Koffie is belangrijker dan moord in populaire Duitse politieserie ‘Rosenheim-Cops’

In doorsnee grimmige Duitse tv-krimi’s als Tatort zie je doorgaans gestresste rechercheurs die zwaaiend met pistolen duistere moordzaken ontrafelen. Maar in een van Duitslands populairste politieseries Die Rosenheim-Cops, die in het gemoedelijke Beieren speelt, zijn de rechercheurs nooit echt gestresst. Als politie-secretaresse Miriam Stockl (gespeeld door Marisa Burger) hen aan het begin van iedere afleveringen belt met de mededeling Es gabat a Leich (Beiers voor: we hebben een lijk) dan reageren ze meestal verstoord, zoals „Ik heb liever een warme koffie dan een koud lijk. ” Of in het begin van de serie, toen een van de wisselende rechercheurs in het Rosenheim-Cops team ook nog part-time Beierse boer was: „Ik kom zo, eerst nog even de koeien melken.”

Eigenlijk zijn moorden bijzaak in deze krimi-comedy, en dat is waarschijnlijk ook een van de redenen van het succes: Die Rosenheim-Cops is sinds het begin in 2002 uitgegroeid tot permanent kijkcijferkanon voor de publieke zender Zweites Deutsches Fernsehen ZDF. Elke dinsdagavond kijken zo’n vijf miljoenen mensen naar nieuwe afleveringen, en elke middag ook nog eens zo’n drie miljoen naar de dagelijkse herhalingen. Dit najaar begint de vijfentwintigste jubileum serie afleveringen, die deze zomer is opgenomen rond het echt bestaande Beierse stadje Rosenheim, vlak bij de Alpen.

Zoom in

Frau Stockl vertrekt

Eigenlijk hebben de Rosenheim-Cops rechercheurs alleen stress als de doortastende en roddelzieke recherche-secretaresse ‘Frau Stockl’ de koffie nog niet klaar heeft.

Zij is eigenlijk de ziel van de serie. Bij haar op het politiebureau worden, rond de koffiepot, alle personele roddels doorgenomen – en om die humoristische perikelen van de vaste personages draait de serie eigenlijk. Frau Stockl weet welke rechercheur door zijn vrouw het huis is uitgezet – hij bestudeert het boek Hoe word ik mijn innerlijke klootzak de baas (‘Krieg deinen inneren Schweinehund in den Griff’) om zijn huwelijk te redden. Frau Stockl vermoedt dat de rechercheur die uit Hamburg komt, en gepest wordt met zijn Noord-Duitse behoefte aan stiptheid en amper Beiers verstaat, een oogje op de strenge politie-boekhoudster heeft. Frau Stockl springt in de bres voor de moderne vrouwelijke inval-rechercheurs die soms moeite hebben met de seksistische mannelijke rechercheurs. En als het recherche-team, vaste prik in iedere aflevering, vroeg in de middag Feierabend (tijd om te stoppen) roept, werkt Frau Stockl nog door.

Dat de serie zo’n succes is, komt volgens Rosenheim-Cops actrice Sarah Thonig omdat de serie ‘Heile Welt’ televisie is, zoals de Duitsers dat noemen. De serie toont een harmonisch en idyllisch wereldje zonder grote problemen – op de moorden na dan. Maar die worden niet te gruwelijk of dramatisch in beeld gebracht. En tussen al hun kleinmenselijke sores door vinden de rechercheurs altijd de dader, die steevast zelf schuld bekent. Aan het eind van de aflevering is de wereld weer heel, en kan een grap gemaakt worden. „Kortom: 43 minuten lang pauze van de crises in deze wereld,” zoals de Oostenrijkse krant de Salzburger Nachrichten de serie omschreef.

Al lijkt alles in het succesrijke Rosenheim-Cops-universum zo zonnig als de Alpenweiden met uiendak-kerken die vaak in tussenshots in beeld komen, toch dreigt er onheil. Want de vijfentwintigste serie afleveringen, die op 7 oktober begint, zal de laatste zijn waarin Frau Stockl te zien zal zijn. Actrice Marisa Burger stopt er mee na zo’n 25 jaar. Ze is toe aan “nieuwe uitdagingen” zei ze in de Abendzeitung uit München , die haar de ‘publiekslieveling’ van de serie noemt. Ze zorgt voor veel humor in de reeks, bijvoorbeeld als ze probeert naar haar eigen levenswijsheid „erger je niet, verwonder je alleen” (Nicht ärgern, nur wundern) te leven, als er weer een onzinmaatregel de politieleiding uit München afkomt. Haar afscheid van Die Rosenheim-Cops is dit najaar in eenentwintig afleveringen te bekijken.

Delen

Mail de redactie

Welke treinen ik ook miste in het leven, ik heb tenminste Morgan Freeman in het echt gezien. Hij verscheen aan mij op het Ravinia Festival, sinds 1904 een groots en meeslepend zomers openluchtmuziekfestijn in het betoverende Highland Park op een klein uur sporen ten noorden van Chicago.

Daar was hij, toegejuicht door duizenden Amerikanen, op het podium van het grote muziekpaviljoen voor Morgan Freeman’s Symphonic Blues Experience met het Chicago Symphony Orchestra, een symfonisch bluesprogramma met de acteur als gids door de geschiedenis van het genre. Die is voor hem als zwarte jongen uit de Mississippi-delta een zielsverwant verhaal van pijn, hoop en weerbaarheid, waar de nu 88-jarige acteur als executive producer met ziel en zaligheid zijn reputatie aan verbond.

Wat een schitterende daad op die leeftijd, en dat met dit orkest. Maar het past. Ravinia is de zomerresidentie van het Chicago Symphony Orchestra (CSO), dat er onder Ravinia-chef Marin Alsop en anderen in juli en augustus het grote repertoire speelt maar daarnaast consequent en serieus crossover-grenzen aftast, vooral in de richting van de pop- en filmmuziek.

Echte popmuziek is er ook, dit jaar van Earth, Wind & Fire, Lenny Kravitz, Beck, James Taylor en Al Green. Maar in het licht van de huidige grote vragen over de transformerende plaats van cultuur in de wereld is Ravinia vooral een interessante plek om te ontdekken hoe en met welk artistiek rendement een toporkest als dat van Chicago in een overgangstijdperk van mono- naar multicultuur de bakens verzet.

Disney

Afgelopen week ging het op die route all the way. Donderdag wijdde het orkest onder leiding van Edwin Outwater en met de Chinese sterpianist Lang Lang als artistiek middelpunt een heel programma aan Disney-filmmuziek van het stokoude Snow White (1937) tot recentere producties als Mulan (1995), The Lion King (2010) en Frozen (2013). En een dag later was er dus Freeman, wiens aanwezigheid iets anders uitpakte dan ik verwachtte.

Live was wel en niet het woord. Zijn bijdrage als gastheer bleek een soort bluesdocumentaire met Freemans vooraf opgenomen commentaren op een groot beeldscherm achter het orkest. Die fungeerden als verbindend narratief voor een set bluesklassiekers door een uitstekende gelegenheidsband die de orkestarrangementen van dirigent Martin Gellner op wat bigband-achtige uitroeptekens na helaas volledig overstemde.

Wel verscheen Freeman voor de show op het podium om wat kinderlijke vragen te beantwoorden over zijn lievelingsboek en zijn favoriete gerecht uit Chicago.

Maar zijn stem was er wel. Dat zijn blues-saga de Wikipediaclichés niet oversteeg deerde geen hond. Zoals Freeman blues uitspreekt, met de in hete avondzon gebraden klinker extra lang, dat is een wereld in een woord. Schmier naar hartelust, held, over hoe de mensen uit de Mississippi-delta in bittere tijden de pijn van zich af zongen. Hoe ze op zoek naar een beter leven naar Chicago en Detroit trokken, waar ze via de rock ’n roll het kraambed werden voor de popmuziek van rock ’n roll tot Rolling Stones.

Zoom in

Fentanylzombies

Amerikanen zijn zo ontzettend goed in wat je op papier verderfelijk zou moeten vinden: de swingende probleemstelling, de soepele bewijsvoering. Wel had je de muzikanten meer willen horen bloeden, of verbindingen willen horen leggen met de Amerikaanse pijn van nu – die van de daklozen, de illegalen, de Fentanylzombies in Californië waar ik me in mei kapot van ben geschrokken. In deze helse tijden waar de blues voor is gemaakt kom je er niet met een paar covers van Ray Charles en Sam Cooke. Voor zo’n confronterende aanpak is Ravinia blijkbaar niet het podium. Dit was Omroep MAX over de tegencultuur van grootvaders tijd, een sentiment geworden droefenis.

Ook Lang Lang leverde een dag eerder Heile Welt per strekkende meter. Maar wat was het ondanks de wat botte geluidsversterking goed, ook omdat dat prachtige orkest nu wél te horen was. Wat je als onwillige cultuursnob van die glans en glitter op kon steken was de in dit klassieke klankgewaad zo schokkend hoorbare idiomatische verbondenheid van Hollywood met de klassiek-romantische Europese traditie.

Je wist allang hoe Europese emigranten als Erich Wolfgang Korngold en Max Steiner in Hollywood de negentiende eeuw tot ver na sluitingstijd hadden voortgezet, maar gespeeld door een van ’s werelds grote pianisten en met de symfonische arrangementen van dirigent Edwin Oudwater herrijst deze principeloze maar knap gemaakte clichémuziek als extreem vercommercialiseerde variant op de kaskrakers in het Concertgebouw, en niet eens veel slechter.

Flair van kitsch

In de solostukken voor piano hoorde je Lang als de beste barpianist ter wereld met de betoverend doorzichtige flair van kitsch op zijn best alle weerstand in de lobby breken, in de orkestarrangementen een versuikerde Rachmaninoff. De echte Rachmaninoff bezocht in zijn Amerikaanse jaren trouwens samen met Vladimir Horowitz de Disney-studio, en zag er Mickey Mouse op het witte doek een van zijn preludes spelen. Voor de film Fantasia gebruikte Disney al in 1940 fragmenten uit Stravinsky’s Sacre du Printemps. Zo nauw waren de banden, raakten op papier incongruente culturen met elkaar verweven in een wereld die veel minder dan de Europese hechtte aan verplichte afstand tussen verheffing en amusement. Aan de Amerikanen in Highland Park is ook te zien dat ze zijn opgegroeid zonder die alles belemmerende scheiding tussen hoge en lage cultuur. Zelden zag ik zo’n divers, letterlijk en figuurlijk kleurrijk publiek van jong tot oud, in graad van gekleedheid variërend van grunge tot lieflijk overdressed.

Als om vijf uur de poort van Highland Park opengaat, overspoelt de klasseloze massa het groene gras met transportkarretjes, stoelen en tafels, picknickmanden, tafelkleedjes, wijnkoelers en kandelaars. En wat een professionals hier. Lang en de blues zijn allebei precies op tijd klaar voor de trein naar Chicago, die voor de deur een eigen halte heeft, en na het Lang Lang-concert zeker voor de helft was gevuld met Chinezen die hun volksheld kwamen horen. Vroeger kortten ze in Ravinia zelfs opera’s in om het publiek de treinaansluiting niet te laten missen. Ik zou er schande van moeten spreken. Maar ik heb Morgan Freeman in het echt gezien, ik kan tevreden sterven.

Delen

Mail de redactie