Uittredend president van de Verenigde Staten Joe Biden heeft maandag, kort voor de inauguratie van Donald Trump, gratie verleend aan een aantal ‘vijanden’ van de aanstaand president. Het gaat onder anderen om overheidsadviseurs Anthony Fauci en Mark Milley. Daarnaast heeft Biden gratie verleend aan leden van de commissie die onderzoek doet naar de Capitoolbestorming. Een van hen is Liz Cheney, een Republikeinse politicus die de campagne van de Democratische presidentskandidaat Kamala Harris steunde.
Biden hoopt te voorkomen dat Trump over zal gaan tot vervolging van wat hij de ‘vijanden van binnenuit’ noemt. „Dit zijn buitengewone omstandigheden, en ik kan niet niks doen zonder gewetensbezwaren”, zei Biden maandag.
Anthony Fauci coördineerde als voorzitter van het Amerikaanse instituut voor infectieziekten de bestrijding van Covid-19 in de VS. De coronapandemie brak uit in het laatste jaar van de eerste presidentstermijn van Trump. Fauci weigerde destijds mee te gaan in de ongefundeerde uitspraken van de president over het virus. Vervolgens werd hij het mikpunt van (online) haat door aanhangers van Trump.
Mark Milley, voormalig voorzitter van het belangrijkste Amerikaanse militaire adviesorgaan, noemde Trump een „fascist” en gaf details over Trumps handelen rond de Capitoolbestorming. Ook hij botste met Trump tijdens diens eerste presidentstermijn.
Lees ook
Trump spreekt dreigende taal over ‘de vijand van binnenuit’ – kan hij als president het leger inzetten tegen zijn tegenstanders?
Anthony Fauci, voormalig voorzitter van het Amerikaanse instituut voor infectieziekten, coördineerde de aanpak van Covid-19 in de VS Foto Alex Brandon/AP
De rust leek even teruggekeerd nadat misstanden tijdens ontgroeningen hard waren aangepakt. Nu blijkt het wangedrag van de Utrechtse corpsleden te zijn verplaatst naar de studentenhuizen. Redacteur Merijn Rengers ontdekte wat voor tirannie er heerst achter de voordeur van die huizen en waarom daar nauwelijks iets tegen gedaan wordt.
Geschokt loopt buurtbewoner Marlon Gemerts donderdagmiddag langs de smeulende resten van vijf enorme panden die tot vandaag nog statig naast elkaar stonden. Hoestend vanwege de prikkelende rook die uren na de brand nog altijd in de lucht hangt, keert hij zich hoofdschuddend om. „Dit is de zoveelste brand. Vorig jaar was het raak aan bij Nassylaan. We hebben laatst ook aan de Heerenstraat een brand gehad. En steeds zijn het verlaten en lege panden hier in de oude binnenstad’’, zucht hij.
De schok in Paramaribo is groot. De brand die donderdagochtend om tien uur lokale tijd uitbrak, legde vijf panden in as in de historische binnenstad. Er vielen geen gewonden. Maar de schade is groot. Een gapend gat, midden in het centrum, toont na de enorme vuurzee, het trieste eindresultaat.
Een vrouw houdt een zakdoek voor haar mond en kijkt met grote ogen naar de enorme ravage. Een groepje brandweermannen zit uitgeput op de grond terwijl verderop een bulldozer met volle kracht de resten afbreekt van wat ooit het dak was van het ministerie van Sociale Zaken.
Kwetsbaar erfgoed
Het is niet de eerste keer is dat er brand in de binnenstad van de Surinaamse hoofdstad uitbreekt. De wit geschilderde achttiende-eeuwse panden uit de koloniale tijd zijn de trots van Paramaribo. Ze staan op de werelderfgoedlijst van Unesco, maar zijn kwetsbaar. En dit keer is de schade wel heel groot. Mede door een hevige wind, problemen die de uitgerukte brandweer ondervond zoals een kapotte dompelpomp en te weinig water en middelen kon de brand snel om zich heen slaan.
Hoewel brandweer commandant Mario Vismale niet vooruit wil lopen en het onderzoek wil afwachten, heeft hij wel sterke vermoedens in welke richting de oorzaak van de brand gezocht moet worden. „Veel panden zijn verlaten en trekken zwervers en drugsverslaafden aan, en dat brengt grote risico’s met zich mee. Brandgevaar ligt dan als snel op de loer’’, zegt hij. Tussen de rokende panden vat een deel van een ingestort pand in de middag opnieuw vlam. Vismale roept zijn mannen op om onmiddellijk de plek te besproeien. ,,We hebben met een verraderlijke rukwind te maken met veel kracht’’, zegt hij even later.
President Chan Santokhi bezocht na de brand samen met een aantal ministers de plek en sprak zijn steun en medeleven uit aan de winkeliers die hun panden zijn kwijtgeraakt. Ook beloofde hij een grondig onderzoek naar de brand en naar de omstandigheden waarin de brandweer moest werken. „Ons land en ons volk is veerkrachtig. Ook deze uitdaging zullen we overbruggen. We zullen deze plek samen herbouwen en herstellen’’, aldus Santokhi. Er zou de afgelopen jaren juist geïnvesteerd zijn in de capaciteit van het Korps Brandweer Suriname volgens Santokhi.
‘Onherstelbaar verlies’
Een eigenaar van een van de verwoeste panden reageert boos op sociale media. „We waarschuwen de overheid al tijden over de gevaren van de leegstaande gebouwen. We vragen al langere tijd dat er steun komt voor deze monumentale panden. Dit had voorkomen kunnen worden’’, zegt hij. De Stichting Gebouwd Erfgoed (SGES) schrijft in een persbericht dat ze verslagen zijn door de brand. „Dit vormt een onherstelbaar verlies van waardevolle elementen uit ons gebouwd erfgoed. Erfgoed dat generaties lang symbool heeft gestaan voor onze geschiedenis en culturele rijkdom’’, schrijft de stichting.
Later op de middag maakt de politie bekend dat er twee zwervers zijn aangehouden die verdacht worden van brandstichting. Marlon Gemerts die een straat verderop woont en dagelijks langs de koloniale panden liep, is niet verbaasd. „Er moet betere opvang voor zwervers komen. En verlaten historische panden in de binnenstad moeten een bestemming krijgen. Paramaribo heeft een uniek centrum, niet voor niets heeft het een beschermende status’’, zegt hij.
