N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Profiel
Kiefer Sutherland Een Oscar zal Kiefer Sutherland vermoedelijk nooit winnen. Maar toch vormt de 56-jarige ster al veertig jaar een stabiele en geliefde factor in Hollywood. De acteur, nu te zien in thrillerserie Rabbit Hole, excelleerde al menigmaal als zwijgzame, ondoorgrondelijke rauwdouwer die de wereld moet redden.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data99317293-4d9433.jpg)
Kiefer Sutherland is op zijn best als een ijzervreter speelt, een binnenvetter. De stille kracht die als enige nét op tijd een bom of kernwapen kan ontmantelen om te voorkomen dat miljoenen zullen sterven.
Natuurlijk zijn er méér rollen waarmee Sutherland de afgelopen veertig jaar indruk maakte. Hij overtuigde als student geneeskunde die flirt met de dood in Flatliners (1990) en was te zien in het apocalyptische drama Melancholia (2010) van Lars von Trier, als miljonair die vertrouwt op de wetenschap. Sutherland speelde in Designated Survivor (2016-2019) drie seizoenen een kleurloze politicus die zich na een aanslag op het Congres opeens moet bewijzen als president.
Maar zijn fans koesteren hem toch het meest als Jack Bauer, de held uit 24 die negen seizoenen lang diverse presidenten en andere hoogwaardigheidsbekleders van een gewisse dood redde. De verslavende serie maakte het bingewatchen groot, jaren voordat streamingdiensten als Netflix en HBO de wereld veroverden.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/04/data98769619-2eeb79.jpg)
Hoewel zijn ouders allebei acteerden, was het geen uitgemaakte zaak dat Kiefer Sutherland in het filmvak belandde. Vader Donald en moeder Shirley Douglas namen zich voor hun kinderen een gewone jeugd te geven – al was de naam Kiefer wel een eerbetoon aan Warren Kiefer, de man die Donald ooit in zijn eerste film regisseerde. Toen Kiefer en zijn tweelingzus vier jaar oud waren ging het koppel uit elkaar en verhuisde Kiefer met zijn moeder en zus van Californië naar Canada.
Op zijn achttiende werd Sutherland gecast voor het Canadese coming of age-drama The Bay Boy. Daarna speelde hij de overtuigende bijrol van etterbak in de Stephen King-verfilming Stand By Me (1986). Na de duistere vampierfilm The Lost Boys (1987) en de western Young Guns (1988) betekende Flatliners zijn doorbraak bij het grote publiek.
„De vijf jonge hoofdrolspelers waren op weg naar de top, ze bruisten van de energie”, vertelt de Nederlandse cameraman Jan de Bont, die toentertijd de film draaide. „Kiefer was de eerste acteur die we kozen. Regisseur Joel Schumacher zocht iemand die van nature leiderschap uitstraalde. Die betrouwbaarheid is altijd een van zijn kernwaarden als acteur gebleven.”
De scènes waarin studenten hun plan bediscussiëren om medisch te experimenteren met bijna-doodervaringen waren deels geïmproviseerd. „Joel hamerde erop dat de acteurs meer van zichzelf in de personages stopten”, herinnert De Bont zich. „Behalve collega’s waren ze natuurlijk ook elkaars concurrenten, die allemaal hun eigen plekje in Hollywood wilden veroveren. Die aanpak van Joel droeg bij aan de geloofwaardigheid van de gesprekken – en de tijdloze waardering voor de film.”
Stormachtige relatie
Sutherland trok ook de aandacht doordat hij op de set een stormachtige relatie kreeg met tegenspeelster Julia Roberts, die eerder dat jaar de hoofdrol speelde in Pretty Woman (1990). De roddelbladen smulden toen het jonge koppel binnen een half jaar hun huwelijk aankondigde. Drie dagen voor de ceremonie verbrak Roberts de relatie. Sutherland zou haar bedrogen hebben met een go-go-danseres.
De jaren daarna was Sutherland vooral zoekende – zo reisde hij een tijdje door de VS als rodeorijder. Het liefdesverdriet en de verslavingen waarmee hij worstelde verwerkte Sutherland later als zanger op het album Down in a Hole. In die periode draaide de acteur ook The Vanishing (1993), de Amerikaanse versie die de in 2014 overleden Nederlandse regisseur George Sluizer maakte van zijn thriller Spoorloos.
Zijn dochter Anouk, die met regelmaat op de set kwam, noemt Sutherland een aardig, professioneel mens. „We wisten dat hij in die periode van alles gebruikte”, vertelt ze. „Maar tijdens het maken van de film merkte je daar niets van. Hij was elke dag goed voorbereid en deed nooit moeilijk – dat is geen vanzelfsprekendheid voor acteurs in de VS.”
In de jaren negentig verscheen Sutherland vooral in de media dankzij zijn worstelingen met drank – hij werd meerdere malen aangehouden omdat hij met alcohol op achter het stuur zat – en zijn turbulente liefdesleven. Al vóór zijn relatie met Julia Roberts had Sutherland zijn eerste huwelijk achter de rug, met de dertien jaar oudere actrice Camelia Kath, die hij had leren kennen op de set van de thriller The Killing Time (1987). Met haar kreeg hij zijn dochter Sarah. Een tweede huwelijk, met model Kelly Winn in 1996, hield drie jaar stand.
Door 24, dat in november 2001 van start ging, keerde het tij voor Sutherland. Zender Fox gaf bedenkers Joel Surnow en Robert Cochran in 1999 groen licht om hun concept 24 Hours te gaan ontwikkelen. Fox bestelde eerst een pilot, en toen die beviel dertien afleveringen. Dit tot ongenoegen van Surnow en Cochran, die juist 24 afleveringen van een uur wilden maken: het hele idee was om 24 uur uit het leven van Jack Bauer realtime in beeld te brengen. Dat bleek later een gouden idee.
Wat ook bijdroeg aan het succes: de serie, over een held die de VS moet redden van terroristen, verscheen amper twee maanden na de aanslagen op de WTC-torens in New York en het Pentagon. Natuurlijk, af en toe trad de spion van Jack Bauers Counter Terrorist Unit buiten de grenzen van de wet. En soms moest hij schurken martelen om essentiële codes, locaties of namen los te peuteren. Maar de wereld was in shock en kon Jack Bauer de terroristen zien verslaan.
Bingen avant la lettre
Het grote succes kwam trouwens niet op de Amerikaanse zender Fox, hoewel de kijkcijfers goed genoeg waren om na de eerste 13 ook de andere 11 afleveringen te laten produceren. Maar een hit werd 24 pas toen de dvd-box uitkwam en mensen het etmaal van Bauer in één keer, en zonder ergerlijke reclames, achter elkaar konden kijken – bingewatchen avant la lettre. In het Verenigd Koninkrijk verkocht het eerste seizoen van 24 beter dan het eerste deel van de Lord of the Rings-trilogie. Directeur Peter Rice van Fox constateerde in 2010 trots dat 24 „het dramagenre opnieuw definieerde”.
Na negen seizoenen en verschillende prijzen kwam er in 2014 een einde aan 24. Het kostte geestelijk vaders Joel Surnow en Robert Cochran steeds meer moeite om te bedenken met welke uitdaging ze Bauer en Amerika nog konden opzadelen. Bovendien kwam er meer kritiek op het feit dat de serie martelen bij het grote publiek salonfähig leek te maken als legitieme ondervragingstechniek. Amerikaanse moslims klaagden steeds vaker als in de vervolgseizoenen wéér een stereotype geloofsgenoot slecht bleek te zijn.
Bioscoopfilms hadden sinds 24 geen prioriteit meer voor Sutherland. Zijn optredens op het witte doek het afgelopen decennium zijn op één hand te tellen. In plaats daarvan verbond de acteur zijn naam aan lucratieve games waarvoor hij rollen insprak – zoals Call of Duty en Metal Gear Solid V – en twee grote series: Designated Survivor en Rabbit Hole, waarvan recent het eerste seizoen werd gelanceerd.
Drie country-albums
Sutherland toerde de afgelopen jaren ook rond als muzikant. In 2016 bracht hij zijn eerste countryplaat uit. Inmiddels zijn het er drie. Sutherland trad honderden keren op in de VS en Europa.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/06/data15952894-cdabd9.jpg)
De zalen zitten vol, vooral door zijn bekendheid als acteur. De Canadese ster erkent deemoedig dat hij dat zelf ook snapt. „Ik heb veel geluk gehad dat ik mijn weg in het leven heb weten te vinden, tussen alle pieken en dalen door”, zei hij onlangs in een interview. „Als ik op één ding trots moet zijn, dan is het op het feit dat ik er na al die jaren nog steeds ben.”
