Kandidaat-commissarissen krijgen steun, al is daar soms een politieke deal voor nodig

Posted on November 7, 2024 by admin

Zeg dat je volop met het Europees Parlement wilt samenwerken en de parlementariërs altijd op tijd zal inlichten. Zorg dat je goed inhoudelijk op de hoogte bent van je nieuwe portefeuille. Benadruk dat je goed met je collega-commissarissen zal optrekken. Omarm veelvuldig het ideaal van een verenigd Europa. En spreek in het slotwoord uit dat je met volle energie je eervolle baan gaat vervullen, natuurlijk samen met het parlement.

De hoorzittingen deze week in Brussel met de eerste twintig van de 26 kandidaat-leden van de Europese Commissie leken allemaal volgens een vast stramien te verlopen. De kandidaten moesten goed presteren om de benodigde steun te winnen. En dat ging deze week voor bijna alle aspirant-commissarissen makkelijker dan vooraf gedacht. Een enkeling moest wat persoonlijke of politieke affaires uit het verleden ophelderen. Maar de sessies van drie uur waren vooral inhoudelijk, over alle plannen en doelen van de nieuwe Europese Commissie, die in december aan de slag gaat.

Wopke Hoekstra wisselde Engels af met Frans, Duits en Nederlands, en sprak ook even Italiaans

Zo verliep het donderdagmorgen ook bij CDA’er Wopke Hoekstra, die opnieuw een klimaatportefeuille krijgt: Klimaat, Nettonul en Schone Groei. Hij verklaarde de strijd tegen klimaatverandering volop te willen voortzetten en dat te willen combineren met het versterken van het Europese concurrentievermogen, geheel in lijn met de hoofddoelstelling van de Commissie. „We kunnen niet zonder groei.” Hij wisselde Engels af met Frans, Duits en Nederlands, en sprak een Italiaanse volksvertegenwoordiger ook even in haar eigen taal toe. Een Franse vragensteller zei toen maar dat hij niet in het Frans hoefde te antwoorden.

Veel vragen kreeg hij over de verplichting voor de autoindustrie om vanaf 2035 alleen nog CO₂-neutrale auto’s produceren. Sommige Europarlementariërs waren teleurgesteld dat hij de kwakkelende Europese autoindustrie weinig positiefs in het vooruitzicht stelde. Zo vond de Duitse sociaal-democraat Tiemo Wölken zijn visie op de autosector „niet zo duidelijk als ik had verwacht”. Hoekstra beklemtoonde dat de autofabrikanten juist behoefte hebben aan duidelijkheid en niet aan voortdurend bewegende doelen. Duidelijk was hij over het gebruik van biobrandstoffen in auto’s. „Dat is geen goed idee. Dan houd je een CO₂-probleem”. Wel heeft hij van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen de opdracht gekregen om te onderzoeken of de verordening aangepast kan worden voor motoren op zogeheten e-fuels, meestal met waterstof geproduceerde synthetische brandstoffen.

Na afloop kwamen de leden van de desbetreffende parlementaire commissie achter gesloten deuren bijeen, zoals bij elke commissaris gebeurt, en werd vastgesteld dat het parlement met tweederde meerderheid Hoekstra steunt.

Vrij zwak optreden tot nu toe. Weinig concreet en veel open deuren

Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy (D66)
over kandidaat-commissaris Jessika Roswall

Zweedse kandidaat valt tegen

Het eerste probleem voor het toekomstige team van Ursula von der Leyen doemde onverwachts dinsdagavond op. Waar op dat moment de meeste aandacht uitging naar de hoorzitting met de nieuwe migratiecommissaris, de Oostenrijker Magnus Brunner, ging het een zaal verderop bijna mis met de Zweedse Jessika Roswall. Ze overtuigde met name parlementariërs ter linkerzijde er niet van genoeg deskundigheid te hebben voor haar portefeuille Milieu, Waterweerbaarheid en Concurrerende Circulaire Economie.

De Zweedse Jessika Roswall, kandidaat-commissaris voor Milieu, Waterweerbaarheid en Concurrerende Circulaire Economie, tijdens de hoorzitting.

De Nederlandse parlementariër Gerben-Jan Gerbrandy (D66) plaatste al tijdens de hoorzitting een kritisch bericht op X: „Terwijl de hele wereld de adem inhoudt vanwege de USA-verkiezingen, horen wij de genomineerde milieu-Eurocommissaris. Vrij zwak optreden tot nu toe. Weinig concreet en veel open deuren.”

Na haar slotwoord begonnen de politieke raderen te draaien en werden de machtsverhoudingen duidelijk. Een substantieel aantal parlementariërs, onder meer die van de liberale en sociaal-democratische fracties, wilde Roswall nadere vragen stellen en mogelijk opnieuw horen. Roswall’s partij, Moderaterna, is echter onderdeel van de christen-democratische EVP, de grootste fractie in het EP.

De EVP wilde dat Roswall niet langer bleef bungelen. Daarom maakte de fractie een koppeling met de hoorzitting van de Belgische kandidaat-commissaris Hadja Lahbib (Paraatheid, Crisisbeheer en Gelijkheid). De huidige minister van Buitenlandse Zaken was ondanks twijfels vooraf over haar capaciteiten, goed voor de dag gekomen. Dat ze drie jaar geleden als journalist met Russische hulp naar de geannexeerde Krim was gereisd en daar voor de Waalse RTBF een weinig kritische reportage had gemaakt, kreeg ze niet goed uitgelegd. Maar verder deed ze het inhoudelijk goed. Toch dreigde de EVP steun te onthouden. Pas toen in de achterkamers een akkoord was gesloten tussen de liberalen, de sociaal-democraten en de christen-democraten – de drie hofleveranciers voor de Commissie – werd duidelijk dat Lahbib en Roswall opgelucht kunnen ademhalen.

Bioindustrie

Eén kandidaat-commissaris kreeg tot dusver nog geen definitieve steun: de Hongaarse commissaris Olivér Várhelyi. De huidige commissaris voor Uitbreiding is opnieuw naar voren geschoven door Viktor Orbán, de Hongaarse premier die zo vaak reuring veroorzaakt in de EU.

Von der Leyen heeft Várhelyi de portefeuille Zorg en Dierenwelzijn toebedeeld. Van tevoren was al duidelijk dat het parlement de partijgenoot van Orbán niet zonder slag of stoot zouden goedkeuren. Er is vooral twijfel of hij niet veel loyaler is aan Orbán dan aan de Europese Unie. En dat hij anderhalf jaar geleden op een onbewaakt ogenblik bij een open microfoon Europarlementariërs had uitgemaakt voor „idioten” wordt hem ook nog nagedragen.

De beoogd Eurocommissaris voor Zorg en Dierenwelzijn, Oliver Várhelyi, woensdagavond tijdens zijn hoorzitting in Brussel.

Bij zijn hoorzitting bood hij voor dat laatste opnieuw excuses aan, hoewel hij volhield dat sprake was geweest van een misverstand. Met dierenwelzijn leek hij niet heel op te hebben. Zo noemde hij de bioindustrie „niet iets negatiefs. Dat is de sector die het eten op ons bord brengt”. De meeste vragen kreeg hij over het anti-abortusbeleid in Hongarije. Hij bleef herhalen dat abortus geen zaak van de EU is maar van de individuele lidstaten. De Hongaar moet nu schriftelijk extra vragen beantwoorden. Gespeculeerd wordt dat hij pas goedkeuring krijgt als zijn portefeuille wordt uitgekleed.

Dinsdag komen de zes belangrijkste commissarissen, de vicevoorzitters, aan bod. Naar de Italiaanse kandidaat Raffaele Fitto, van het radicaal-rechtse Fratelli d’Italia, wordt het meest uitgekeken. Ook hier is niet uitgesloten dat Ursula von der Leyen haar macht zal gebruiken om steun te verzekeren. Ze wil ongetwijfeld niet de broze verhoudingen met de Italiaanse premier Giorgia Meloni op het spel zetten.

Kamer twijfelt aan betrouwbaarheid forse asielbezuinigingen minister Faber: ‘Dit is wensdenken’

admin
November 7, 2024
0

Asielminister Marjolein Faber (PVV) laat zich „niet ontmoedigen” door kritische Kamerleden die haar wijzen op de financiële onhaalbaarheid van strengere asielmaatregelen. „Ik diesel gewoon door”, zei ze donderdag op de tweede dag van het debat over de begroting van haar ministerie. Een inhoudelijke gedachtewisseling tussen de Kamer en de minister bleek nauwelijks mogelijk. Faber laveerde tussen een bestuurlijk verhaal (dat ze vanaf een blaadje voorlas) en ideologisch getinte uiteenzettingen en sneren (die ze improviseerde). Kamerleden twijfelden openlijk aan Fabers gebrek aan dossierkennis. „Ik snap heel goed waar het over gaat”, beet ze hen toe.

Grootste twistappel was de betrouwbaarheid van de asielbegroting. Urenlang werd er gesteggeld over grote bezuinigingen in de asielopvang. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) kan op dit moment nog rekenen op 4,4 miljard euro. Dit bedrag slinkt vanaf 2027 tot 900 miljoen euro. Prognoses voorspellen dat het aantal mensen in de asielopvang zal groeien van 82.000 in 2024 naar 132.000 in 2027. Het kabinet denkt op zijn beurt dat vanaf 2027 slechts 25.000 asielzoekers in de opvang zullen zitten.

Partijen van links tot rechts wilden donderdag van Faber weten waar deze aanname op is gebaseerd. De minister lijkt vooral te vertrouwen op door het kabinet aangekondigde „instroombeperkende maatregelen” en geplande versoberingen van de asielopvang. „Dit is de ultieme vorm van wensdenken”, hield Diederik van Dijk (SGP) de minister voor. Zo wees hij Faber op een afgesproken buffercapaciteit van 41.000 opvangplekken.

Duurder dan begroot

Al jaren kampt het COA met een schrijnend tekort aan permanente opvangplekken, waardoor er steeds dure crisisnoodopvangplekken moeten worden opgetuigd. Die plekken worden vaak gevonden in hotels en op cruiseschepen, waardoor de opvangkosten vele miljarden hoger uitvallen dan aanvankelijk gepland. In 2023 bleek uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer dat de asieluitgaven in de afgelopen 23 jaar maar liefst 21 keer te laag waren begroot.

Een kritische Kamer probeerde Faber voor deze valkuil te behoeden. Zeker zolang er geen duidelijke onderbouwing is voor de aanname dat de aangekondigde ‘asielnoodmaatregelen’ tot veel minder aanvragen zullen leiden. Bovendien is het nog maar de vraag of het de IND lukt om binnen drie jaar alle achterstanden weg te werken. Tot die tijd zullen zeker meer dan 25.000 plekken nodig zijn, hield de Kamer de minister voor.

Bij Faber viel geen greintje twijfel te bespeuren: haar gaat het wel lukken om de asielcijfers naar beneden te krijgen. En dus zijn de voorgestelde bezuinigingen op hun plaats, vindt ze. „De minister kan beter minister van Cruiseschepen en Hotels gaan heten”, riposteerde Don Ceder van de ChristenUnie.

Ik heb nog geen voorstellen van deze minister gezien. Kom in actie!

Queeny Rajkowski
Tweede Kamerlid (VVD)

Vanuit de coalitie kreeg Faber nauwelijks bijval. Queeny Rajkowski van de VVD liep tweemaal naar de interruptiemicrofoon om Faber erop te wijzen dat ze niet is gediend van sneren in de richting van voormalig staatssecretaris van Asiel Eric van der Burg (VVD). Hij kon niet op een Kamermeerderheid rekenen „om maatregelen te nemen op instroom”, zei Rajkowski. Die meerderheid heeft Faber nu wel. „Maar ik heb nog geen voorstellen van deze minister gezien. Kom in actie!”

Aan het begin van het debat kondigde Faber nog aan „zoveel mogelijk met iedereen” te willen samenwerken. „Om te beginnen met de Kamer.” Maar Faber bleek nauwelijks tot dialoog bereid. Ze verweet linkse oppositiepartijen regelmatig dat haar antwoorden de oppositie bij voorbaat niet zinden, wat ze ook zou zeggen. „Wíj hebben hier een meerderheid”, aldus de PVV-minister.

Marjolein Faber, minister van Asiel en Migratie, wordt bevraagd tijdens het debat over de begroting van haar ministerie.

Eerste Kamer

„We hebben toch een beetje diplomatie nodig”, constateerde Joost Eerdmans van JA21. Hij waarschuwde Faber voor de senaat, waar „buikpijn” bestaat over bijvoorbeeld de aangekondigde intrekking van de spreidingswet. „De senaat wordt op haar wenken bediend”, reageerde Faber met enig gevoel voor sarcasme. Faber verwees hiermee naar het coalitiebesluit om af te zien van het staatsnoodrecht, nadat in de Eerste Kamer een motie was aangenomen waarin die route „onwenselijk” werd genoemd.

Faber was ook niet in staat om uit te leggen waarom het kabinet ervoor kiest om minder VN-vluchtelingen te beschermen. Tot nu toe haalt Nederland elk jaar vijfhonderd vluchtelingen uit opvangkampen in Afrika, het Midden-Oosten en andere delen van Azië. Eerder op de dag stelde Faber nog dat het kabinet „de allerzwaksten” wil helpen. SP-Kamerlid Michiel van Nispen vertelde haar dat juist deze vijfhonderd vluchtelingen erg kwetsbaar zijn. De minister kwam niet verder dan dat ze zich alleen wil richten op asielzoekers die zich in Nederland hebben gemeld.

Tot nu toe heeft minister Faber, vier maanden na haar aantreden, geen enkele maatregel aan de Kamer voorgelegd. Donderdag kondigde ze aan dat „in het najaar, voor het Kerstreces” verschillende wetsvoorstellen aan de Raad van State ter advisering zullen worden voorgelegd. Dit zou betekenen dat de Tweede Kamer zich hoogstwaarschijnlijk pas in het nieuwe jaar over de asielnoodmaatregelenwet kan buigen.

Europa en Trump: laat het continent zijn tanden zien of wordt het paaien?

admin
November 7, 2024
0

Symbolisch is het wel: de zoektocht naar een Europees antwoord op de verkiezing van Donald Trump begint onder leiding van Viktor Orbán. De Hongaarse premier, groot fan van Trump, wordt door andere Europese regeringsleiders doorgaans genegeerd: hij is hen te radicaal, te pro-Russisch, te antiliberaal. Maar uitgerekend deze week mag hij twee topontmoetingen van EU-leiders voorzitten.

Het is een toevalstreffer: het overleg stond al maanden in de agenda en Hongarije heeft dit half jaar het roulerende voorzitterschap van de EU in handen, dus reist heel Europa donderdag en vrijdag af naar Boedapest. En de toon is gezet. Een opgewekte Orbán, die vertelt dat hij Trumps zege met wodka heeft gevierd omdat er geen champagne voor handen was, schudt als gastheer volop handen en loopt breed grijnzend rond alsof hij zélf net de verkiezingen heeft gewonnen.

„Er is een hoofdstuk afgesloten en een nieuw hoofdstuk begonnen”, zegt hij aan het eind van de bijeenkomst.

En de rest? In 2016 overheersten na Trumps eerste verkiezingsoverwinning in Brussel en in de Europese hoofdsteden de verrassing en de verslagenheid. Dat gevoelt ontbreekt nu. Met een nieuw presidentschap van Trump werd al maanden rekening gehouden. En bovendien: er is dit keer geen tijd voor sentiment. Europa zal veel sneller en scherper moeten gaan handelen dan toen, zo klinkt het in vele commentaren.

Als we beslissen om herbivoren te blijven, dan winnen de carnivoren

Emmanuel Macron
president van Frankrijk

„De wereld bestaat uit herbivoren en carnivoren”, zei de Franse president Emmanuel Macron, in een poging zijn collega’s tot actie aan te zetten. „Als we beslissen om herbivoren te blijven, dan winnen de carnivoren.” Zijn boodschap: als Europa zijn tanden niet laat zien, staat het zelf op het menu.

„Het belangrijkste is nu om de rangen gesloten te houden, ongeacht politieke meningsverschillen”, aldus de Belgische premier Alexander De Croo.

Trump 2.0 is anders

Tijdens de eerste termijn van Trump bleef de schade aan de banden met de Europese Unie en de NAVO relatief beperkt. Toch overheerst het gevoel dat zijn presidentschap dit keer anders kan uitpakken.

Anders dan in 2016 is er nu een actieve oorlog op het continent: als Trump zich terugtrekt uit de NAVO of de steun aan Oekraïne stopzet, allebei zaken waarover hij heeft gespeculeerd, moet de Europese Unie kiezen. Wil de EU bijvoorbeeld het financiële gat vullen als de VS geen wapens meer naar Oekraïne sturen, dan moeten de lidstaten hun huidige bijdrage verdubbelen.

Daarnaast is duidelijk geworden dat Trump bij zijn tweede termijn in het Witte Huis op een veel trouwer en hechter team om zich heen kan rekenen. De tegenkrachten uit zijn eerste presidentschap zijn weggevallen, trumpisten zijn in hun plaats gekomen. De kans dat Trumps radicale campagnebeloften uitkomen, is daardoor stukken groter dan acht jaar geleden.

Voor de handel met Europa kan dat grote gevolgen hebben. De importtarieven die de VS in Trumps eerste termijn in enkele sectoren introduceerden, lijken kinderspel vergeleken met de nieuwste dreigementen. Trumps suggestie om tarieven van 10 of zelfs 20 procent in te voeren over alle Europese goederen die de VS binnenkomen, wordt nu door iedereen als een serieus scenario beschouwd.

De afgelopen maanden is door Europese ambtenaren in Brussel al gewerkt aan strategieën voor als het tot zo’n handelsoorlog komt. De gedachte is dat de EU Trump tegemoet zal komen door bijvoorbeeld voor te stellen een aantal bestaande tarieven te verlagen. Tegelijkertijd staat een waaier aan tarieven op Amerikaanse producten klaar als de nieuwe president desondanks volhardt.

Dat dit een heuse koorddansact wordt voor Europa, ontkent zelfs Orbán niet. „De handel met de VS zal een thema worden en het zal niet makkelijk zijn”, zei de Hongaarse premier donderdagavond.

Orbán zinspeelde erop dat hij een rol voor zichzelf ziet weggelegd als Europa’s bruggenhoofd naar de nieuwe Amerikaanse regering. Voor een leider als Orbán zou dat een grote slag betekenen. Hij zou zich bevrijden uit het verdomhoekje op EU-toppen en kunnen profiteren van een rol in de internationale schijnwerpers, op een moment dat hij wegzakt in de Hongaarse opiniepeilingen.

Trump had gewoon gelijk, laten we dat toegeven. Dat leiderschap hebben we ook de komende jaren nodig

Mark Rutte
secretaris-generaal NAVO

Rutte-aanpak

Ook andere radicaal-rechtse politici, zoals de Italiaanse premier Giorgia Meloni, voelen zich gesterkt. Politici Orbán en Meloni hebben ook hun eigen meningsverschillen met Trump en zullen de pijn van een handelsoorlog evengoed voelen. Wat ze delen met Trump is een streven naar een politieke orde met minder bemoeienis van buiten en meer ruimte voor het eigen belang.

Een hoofdrol voor Orbán gaat de meeste regeringsleiders in Boedapest een stap te ver. Zij zien wellicht meer in het recept van Mark Rutte. De nieuwe secretaris-generaal van de NAVO, die aanwezig is op de top donderdag, begint Trump bij zijn aankomst uitgebreid te prijzen.

Niet alleen heeft hij een „huge success” geboekt met zijn verkiezingszege, zegt Rutte, Trump heeft zijn bondgenoten bij de NAVO ook terecht gewezen op hun lage defensieuitgaven. „Hij had gewoon gelijk, laten we dat toegeven. Dat leiderschap hebben we ook de komende jaren nodig.”

Vervolgens wijst Rutte erop dat de oorlog in Oekraïne een steeds mondialer karakter krijgt, mede door de Russische inzet van Noord-Koreaanse soldaten. De strijd om Oekraïne, zegt hij, is ook in het belang van de rest van de wereld – en zeker van de VS. Trump paaien als diplomatieke strategie: het zal een methode zijn waar meer politici de komende tijd bedreven in zullen worden.

Ontbossingscijfers Amazoneregenwoud dalen flink, maar gebied heeft meer kwelgeesten

admin
November 7, 2024
0

Het Braziliaanse Amazonegebied krijgt iets meer lucht. De ontbossingscijfers zijn met 30,6 procent gedaald, de grootste afname in negen jaar tijd. Dat meldt persbureau AP donderdag op basis van cijfers van de Braziliaanse autoriteiten, die naar eigen zeggen beter controleren op milieuregels.

In de becijferde periode tussen augustus 2023 en juli 2024 werd er 6.288 vierkante kilometer aan Amazonewoud gekapt. Dat is een gebied groter dan de provincies Drenthe en Overijssel samen. In de vorige onderzochte periode ging het om meer dan 9.000 vierkante meter aan ontbossing.

President Lula da Silva – die sinds januari 2023 aan de macht is – zegt een ander beleid na te streven dan zijn radicaal-rechtse voorganger Jair Bolsonaro. Hij wil dat er voor 2030 geen bomen meer worden gekapt en achthonderd milieuambtenaren extra aanstellen. Voorganger Bolsonaro prioriteerde de agro-industrie boven milieubescherming en verzwakte de milieulobby.

Maar milieuactivisten hebben ook kritiek op Da Silva. De president zou projecten steunen die schadelijk zijn voor het Amazonegebied, zoals het asfalteren van een belangrijke weg die door een oerbos loopt, olieboringen in de Amazonerivier en de aanleg van een spoorlijn om soja te vervoeren naar de havens in het Amazonegebied.

Bosbranden

De ontbossingscijfers geven geen compleet beeld van de huidige staat van het Amazonegebied. De golf aan bosbranden van de afgelopen maanden, die een gebied groter dan Zwitserland in lichterlaaie zette – een gevolg van historische droogte – kwam te laat voor het rapport. Daarbij wordt veel schade door bosbranden geclassificeerd als ‘aantasting’ en niet als ‘ontbossing’. De impact van de bosbranden wordt in de komende maanden met satellietbeelden achterhaald.

Het Amazonegebied is het grootste regenwoud ter wereld en is qua omvang twee keer zo groot als India. Omdat bomen koolstofdioxide opnemen, warmt de aarde minder snel op. Daarbij herbergt het natuurgebied 20 procent van al het zoetwater ter wereld en 16.000 bekende boomsoorten.

Cerrado

Ook de ontbossingscijfers in de Cerrado, de uitgestrekte savanne in centraal Brazilië, daalde met 25,7 procent. Uit onderzoek bleek dat er een gebied van 8.174 vierkante meter werd verwoest, de eerste daling in vijf jaar. Het bio diverse gebied geniet minder bescherming dan het Amazonegebied.