‘Ik zou dolgraag op Kamala Harris wíllen stemmen”, zegt Arianna Feldman. „Maar ik weet niet of ik het kán.” Feldman (31), uit Minnesota, is sinds ze mag stemmen een Democraat. Maar ze is ook een Joodse activiste die zich al bijna haar hele volwassen leven inzet voor de rechten van Palestijnen. Daar voelt ze zich de laatste tien maanden meer mee verbonden dan met haar partij. Zij is een van de 52 gedelegeerden die zich deze week op de Democratische Conventie niet achter de presidentskandidaat schaarden.
Dat is maar een fractie van de 4.615 Democraten die in Chicago verder wel een symbolische stem op Harris uitbrachten om haar formeel tot hun kandidaat te maken. Toch is deze kleine groep, allemaal met keffiyeh-sjaals, een smet op het beeld dat de Democraten deze week willen uitstralen: dat de partij op dit moment verenigd is van uiterst progressief tot centrum-links. Israëls oorlog in Gaza is en blijft een splijtzwam die Harris in november mogelijk cruciale stemmen kan kosten.
Het dissonante geluid in het unisono van Democratisch plezier en optimisme is deze week binnen, maar vooral buiten de conventiehal te horen. Op elk van de vier dagen die de partijbijeenkomst duurt, zijn er protesten tegen de onvoorwaardelijke Amerikaanse steun aan Israël. Demonstranten eisen niet alleen een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren. Ze stellen als voorwaarde voor een stem op Harris dat zij belooft alle militaire steun aan Israël te staken. Een wapenembargo dat de vicepresident en andere Democratische leiders afwijzen, net als de meeste Amerikanen.
Minder betogers dan verwacht
Op de demonstratie woensdag, georganiseerd door de Arabisch-Amerikaanse gemeenschap in Chicago, wordt op het podium ook geroepen „wij nemen ons land terug” en „geen vrede op gestolen land”. Het werkelijke doel, zegt Hatem Abudayyeh (53), een van de leidende figuren, is niet een terugkeer naar de status quo van vóór ‘7 oktober’, „maar de complete bevrijding van het zionisme, met geweld als dat nodig is”. De protesten die zich tot een maand geleden richtten tegen ‘Genocide Joe’ spreken nu van ‘Killer Kamala’.
Vóór de Democratische conventie werd gevreesd dat het in Chicago gewelddadig uit de hand zou lopen. De vergelijking werd gemaakt met 1968, het jaar waarin een impopulaire zittende president zich had teruggetrokken en rond de conventie in dezelfde stad Vietnam-protesten op een veldslag uitliepen. Afgelopen maandag werden enkele demonstranten gearresteerd die een hek rond het conventieterrein neerhaalden. Dinsdag was het onrustig in de binnenstad, toen gemaskerde mannen bij een protest voor het Israëlische consulaat een Amerikaanse vlag verbrandden. Daar werden tientallen mensen gearresteerd.
Lees ook
Praktisch patriottisme en nieuw elan: de democraten omarmen nieuwe dynamiek
Groter oproer bleef uit. Wellicht omdat de politie de opdracht heeft te deëscaleren, maar ook omdat het aantal demonstranten in Chicago tegenvalt. Vooraf werd rekening gehouden met tienduizenden pro-Palestijnse actievoerders. Sommige organisatoren schermden zelfs met honderdduizend. Maar op geen van de protesten kwamen meer dan een paar duizend mensen af, voornamelijk uit Chicago zelf. Na ruim negen maanden oorlog en met een nieuwe kandidaat lijkt het vuur een beetje uit de protestbeweging, die zich voor de zomer vooral op universiteitscampussen manifesteerde.
Minste van twee kwaden?
Tracy Richardson (60) is wel uit Californië gekomen en draagt een zelfgemaakt protestbord. Maar ook een pet met ‘Harris 2024’ op haar hoofd. „Ik heb wel wat vuile blikken gekregen, maar ook veel goedkeuring. Elke enigszins geïnformeerde kiezer snapt dat niet-stemmen een stem voor de echte tegenstander is.”
Matt Koska (23), net afgestudeerd ingenieur, bevestigt dat. „Toen Biden de kandidaat was, twijfelde ik of ik zou gaan stemmen, maar Harris is kritischer over Israël.” Zij krijgt zijn stem „omdat nog een termijn voor Trump pas echt een ramp zou zijn – ook voor de Palestijnen”.
Dat ‘minste van twee kwaden’-argument gaat er bij organisator Abudayyeh en veel andere Arabisch-Amerikaanse demonstranten niet in. Zij blijven thuis of stemmen op een alternatieve kandidaat als hun eisen niet worden ingewilligd. Jill Stein, die namens de Groene Partij voor de derde keer meedoet aan de presidentsverkiezingen, spreekt op de pro-Palestina bijeenkomst.
„Misschien heb ik de luxe dat ik in Illinois woon”, een staat die gegarandeerd Democratisch stemt, zegt Abudayyeh. „Maar ik heb maar één keer in mijn leven op een kandidaat van de twee grote partijen gestemd. En Obama heeft me na 2008 snel teleurgesteld.”
Newman Abuissa (63) heeft altijd Democratisch gestemd en is al sinds 2004 elke conventie een gedelegeerde, namens Iowa. Zijn afdeling staat geen niet-gecommitteerde leden toe, maar uit protest heeft de Syrische-Amerikaan ‘present’ in plaats van ‘voor’ gestemd bij de nominatie van Harris. Wat doet hij in november, ook al maakt zijn stem in zijn zwaar Republikeinse staat weinig uit?
„Ik snap dat Harris als vicepresident weinig invloed heeft op het buitenlandbeleid.” Joe Biden was als vicepresident onder Obama ook tegen extra militairen in Afghanistan en „hij trok ons – hoe chaotisch ook – als president eindelijk uit dat land terug”, zegt hij. „Maar Harris is wel onderdeel van de slechtste Amerikaanse regering in de geschiedenis als het aankomt op de Palestijnen. Als kandidaat moet ze meer doen, zich uitspreken tegen Israël en zorgen dat dat niet de allerzwaarste bommen gebruikt om kinderen te vermoorden in Palestina.”
Vooral een probleem in Michigan
Als het weinig representatieve beeld van de demonstratie en de conventie klopt – dat Harris de steun van Arabische kiezers verloren heeft, maar die van anderen wie Palestina aan het hart gaat nog kan winnen – heeft zij vooral een probleem in de staat Michigan. Ongeveer 3 procent van de bevolking heeft daar Arabische wortels en die groep kan in de swing state doorslaggevend zijn.
Uitgerekend daar, toen haar campagnebijeenkomst in Detroit werd verstoord door scanderende demonstranten, zei ze twee weken geleden: „Als je wil dat Donald Trump wint, zeg dat dan gewoon. Anders ben ik nu aan het woord.”
Een pijnlijke en onbegrijpelijke reactie voor, bijvoorbeeld, Rima Mohammad, een Palestijnse gedelegeerde uit Michigan. Zij durft niet te voorspellen hoe de campagne daar zal verlopen. „Op dit moment willen we de druk op de partij houden om een einde aan het geweld te maken. Harris moet ons serieus nemen en niet denken dat ze onze steun sowieso wel krijgt vanwege Trump.”
De onenigheid op de conventievloer doet een beetje denken aan 2016. Toen liepen honderden gedelegeerden van Bernie Sanders uit protest de zaal uit. Met zoveel zijn de niet-gecommitteerden niet, noch maken ze zo zichtbaar. Niemand op de partijbijeenkomst wil de pro-Palestijnse gedelegeerden beschuldigen van het verzieken van de sfeer of het risico van verlies in november. Volgens demonstrant Matt Koska zou dat oneerlijk zijn. „Ik neem het anderen niet kwalijk als zij Harris vanwege Gaza blijven afwijzen. Het is niet hun schuld als zij verliest. Dan heeft ze gewoon geen goede campagne gevoerd.”
Lees ook
Het verkiezingsblog ‘Race naar het Witte Huis’
Voor mensen als Arianna Feldman, uit de door Democraten gedomineerde thuisstaat van vicepresidentskandidaat Tim Walz, is de vraag niet zozeer of ze zelf gaan stemmen. „Voor de uitkomst van de verkiezingen is belangrijker wat ik daarnaast doe. Ik voer altijd extreem veel campagne: bel mensen op, ga in andere staten langs de deuren. Als de situatie de komende maanden niet verbetert, kan ik niet aan anderen vertellen waarom ze op Kamala Harris moeten stemmen.”
