Kusrel zorgt voor opschudding onder Spanjaarden: ‘Rubiales is typerend voor het oude Spanje’

Reportage

Kusrel WK voetbal De rel rond de kus op de mond die voetbalbaas Luis Rubiales de Spaanse speelster Jennifer Hermoso na de finale gaf, leidt tot vurige discussie in de Spaanse samenleving. „Wat je hier ziet zijn de resten van een traditionele cultuur.”

Bij een bar in het centrum van Madrid praten de zussen Elena en Esther Rubin en hun vriendin Rosa Nieto zondag over de kusrel bij het WK voetbal.
Bij een bar in het centrum van Madrid praten de zussen Elena en Esther Rubin en hun vriendin Rosa Nieto zondag over de kusrel bij het WK voetbal. Foto Ana Maria Arevalo Gosen

Een week geleden keek de wereld toe hoe de voorzitter van de Spaanse voetbalbond, Luis Rubiales, na de WK-finale in Australië één van de spelers van de kersverse wereldkampioen vol op de mond zoende. Het slachtoffer Jennifer Hermoso liet weten dat ze de kus niet leuk vond en er geen toestemming voor had gegeven. Rubiales beweert het tegendeel. De rel, die de afgelopen dagen verder escaleerde, zorgt voor veel opschudding in de Spaanse samenleving.

Elena Rubin (66) zondag in het centrum van Madrid.
Foto Ana Maria Arevalo Gosen

De twee zussen Esther en Elena Rubin zitten samen met vriendin Rosa Nieto aan twee hoge barkrukken van een bar te midden van de zondagse vlooienmarkt El Rastro in de Madrileense wijk La Latina. Ze discussiëren gepassioneerd over de kusrel. „Rubiales is een clown. Een maffioso die typerend is voor het oude Spanje dat we kennen”, zegt de 66-jarige Elena. „Kijk maar naar zijn betrokkenheid met dat hele corruptieschandaal van Gerard Piqué.”

Lees ook: Spaanse vrouwenploeg weigert in actie te komen zolang voorzitter voetbalbond aanblijft

Vorig jaar bleek dat het bedrijf van oud-Barca-speler Piqué miljoenen verdiende aan het exploiteren van de Supercopa-wedstrijden. Rubiales zou hem hebben geholpen in ruil voor commissie. „Mensen met geld en macht zijn de meest verachtelijke mensen en daar is Rubiales het voorbeeld van”, zegt Elena terwijl ze een slok neemt van haar bier en in haar andere hand een sigaret vasthoudt. „Wat je hier ziet zijn de resten van een traditionele cultuur die stamt uit de tijd van de burgeroorlog. Je ziet het in het stierengevechten, op het platteland in Andalusië bijvoorbeeld of in het voetbal”, weidt ze uit.

‘Een schande!’

Het schandaal groeide in rap tempo met een hoogtepunt op vrijdag, toen Rubiales weigerde zijn functie als voorzitter neer te leggen. Hij sprak van een heksenjacht tegen hem en dreigde Hermoso met juridische stappen. De FIFA greep in en besloot zaterdag Rubiales voor negentig dagen de schorsen. Elena en Rosa zijn blij met dat besluit. „Rubiales is de baas, maar al die anderen zijn ook Rubiales hè”, onderbreekt Esther haar zus, gekleed in een witte jurk met kleurrijke bloemen die matchen met de voorgevel van de bar. „Zag je niet hoe iedereen aan het applaudisseren was tijdens zijn toespraak? Een schande, maar een duidelijke weergave van een rot systeem dat niet eindigt bij Rubiales.”

Het zijn vrouwen, geen ‘chicas’ zoals ze in de media worden genoemd. Moedige vrouwen

Rosa Nieto Spaanse in Madrid over het winnende elftal

Rosa Nieto (65) zondag in de Spaanse hoofdstad.
Foto Ana Maria Arevalo Gosen

De 65-jarige Rosa mengt zich ook in het gesprek. „Wat de voetbalsters hebben gedaan is heel moedig”, verwijst ze naar het besluit van het elftal om niet meer te spelen tot er verandering komt bij de voetbalbond. „Op politiek niveau is dit debat goed. Het helpt de vrouwen in de strijd voor gelijke rechten. Spaanse vrouwen zijn waardevol. Kijk maar naar de politiek en de veranderingen in de samenleving. De winst van de voetbalvrouwen helpt ook. En ja, het zijn vrouwen en geen chicas, zoals iedereen ze telkens noemt in de media. Moedige vrouwen”, besluit ze terwijl ze haar vuist op tafel slaat.

„Ik vind dit allemaal een beetje overdreven”, zegt de 80-jarige Ceferino García, terwijl hij met zijn vrouw Carlita richting de vlooienmarkt wandelt. „Het is gebeurd. Wat Rubiales deed was niet slim, maar het is nu een enorm politiek ding geworden”. Carlita knikt instemmend, terwijl ze haar koningsblauwe blazer over zich heen slaat. „Die kus had hij niet moeten geven, maar ik vind niet dat dit onder seksuele intimidatie valt. Het is goed dat hij ontslagen is, begrijp me niet verkeerd. Maar wat ik misschien wel erger vind, is dat we niet hebben kunnen feesten ter ere van de winst. De vrouwen hebben zo iets moois voor elkaar gekregen en nu praat iedereen alleen maar over die kus. Es una tontería.”

Spanje is een beetje een macholand, maar je ziet wel dat er enorm veel veranderd is en vrouwen veel meer gerespecteerd worden

Ceferino García voorbijganger in de Madrileense wijk La Latina

Ceferino García (80) zondag in de Madrileense wijk La Latina.
Foto Ana Maria Arevalo Gosen

Typisch Spaans?

„Vergeef me voor wat ik nu ga doen, maar wat ik echt niet vond kunnen was dit”, zegt García terwijl hij zijn kruis vastpakt en het moment nadoet dat Rubiales naast de Spaanse koningin Letzia en prinses Sofía zijn zaakje vastgreep. „Dat is schaamteloos. Spanje is een beetje een macholand, maar je ziet wel dat er in de loop der jaren enorm veel veranderd is en vrouwen veel meer gerespecteerd worden. Dit was gewoon een dom moment”.

Lees ook: Dit WK was grootser dan ooit – een terugblik over kijkcijferrecords, sterke debutanten en de acceptatie van homoseksualiteit

De 38-jarige Philipp Quante poseert met zijn zoontje Milo van zeven maanden in Madrid.
Foto Ana Maria Arevalo Gosen

Philipp Quante (38) kan zich vinden in de mening van Ceferino García. „Deze man is elke keer weer verwikkeld in een schandaal. Het is niet de eerste keer dat hij zich schuldig maakt aan seksuele intimidatie. Ik denk dat ze deze kus nu gewoon gebruiken, want dit is wereldwijd vastgelegd. Ze hebben die kus zo opgeblazen om hem de laan uit te sturen”, zegt hij schouderophalend terwijl hij de kinderwagen van zijn zoontje duwt. „Een kus na de winst is niet oké, maar ik denk dat de situatie alleen maar is verergerd door de opmerkingen die hij daarna maakte. In plaats van excuses aan te bieden, ging hij compleet in de aanval. Wat mij betreft was er niets aan de hand als hij direct sorry had gezegd en niet had gelogen over de zogenaamde toestemming voor de kus.”

Over de vraag of dit een typisch Spaans probleem is, zijn ze het allemaal wel met elkaar eens. „Wat er in Spanje gebeurt, gebeurt in de hele wereld. Dit is niet iets typisch Spaans. Het verschil is misschien alleen dat wij er explicieter over praten”, zegt Elena.

„Voetbal is erg corrupt en dit soort gedrag zie je overal”, voegt Quante toe. „De Duitse bondsvoorzitter steunde Rubiales publiekelijk. Dat zegt ook iets over hoe het daar gesteld is. En kijk maar naar de FIFA. Blatter was ook een typische macho die betrokken was bij verschillende schandalen en nu zit Infantino daar”, zegt hij, verwijzend naar de voormalige baas van de voetbalbond Sepp Blatter en de huidige voorzitter, Gianni Infantino. „Hij is misschien wel erger. We zouden de vrouwen moeten vieren. Dit is triest.”

De El Rastro vlooienmarkt markt in het centrum Madrid.
Foto Ana Maria Arevalo Gosen