotseling werd luipaardprint vooral gezien als gewoontjes en ordinair.” Slecht nieuws voor de print, goed nieuws voor de luipaarden. Er wordt geschat dat de populariteit van de bontjas van Kennedy de dood van 250.000 luipaarden heeft gekost.
Luipaardprint is zowel ‘glamorous’ als ‘trashy’, maar in de huidige tijd kan het vooral alles tegelijkertijd zijn, zegt stylist Nicole Huisman. „Denk aan Sporty Spice Mel B in de jaren negentig, zij droeg het sportief en speels. Kate Moss droeg het en edgy en sexy. En de Kardashians dragen het über-vrouwelijk.” Luipaardprint kan zijn wat je zelf wilt, zegt ook designer Sryani Michels. „Ik ben 33 en draag het, mijn moeder van 63 draagt het én mijn nichtje van 13.”
Een beetje gewaagd blijft het wel, merkt Frederieke Wieberdink. Toen er nieuwe hockeytenues gekozen moesten worden, bleek, tot haar teleurstelling, dat haar hockeyteam in geen geval in luipaardprint het veld op durfde. „Ook krijg ik soms van klanten te horen dat ze bang zijn voor de reacties van mensen uit hun dorp.”
En hoe zit het eigenlijk met de mannen? Zal luipaardprint ooit zo mainstream of populair worden dat ook zij het weer gaan dragen? Huisman slaat een klein gilletje: „Dat zie ik bij de meeste mannen niet gebeuren.” En ook Wieberdinks zoon (11), die vroeger als kleintje dikwijls luipaardprintoutfits aankreeg, peinst er nu niet meer over. „Misschien later weer, als hij ouder is”, hoopt ze. De luipaardprint kan wel veranderen, maar zal nooit helemaal verdwijnen.
