Na een aanzienlijk langere ministerraad dan gebruikelijk heeft het kabinet Schoof vrijdag een akkoord bereikt over het nieuwe regeerprogramma. Dat is een uitwerking van het hoofdlijnenakkoord dat de vier coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB in mei al sloten.
Normaal gesproken duren de vaste vrijdagse vergaderingen van het nieuwe kabinet niet langer dan een paar uur. Dit keer spraken de ministers en staatssecretarissen elkaar tot het einde van de middag. Naar verluidt is er met name veel discussie gevoerd over de asielparagraaf. De Telegraaf berichtte vrijdagmiddag over felle clashes en irritatie tussen met name PVV-minister Marjolein Faber (Asiel en migratie) en bewindslieden van NSC.
Na afloop van de ministerraad, die wegens de verbouwing van het Binnenhof sinds een paar weken op het Catshuis worden gehouden, wilden ministers en staatssecretarissen niets kwijt over de vermeende onenigheid binnen het kabinet. ,,Ik ben geen ruziemaker”, zei Faber. ,,We zijn akkoord en dat is het belangrijkste.” Vicepremier Eddy van Hijum (NSC) erkende dat er ,,goede en stevige discussies” waren gevoerd, en dat die uiteindelijk tot overeenkomst hebben geleid. VVD-minister Eelco Heinen (Financiën): ,,Op de inhoud kan het stevig gaan en het gaat ook ergens over.”
Asielbeleid
De ambitie van de vier coalitiepartijen is om ,,het strengste asielbeleid ooit” te gaan voeren. Het hoofdlijnenakkoord dat na maanden moeizame onderhandelingen in mei werd gesloten ging al vrij gedetailleerd in op de beleidswensen van de nieuwe coalitie. ,,Er worden concrete stappen gezet naar het strengste toelatingsregime voor asiel en het omvangrijkste pakket voor grip op migratie ooit.”
Heel concreet werd er al een ,,tijdelijke Asielcrisiswet” aangekondigd om met ,,crisismaatregelen” te kunnen komen ,,om de acute asielinstroom en -opvangcrisis voor de komende tijd te bestrijden”. Daartoe zou ook de door het vorige kabinet ingevoerde Spreidingswet worden ingetrokken, die als doel heeft het aantal asielzoekers gelijker over gemeenten te verdelen. Bij de Europese Commissie wil men een zogeheten opt-out aanvragen om een strenger asielbeleid te kunnen afdwingen dan binnen de EU is vastgelegd.
Vooral PVV en VVD hebben om een strenger asielbeleid aangedrongen. NSC, de partij van Pieter Omtzigt, is daarmee akkoord gegaan maar wil wel dat daarbij van de rechtsstaat en grondrechten worden gerespecteerd.
Lees ook
Op een rij gezet: dit zijn de plannen uit het coalitieakkoord
Op zijn vaste persconferentie na afloop – ook die begon vele uren later dan gebruikelijk – zei premier Schoof dat het logisch was dat er ,,intensieve discussies” zijn gevoerd op het onderwerp asiel. Dat hangt volgens hem samen met de ,,verschillende politieke achtergronden van de leden in mijn kabinet”. ,,In de toekomst zullen we nog wel vaker moeilijke gesprekken hebben.” Hij noemde het bereiken van overeenkomst over het regeerprogramma ,,mooi”. ,,Het is een goede vertaling van de gedachten van het hoofdlijnenakkoord.”
‘Heel irritant’
Schoof vindt het ,,heel irritant” dat er al tijdens de ministerraad details over het verloop van de gesprekken berichten naar buiten lekken. Twee weken geleden bleek dat hij het gebruik van mobiele telefoons tijdens de beraadslagingen heeft verboden. Alle bewindslieden dienen hun smartphones vooraf in een kluis op te bergen.
Het uitgewerkte regeerprogramma zal volgende week vrijdag worden gepresenteerd. Schoof zei dat hij de komende dagen hier geen overleg over voert met de politiek leiders van de vier regeringspartijen. ,,Het kabinet heeft het programma vast gesteld en dat besluit staat.”
Een week later, direct na Prinsjesdag, zal Schoof het bij de Algemene politieke beschouwen in de Tweede Kamer moeten verdedigen, net als de begroting voor komend jaar. Daarover bereikte het nieuwe kabinet, in een eveneens roerig overleg met de vier coalitieleiders, eind augustus al een akkoord.
