Het hele idee dat de derde maandag van januari de allersomberst-makende dag van het jaar is, oftewel Blue Monday of ‘deprimaandag’ – dit jaar maandag 20 januari – begon als een pseudowetenschappelijk Brits marketinggeintje om reizen naar zonnige bestemmingen aan te prijzen. Er is niet één dag waarop de mens op zijn somberst kan raken, maar Blue Monday is blijven hangen als een dag om wat tegenwicht te bieden aan depressieve gevoelens in het algemeen.
Dat is zeker de bedoeling van de Blauwe Maandag-krant, gemaakt door schrijvers en kunstenaars, die op 20 januari gratis verkrijgbaar is in Amsterdamse bibliotheken en boekwinkels, en als het aan de redactie ligt ook in Utrecht en Kerkrade. „Zou het niet mooi zijn om een tegenhanger te maken van alle ellende die wij dagelijks op ons afgevuurd krijgen?”, bedacht de Amsterdamse illustrator en beeldend kunstenaar Joost Stokhof een paar jaar geleden.
Vier jaar geleden begon hij daarom met Lieneke Hulshof en Bas Koopmans een eens per jaar – op Blue Monday – verschijnende krant de Blauwe Maandag (dBM) die de lezer moet opbeuren, met ‘de poëzie van het alledaagse’, in plaats van dagelijkse krantenkoppen over oorlog en ellende. „Het idee is om de lezer met kunst en poëzie wat hoop te bieden, in de vorm van een grote ouderwetse krant, omdat die ver weg blijft van de digitale media die ons voortdurend bestoken met negatieve berichten”, licht Stokhof desgevraagd toe.
Opkikkertje
„Je kan de krant zelf lezen, maar ook aan iemand schenken van wie je denkt: die kan wel een opkikkertje gebruiken.” Dat werd bij de vorige editie al 7.500 keer gedaan. dBM is gratis, dankzij bijdragen van kunstfondsen, maar de verzendkosten als je de krant aan iemand wil sturen, moet je wel betalen via de website deblauwemaandag.nl.
De Blauwe Maandag bevat dit jaar veertig pagina’s met bijdragen van zangeres Wende, rappers Sticks en Ray Fuego, schrijvers als Marjolijn van Heemstra en Nazmiye Oral, Peter Buwalda en Christiaan Weijts en speciale kleurplaten van beeldende kunstenaars als Iris Kensmil, Erik van Lieshout en Koen Taselaar om wat ‘kleur’ op deze ‘grauwe winterdag’ te brengen.
Het grote openingsstuk is een verslag van een gesprek tussen zangeres Wende met emeritus hoogleraar genderstudies Maaike Meijer, over Wende’s voorstel om van het opbeurende lied ‘Mens durf te leven’ het nieuwe volkslied te maken. Die liedtekst van Dirk Witte uit 1917, ook door Ramses Shaffy gezongen, bevat regels als ‘Het leven is heerlijk, het leven is mooi/ Maar vlieg uit in de lucht en kruip niet in een kooi […] En lap aan je laars hoe een ander het vindt/ Hou een hart vol van warmte en van liefde in je borst/ Maar wees op je vierkante meter een vorst/ Wat je zoekt kan geen ander je geven/ Mens durf te leven.’
Ont-schaving
Volgens Meijer maken we momenteel een tijd van ‘ont-schaving’, in plaats van ‘be-schaving’ door, waarbij de roep om (toxische) sterke mannen groot is. Dat moeten we volgens haar „tegengaan met verbinding. Met liederen, bijvoorbeeld”, aldus Meijer.
Filosoof Stine Jenssen somt een paar van haar favoriete filosofische ‘tegeltjeswijsheden’ op om pessimisme te bestrijden, en Peter Buwalda tipt tien korte verhalen die deze Blue Monday toch nog glans kunnen geven. Net als een echte krant heeft dBM ook een kookrubriek, waarin culinair journalist Joël Broekaert het recept van zijn moeder voor (niet-vegetariërs) opbeurende ‘kibbesoeb’ deelt. De Blauwe Maandag, die maandagochtend 20 januari op het Spui in Amsterdam gratis uitgedeeld wordt met koffie en croissants bij boekhandel Athenaeum, heeft op het omslag een enorm blauw vierkant, in plaats van verontrustend voorpaginanieuws.
