Kandidaat-commissarissen krijgen steun, al is daar soms een politieke deal voor nodig

Posted on November 7, 2024 by admin

Zeg dat je volop met het Europees Parlement wilt samenwerken en de parlementariërs altijd op tijd zal inlichten. Zorg dat je goed inhoudelijk op de hoogte bent van je nieuwe portefeuille. Benadruk dat je goed met je collega-commissarissen zal optrekken. Omarm veelvuldig het ideaal van een verenigd Europa. En spreek in het slotwoord uit dat je met volle energie je eervolle baan gaat vervullen, natuurlijk samen met het parlement.

De hoorzittingen deze week in Brussel met de eerste twintig van de 26 kandidaat-leden van de Europese Commissie leken allemaal volgens een vast stramien te verlopen. De kandidaten moesten goed presteren om de benodigde steun te winnen. En dat ging deze week voor bijna alle aspirant-commissarissen makkelijker dan vooraf gedacht. Een enkeling moest wat persoonlijke of politieke affaires uit het verleden ophelderen. Maar de sessies van drie uur waren vooral inhoudelijk, over alle plannen en doelen van de nieuwe Europese Commissie, die in december aan de slag gaat.

Wopke Hoekstra wisselde Engels af met Frans, Duits en Nederlands, en sprak ook even Italiaans

Zo verliep het donderdagmorgen ook bij CDA’er Wopke Hoekstra, die opnieuw een klimaatportefeuille krijgt: Klimaat, Nettonul en Schone Groei. Hij verklaarde de strijd tegen klimaatverandering volop te willen voortzetten en dat te willen combineren met het versterken van het Europese concurrentievermogen, geheel in lijn met de hoofddoelstelling van de Commissie. „We kunnen niet zonder groei.” Hij wisselde Engels af met Frans, Duits en Nederlands, en sprak een Italiaanse volksvertegenwoordiger ook even in haar eigen taal toe. Een Franse vragensteller zei toen maar dat hij niet in het Frans hoefde te antwoorden.

Veel vragen kreeg hij over de verplichting voor de autoindustrie om vanaf 2035 alleen nog CO₂-neutrale auto’s produceren. Sommige Europarlementariërs waren teleurgesteld dat hij de kwakkelende Europese autoindustrie weinig positiefs in het vooruitzicht stelde. Zo vond de Duitse sociaal-democraat Tiemo Wölken zijn visie op de autosector „niet zo duidelijk als ik had verwacht”. Hoekstra beklemtoonde dat de autofabrikanten juist behoefte hebben aan duidelijkheid en niet aan voortdurend bewegende doelen. Duidelijk was hij over het gebruik van biobrandstoffen in auto’s. „Dat is geen goed idee. Dan houd je een CO₂-probleem”. Wel heeft hij van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen de opdracht gekregen om te onderzoeken of de verordening aangepast kan worden voor motoren op zogeheten e-fuels, meestal met waterstof geproduceerde synthetische brandstoffen.

Na afloop kwamen de leden van de desbetreffende parlementaire commissie achter gesloten deuren bijeen, zoals bij elke commissaris gebeurt, en werd vastgesteld dat het parlement met tweederde meerderheid Hoekstra steunt.

Vrij zwak optreden tot nu toe. Weinig concreet en veel open deuren

Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy (D66)
over kandidaat-commissaris Jessika Roswall

Zweedse kandidaat valt tegen

Het eerste probleem voor het toekomstige team van Ursula von der Leyen doemde onverwachts dinsdagavond op. Waar op dat moment de meeste aandacht uitging naar de hoorzitting met de nieuwe migratiecommissaris, de Oostenrijker Magnus Brunner, ging het een zaal verderop bijna mis met de Zweedse Jessika Roswall. Ze overtuigde met name parlementariërs ter linkerzijde er niet van genoeg deskundigheid te hebben voor haar portefeuille Milieu, Waterweerbaarheid en Concurrerende Circulaire Economie.

De Zweedse Jessika Roswall, kandidaat-commissaris voor Milieu, Waterweerbaarheid en Concurrerende Circulaire Economie, tijdens de hoorzitting.

De Nederlandse parlementariër Gerben-Jan Gerbrandy (D66) plaatste al tijdens de hoorzitting een kritisch bericht op X: „Terwijl de hele wereld de adem inhoudt vanwege de USA-verkiezingen, horen wij de genomineerde milieu-Eurocommissaris. Vrij zwak optreden tot nu toe. Weinig concreet en veel open deuren.”

Na haar slotwoord begonnen de politieke raderen te draaien en werden de machtsverhoudingen duidelijk. Een substantieel aantal parlementariërs, onder meer die van de liberale en sociaal-democratische fracties, wilde Roswall nadere vragen stellen en mogelijk opnieuw horen. Roswall’s partij, Moderaterna, is echter onderdeel van de christen-democratische EVP, de grootste fractie in het EP.

De EVP wilde dat Roswall niet langer bleef bungelen. Daarom maakte de fractie een koppeling met de hoorzitting van de Belgische kandidaat-commissaris Hadja Lahbib (Paraatheid, Crisisbeheer en Gelijkheid). De huidige minister van Buitenlandse Zaken was ondanks twijfels vooraf over haar capaciteiten, goed voor de dag gekomen. Dat ze drie jaar geleden als journalist met Russische hulp naar de geannexeerde Krim was gereisd en daar voor de Waalse RTBF een weinig kritische reportage had gemaakt, kreeg ze niet goed uitgelegd. Maar verder deed ze het inhoudelijk goed. Toch dreigde de EVP steun te onthouden. Pas toen in de achterkamers een akkoord was gesloten tussen de liberalen, de sociaal-democraten en de christen-democraten – de drie hofleveranciers voor de Commissie – werd duidelijk dat Lahbib en Roswall opgelucht kunnen ademhalen.

Bioindustrie

Eén kandidaat-commissaris kreeg tot dusver nog geen definitieve steun: de Hongaarse commissaris Olivér Várhelyi. De huidige commissaris voor Uitbreiding is opnieuw naar voren geschoven door Viktor Orbán, de Hongaarse premier die zo vaak reuring veroorzaakt in de EU.

Von der Leyen heeft Várhelyi de portefeuille Zorg en Dierenwelzijn toebedeeld. Van tevoren was al duidelijk dat het parlement de partijgenoot van Orbán niet zonder slag of stoot zouden goedkeuren. Er is vooral twijfel of hij niet veel loyaler is aan Orbán dan aan de Europese Unie. En dat hij anderhalf jaar geleden op een onbewaakt ogenblik bij een open microfoon Europarlementariërs had uitgemaakt voor „idioten” wordt hem ook nog nagedragen.

De beoogd Eurocommissaris voor Zorg en Dierenwelzijn, Oliver Várhelyi, woensdagavond tijdens zijn hoorzitting in Brussel.

Bij zijn hoorzitting bood hij voor dat laatste opnieuw excuses aan, hoewel hij volhield dat sprake was geweest van een misverstand. Met dierenwelzijn leek hij niet heel op te hebben. Zo noemde hij de bioindustrie „niet iets negatiefs. Dat is de sector die het eten op ons bord brengt”. De meeste vragen kreeg hij over het anti-abortusbeleid in Hongarije. Hij bleef herhalen dat abortus geen zaak van de EU is maar van de individuele lidstaten. De Hongaar moet nu schriftelijk extra vragen beantwoorden. Gespeculeerd wordt dat hij pas goedkeuring krijgt als zijn portefeuille wordt uitgekleed.

Dinsdag komen de zes belangrijkste commissarissen, de vicevoorzitters, aan bod. Naar de Italiaanse kandidaat Raffaele Fitto, van het radicaal-rechtse Fratelli d’Italia, wordt het meest uitgekeken. Ook hier is niet uitgesloten dat Ursula von der Leyen haar macht zal gebruiken om steun te verzekeren. Ze wil ongetwijfeld niet de broze verhoudingen met de Italiaanse premier Giorgia Meloni op het spel zetten.

Nederland bereikt voor het eerst in geschiedenis finale Davis Cup

admin
November 22, 2024
0

De Nederlandse tennissers hebben voor het eerst de finale van de Davis Cup gehaald. Het team van captain Paul Haarhuis won in het Spaanse Málaga in de halve finales van Duitsland.

Botic van de Zandschulp veroverde het eerste punt na een zege in drie sets op Daniel Altmaier (6-4 6-7 (12) 6-3), Tallon Griekspoor scoorde het tweede punt door Jan-Lennard Struff in drie sets te verslaan (6-7 (4) 7-5 6-4. Door de winst in beide enkelspelen was een dubbelspel niet meer nodig.

Nederland reikte 23 jaar geleden, in 2001, ook tot de halve eindstrijd van het landentoernooi. Toen was Frankrijk met 3-2 te sterk. De tegenstander in de finale komt uit de andere halve finale, die op zaterdag wordt afgewerkt en gaat tussen titelverdediger Italië en Australië.

De Nederlanders zorgden dinsdag al voor een daverende verrassing door gastland Spanje met 2-1 te verslaan in de kwartfinale. Door de uitschakeling van Spanje kwam er een einde aan de carrière van tennisvedette Rafael Nadal, die in de eerste partij verloor van Van de Zandschulp.

Van de Zandschulp speelde tegen Altmaier een sterke eerste set waarin hij toesloeg met een break bij een stand van 4-4 om 5-4 voor te komen. Hij serveerde de set vervolgens uit. In het tweede bedrijf bleef Van de Zandschulp de betere en kreeg hij kansen om 5-2 voor te komen, maar Altmaier wist op wonderbaarlijke wijze terug te komen in de set. Het werd een tiebreak en daarin verspeelde Van de Zandschulp vijf matchpoints.

In de derde set waren de spelers weer aan elkaar gewaagd, maar Van de Zandschulp wist door te drukken met een cruciale break om op 5-3 te komen. De wedstrijd uitserveren bleek tegen de stugge Altmaier nog niet zo eenvoudig. Na een lange game lukte het Van de Zandschulp op zijn tiende wedstrijdpunt.

Griekspoor won al zijn servicegames in de eerste set en gunde Struff geen enkel breakpoint. De Duitser deed echter hetzelfde, waardoor een tiebreak volgde. Die won Struff met 7-4. In de tweede set wist Struff voor het eerst breakpoints te bemachtigen. Griekspoor werkte ze weg en bleef zodoende in de set. Bij 5-5 won de Nederlander zelf de opslagbeurt van Struff en kwam 6-5 voor. Hij serveerde de set uit (7-5).

In de derde en beslissende set brak Griekspoor meteen en liep uit naar 3-1. De Nederlandse nummer 40 van de wereld hield mede dankzij sterk serveren de controle, won de set met 6-4 en zorgde daarmee voor de historische finaleplaats. (ANP)

Northvolt wankelt en daarmee dreigen Europa’s batterijambities ook om te vallen

admin
November 22, 2024
0

Zakt Northvolt op heel korte termijn door het ijs? Donderdag werd bekend dat het bedrijf faillissementsbescherming aanvraagt in de VS. Vrijdag bleek topman Peter Carlsson op te stappen. Het zijn zeer pijnlijke ontwikkelingen voor het Zweedse bedrijf, dat juist gold als Europese batterijbelofte.

Carlsson is een van de oprichters en werd in 2016 topman van het bedrijf. In een verklaring over zijn vertrek staat dat het „een goed moment is” om zijn werk „over te dragen aan de nieuwe generatie leiders”, aldus de 54-jarige.

Maar hoe lang is er nog een bedrijf om leiding aan te geven? Een dag eerder was bekend geworden dat Northvolt bescherming tegen schuldeisers aanvraagt via een zogenoemde Chapter 11-procedure in de VS (de Amerikaanse vorm van uitstel van betaling). Met deze procedure kan Northvolt zijn bedrijfsactiviteiten voorlopig voortzetten, terwijl het de schuldenlast herstructureert. Het bedrijf zelf spreekt van een „nieuwe fase”.

Volgens de Britse zakenkrant Financial Times had het bedrijf nog maar 30 miljoen dollar in cash, genoeg om één week door te gaan. Carlsson zelf zei vrijdag tegen journalisten dat het bedrijf ruim een miljard dollar nodig heeft om door te kunnen na de Chapter 11-procedure. „Ik had eerder tijdens de expansie van het bedrijf aan de rem moeten trekken”, zei de vertrekkend topman, om ervoor te zorgen dat de kern van het bedrijf gezond was.

Voordat het geld op was, bleek het geduld van klanten al op te raken. In juni zegde BMW een contract van 2 miljard dollar af, omdat Northvolt niet op tijd voldoende batterijen kon leveren. Volvo beëindigde in oktober de samenwerking in een joint venture, die een nieuwe fabriek in West-Zweden zou bouwen. Het autobedrijf wilde alleen door.

Recordhoeveelheid

Northvolt werd in 2015 opgericht door twee voormalige Tesla-managers als producent van batterijen voor elektrische auto’s. Dat is een sector die vooral wordt gedomineerd door Chinese, Japanse en Koreaanse bedrijven als CATL, Panasonic en LG Chem. Northvolt moest dus het Europese antwoord vormen op de Aziatische overmacht.

Na jaren van onderzoek rolden in 2021 de eerste batterijcellen van de band in de fabriek in Skellefteå. Sindsdien is het bedrijf bezig geweest met het sterk uitbreiden van deze productie in Zweden, maar ook het opzetten van nieuwe fabrieken. Ook in landen als Duitsland, Polen en Canada wilde Northvolt met subsidies van de betreffende regeringen nieuwe gigafabrieken neerzetten.

In totaal haalde Northvolt ongeveer 13 miljard euro op bij geldschieters, een recordhoeveelheid voor Europese start-upbegrippen. Belangrijke aandeelhouders zijn onder meer Volkswagen (met ruim 20 procent aandeel), Goldman Sachs en Siemens. De EU leende via de Europese Investeringsbank meer dan 1 miljard euro aan Northvolt, en ook Zweden stopte geld in het project. Eerder dit jaar sloot Northvolt nog een lening af van 5 miljard euro, die werd onderschreven door grote banken als JPMorgan, Citibank, Deutsche Bank en BNP Paribas. Grote namen als Porsche, Audi, Scania en (tot voor kort) BMW werden klant.

Onwennige fase

Dat het bedrijf nu op het randje van omvallen staat, is pijnlijk voor Europa. Een faillissement zou in schril contrast staan met de ambitie van de Europese Commissie om de innovatiekloof met de VS en China te dichten. Een van de opdrachten daarbij is juist dat Europa in staat is niet alleen technologische vindingen te doen, maar die ook succesvol kunnen omzetten in massaproductie. Daar is veel geld en tijd voor nodig, en dat laatste is er vaak niet door de concurrentie buiten Europa die sterk voorloopt.

Twee maanden geleden verscheen het alarmerende rapport van de oud-Italiaans premier Mario Draghi over hoe de EU snel concurrerender moet worden. Dat rapport beschrijft zelf bovendien ook dat de EU nog maar een marginale productiecapaciteit voor lithium-ionbatterijen heeft, met een aandeel van 6,5 procent van de productie in de wereld. Omdat investeringen in 2023 zijn verdrievoudigd ziet het rapport echter nog de potentie dat Europa zelfvoorzienend kan worden. Met de aantekening dat Chinese producenten in 2030 in staat zullen zijn om de vraag uit de hele wereld aan te kunnen, of zelfs de dubbele hoeveelheid kunnen produceren.

Ondertussen wapent Europa zich op een andere manier, zo schreef de Financial Times deze week. Dat stelt op basis van Brusselse bronnen dat Chinese batterijfabrieken zich wel mogen vestigen in Europa, maar alleen als zij intellectueel eigendom overdragen. Een beetje zoals Europese producenten die verplichting kregen toen zij zich in de afgelopen decennia in China vestigden. Europa kan zo een nieuwe, onwennige fase ingaan van leren van de Chinezen, om ze succesvol te kunnen kopiëren.

Kabinet kiest nadrukkelijk voor strafrecht bij strijd antisemitisme

admin
November 22, 2024
0

Met een combinatie van oude en nieuwe maatregelen hoopt het kabinet-Schoof definitief paal en perk te stellen aan antisemitisme. In de bestrijding wordt nadrukkelijker gekozen voor het strafrecht, zo werd vrijdag duidelijk bij de publicatie van een nieuwe antisemitismestrategie. „Nederland zonder antisemitisme is het uitgangspunt”, ambieert minister David van Weel (Justitie en Veiligheid, VVD). Voor de uitvoering van de maatregelen wordt vanaf volgend jaar structureel 4,5 miljoen euro vrijgemaakt. Zo wil de overheid directer bijdragen aan de beveiliging van de Joodse gemeenschap, hiervoor wordt ruim een miljoen euro vrijgemaakt.

Bij het opstellen van de Kamerbrief over de nieuwe aanpak adviseerden ambtenaren „niet door te slaan naar een polariserende en hardere toon”, omdat in „de samenleving een breed geluid is om te zoeken naar de verbinding”, zo blijkt uit een beslisnota. Dit lijkt een directe reactie op eerdere uitingen van het kabinet. Premier Dick Schoof sprak kort na het geweld in Amsterdam tegen Israëlische voetbalsupporters van een „integratieprobleem”. Staatssecretaris Jurgen Nobel (Integratie, VVD) stelde dat islamitische jongeren „voor een heel groot deel niet onze normen en waarden onderschrijven”. NSC-staatssecretaris Nora Achahbar (Toeslagen) diende haar ontslag in, als reactie op dit soort uitingen.

In Nederland is sprake van een oplaaiing van het antisemitisme, zeker sinds de terroristische aanvallen van Hamas in Israël op 7 oktober 2023 en de daaropvolgende oorlogen in Gaza en Libanon. De politie registreerde vorig jaar 880 aangiften van antisemitisme (waarvan 126 zaken direct toe te schrijven waren aan het geweld in het Midden-Oosten), tegenover 549 in 2022. Het Openbaar Ministerie (OM) nam vorig jaar 211 discriminatiefeiten in behandeling, waarvan 122 een antisemitisch karakter hadden. Tien daarvan waren volgens het OM direct terug te voeren op het geweld in Israël en de Palestijnse gebieden, de rest gebeurde in de context van voetbalwedstrijden.

Verheerlijking terrorisme

De gewelddadige gebeurtenissen in Amsterdam van eerder deze maand, hangen als een schaduw over de nieuwe kabinetsaanpak. Eigenlijk zou het kabinet vorige week met het plan naar buiten komen. Minister Van Weel besloot in het licht van het spoeddebat over Amsterdam iets langer de tijd te nemen om aangenomen moties te bestuderen en deze eventueel op te nemen in de nieuwe aanpak.

Zo lijkt het kabinet te luisteren naar een aangenomen motie van BBB-leider Caroline van der Plas over het verbieden van „organisaties en instellingen die oproepen tot vernietiging van het Joodse volk en Israël”. Van der Plas noemde daarbij Samidoun, een organisatie die volgens inlichtingendiensten is gelieerd aan het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP). De PFLP staat al op de Europese terreurlijst en is dus in Nederland verboden.

Het verbieden van organisaties raakt aan het recht op vereniging, en alleen het OM kan een verzoek hiertoe aan de rechter voorleggen.

Ook wil het kabinet de verheerlijking van terrorisme strafbaar stellen, zoals eerder aangekondigd in het regeerprogramma. Bij het opstellen van de brief over de nieuwe antisemitismeaanpak adviseerden ambtenaren het kabinet om duidelijk te maken dat „antisemitisme in juridische zin niet gelijk te stellen is met terrorisme”. Uiteindelijk stelt het kabinet in de Kamerbrief dat terrorismeverheerlijking „in bepaalde gevallen ook [kan] bijdragen aan de bestrijding van antisemitisme”, vanwege de „prominente rol” van antisemitisme in „verschillende extremistische en terroristische ideologieën”.

Ambtenaren adviseerden ook om alleen plannen uit het hoofdlijnenakkoord tussen de PVV, VVD, NSC en BB en het regeerprogramma te noemen die „een directe link met de bestrijding van antisemitisme” hebben. Toch meldt het kabinet in de brief opnieuw het onderzoek naar het demonstratierecht (voor een „scherper onderscheid” tussen „vreedzaam demonstreren en ordeverstorende acties”) en het voornemen om gezichtsbedekkende kleding bij demonstraties te verbieden. Het kabinet maakt niet duidelijk wat deze fenomenen met antisemitisme te maken hebben.

Tijdens het debat over de gewelddadigheden in Amsterdam liet premier Dick Schoof al doorschemeren dat het kabinet wil laten onderzoeken of antisemitisme en andere vormen van discriminatie kunnen worden toegevoegd als reden om het staatsburgerschap van mensen met een dubbele nationaliteit in te trekken. Hier doemt de vraag op of de overheid hiermee onterecht onderscheid maakt tussen twee groepen Nederlanders: die met één paspoort en die met meer paspoorten.

Het kabinet kijkt ook naar de route van het snelrecht, als „effectief middel om snel op te treden tegen antisemitisme”. Deze optie is niet nieuw voor het OM, dat een snelle afhandeling van een makkelijk te bewijzen strafzaak kan initiëren. Maar het snelrecht kan alleen worden doorgezet als verdachten hiermee akkoord gaan.

Minister Van Weel schrijft veelvuldig in de brief dat voorgestelde maatregelen eerst onderzocht moeten worden op haalbaarheid en effectiviteit. „Niks is zeker”, zei hij daarover vrijdag na afloop van de ministerraad.

Naast de route van repressie, houdt het kabinet vast aan zachtere, preventieve maatregelen, die al langer spelen. Hierbij gaat het met name om initiatieven op het gebied van bewustwording en onderwijs. Nieuw is een taskforce die moet meedenken over het vergroten van de veiligheid van Joodse studenten op universiteiten en risico’s moet helpen inschatten van pro-Palestijnse sit-ins op NS-stations.