Lijst van vrij te laten gijzelaars wekt beroering: Israël wil weten wie er nog in leven is

Ondanks optimistische geluiden zo nu en dan zitten de onderhandelingen over een staakt-het-vuren in de Gaza-oorlog al ruim een jaar in het slop. En daarmee de vrijlating van circa honderd resterende gijzelaars in handen van Hamas in de Gazastrook in ruil voor de vrijlating voor Palestijnse gevangenen in Israël. Bij het begin van een nieuwe onderhandelingsronde in Qatar dit weekeinde circuleerde er echter plotseling een lijst met de namen van 34 gijzelaars die door Hamas zou zijn goedgekeurd om in de eerste fase van zo’n bestand te worden vrijgelaten.

Een Hamas-functionaris stelde tegenover het Franse persbureau AFP op basis van anonimiteit dat het ging om een lijst die in eerste instantie door Israël was geleverd. Volgens de BBC gaat het om tien vrouwen, elf oudere mannen van boven de vijftig jaar, elf jongere mannen en twee kinderen.

Onduidelijk of nog in leven

Israël eist echter allereerst duidelijkheid of de betreffende gijzelaars nog in leven zijn of in Palestijnse gevangenschap zijn omgekomen. Op grond van eerdere berichten van de kant van Hamas was Israël er bijvoorbeeld van uitgegaan dat de beide kinderen op de lijst al meer dan een jaar geleden waren gedood bij een Israëlisch bombardement. Premier Benjamin Netanyahu ontkende maandag bovendien dat Hamas deze lijst al had goedgekeurd.

Het ‘Forum van gijzelaars en vermiste familieleden’, dat zich al ruim een jaar inspant om de gijzelaars vrij te krijgen, toonde zich geschokt dat er slechts over vrijlating van een deel van de gijzelaars werd gesproken. „De tijd is gekomen voor een omvattend akkoord om alle gijzelaars terug te krijgen”, stelde de organisatie. „We weten dat meer dan de helft van hen nog in leven zijn en onmiddellijk revalidatie nodig hebben, terwijl degenen die vermoord werden, moeten worden teruggebracht voor een fatsoenlijke begrafenis.”

Ook de Hamas-leiding zelf beschikt niet altijd over actuele informatie omtrent het lot van de gijzelaars. Door de enorme verwoestingen die het Israëlische leger heeft aangericht in de Gazastrook, die al ruim 45.000 Palestijnen het leven hebben gekost, is de communicatie vaak erg lastig geworden. Een Hamas-functionaris vertrouwde een Saoedische krant toe dat het zijn organisatie zeker een week zou kosten om vast te stellen hoe het met de 34 gijzelaars gaat.

Hamas nam, geholpen door enkele kleinere organisaties zoals Palestijnse Islamitische Jihad, na zijn grote aanval op Zuid-Israël van 7 oktober, in totaal 251 gijzelaars mee terug naar de Gazastrook. Uit de getuigenissen van eerder vrijgekomen of bevrijde gijzelaars is bekend dat ze vaak op uiteenlopende plaatsen in de Gazastrook werden vastgehouden, soms in huizen maar vaker in het ondergrondse tunnelsysteem van Hamas. Doorgaans onder slechte omstandigheden. Andrei Kozlov, die in juni door het Israëlische leger werd bevrijd, vertelde The Wall Street Journal vorige maand dat hij een paar maanden achtereen geboeid was vastgehouden en ook vaak was geslagen en met de dood bedreigd.

Weinig eten en drinken

Ook een deel van de 105 gijzelaars die in november 2023 tijdens het enige bestand tot dusverre werden vrijgelaten, zeiden in hun wekenlange gevangenschap slecht te zijn behandeld. Ze kregen weinig eten en drinken en bleven verstoken van medicijnen. Sommigen van hen, ook kinderen, kampen nog altijd met geestelijke problemen.

Hamas heeft ook niet alle gijzelaars zelf in handen. Een nauwe bondgenoot van Hamas, Islamitische Jihad, liet bijvoorbeeld in oktober vorig jaar weten dat het nog zeven gijzelaars gevangen hield, van de dertig die het kort na 7 oktober 2023 had gehad.

Nabestaanden en familieleden van gijzelaars hebben de regering-Netanyahu dikwijls beschuldigd van geringe inzet voor de vrijlating van de gijzelaars. Ook massale betogingen in Tel Aviv en andere steden hebben de regering niet tot concessies kunnen bewegen om de gijzelaars vrij te krijgen.

Hamas hamert er steeds op dat het alleen akkoord wil gaan met een permanent bestand. Het beschouwt de gijzelaars als een van zijn voornaamste troeven tegenover Israël. Netanyahu lijkt echter hooguit een tijdelijke wapenstilstand te willen accepteren. Zijn extreem-rechtse coalitiegenoten hebben zelfs herhaaldelijk gedreigd de eigen regering ten val te brengen bij welk akkoord met Hamas dan ook. Zij nemen alleen genoegen met de volledige vernietiging van Hamas in de Gazastrook.


Lees ook

Hoe eensgezind de demonstranten in Tel Aviv ook zijn, Israël blijft een intens verdeeld land

Israëlische demonstranten in Tel Aviv eisen een staakt-het-vuren en vrijlating van de gijzelaars, 7 september. Volgens de Israëlsiche regering houdt Hamas nog 64 levende gijzelaars gevangen in Gaza.