Julia Akkermans over ‘De F*ckulteit’: ‘Zo’n intense serie gaat je niet in de koude kleren zitten’

Net als Anouk Boone kandidaat-partner wordt bij haar advocatenkantoor op de Amsterdamse Zuidas – de jongste ooit – begint het verleden haar in te halen. Als rechtenstudent had zij een relatie met haar hoogleraar Hartman – een flamboyante vrouwenjager man die vaker verhoudingen had met studentes. Hij werd altijd gedekt door bevriende collega’s, maar komt nu onder vuur te liggen.

Actrice Julia Akkermans speelt Anouk in de nieuwe Videoland-serie De F*ckulteit. De jonge advocaat die zij speelt, wil niet terugblikken, ze stort zich liever in haar werk. Drank moet de resterende scherpe randjes er vanaf halen. Deze overlevingstactiek blijkt niet houdbaar als haar eigen stagiaire ook in de handen van Hartman valt. Akkermans: „Ik kan me voorstellen dat er heftige dingen zijn waarmee je niet geconfronteerd wil worden. Het beste wat je dan kan doen is jezelf daarvoor afsluiten.”

Waarom spreekt Anouk zich in de dramaserie lange tijd niet uit tegen Hartman, zelfs als de MeToo-zaak tegen hem al loopt? Akkermans: „Voor vrouwen die hier mee te maken krijgen, is de drempel zo gigantisch hoog. De hele wereld kantelt wanneer je dat wel doet. Zodra je het seksueel geweld wel in de ogen kijkt, is niets meer hetzelfde. Er staat veel op het spel. En de schaamte overheerst. Ook omdat de omgeving zegt: Als je dit niet wou, dan zeg je toch nee? Waarom ben je dronken geworden? Waarom had je een kort rokje aan? Het schuldgevoel wordt bij het slachtoffer neergelegd.”

Ziarah Janssen en Julia Akkermans.
Foto Elmer van der Marel

Akkermans noemt de grote Franse strafzaak tegen de man van Gisèle Pélicot, die zijn echtgenote liet verkrachten door tientallen mannen. „Pélicot wil dat de schaamte niet langer bij het slachtoffer ligt, maar bij de dader. Ik hoop dat een serie als deze helpt het perspectief te veranderen. En dat hopelijk de drempel voor vrouwen iets kleiner wordt.”

Niet alleen Anouk, ook haar hele omgeving is erop gericht om alles zoveel mogelijk af te dekken. Niet over praten. Akkemans: „Op het moment dat ze niet keihard voor zichzelf is, en zachtheid toelaat, komt de pijn boven. Dat wil ze niet. Bij die keiharde houding is een heftige werkomgeving als de Zuidas een supergoede match. Dan kan zij zich blind in storten.”

De gebeurtenissen in de serie vertonen opvallende gelijkenis met een artikel in NRC uit 2019 over een hoogleraar arbeidsrecht van de Universiteit van Amsterdam die moest vertrekken na een onderzoek naar seksueel grensoverschrijdend gedrag. Fedja van Huêt speelt de hoogleraar in De F*ckulteit. Zijn personage is niet alleen een gevaarlijk roofdier, hij is ook een aantrekkelijke, charismatische gangmaker, zodat je begrijpt waarom de studenten voor hem vallen.

Flashbacks

Anouk laat haar pantser van Zuidas-advocaat zakken zodra Hartman in de buurt is. Dan wordt ze weer weerloos. Wat gebeurt er met haar? Waarom is zij nog in zijn macht? Akkermans: „Haar lichaam herinnert zich iets wat haar hoofd zich niet meer kan herinneren. Het blijft ergens opgeslagen in haar lijf.” In flashbacks zie je Anouk als student. Een heel andere vrouw; vrolijk, open. Akkermans: „Ik vond het belangrijk om te laten zien dat zij echt verliefd was op hem. En dat het ook echt leuk was. De aantrekkingskracht blijft bestaan. En zij is niet de enige. De meisjes lopen weg met hem. Het is iemand die buiten de lijntjes durft te kleuren, die een fles wijn meeneemt naar een werkgroepvergadering.”

Hartman gaat duidelijk over de schreef. Maar vallen de relaties die hij heeft met Anouk en andere studenten, met wederzijdse instemming, ook onder #MeToo? „Het zijn per definitie scheve verhoudingen. De docent is degene die een veilige ruimte moet creëren voor de studenten. Hij moet zich bewust zijn van het enorme machtsverschil.”

Fedja van Huêt speelt hoogleraar Patrick Hartman.
Foto Elmer van der Marel

Akkermans vond de rol van Anouk ook zwaar: „Zo’n intense serie gaat je niet in de koude kleren zitten. Je hoofd weet wel dat je een rol speelt, maar je lichaam heeft niet altijd door dat het fictie is.” Ter voorbereiding sprak ze met een jonge vrouw die op de Zuidas werkt. „Ik stelde de naïeve vraag of mensen daar werken uit passie voor het recht. Die vrouw moest lachen. Natuurlijk niet. Het gaat om winnen en verliezen. Het gaat om geld binnen halen. Zij schetste ook de cultuur: je moet heel sociaal zijn, je moet een sociaal leven hebben, anders ben je een loser, maar niet te veel want het werk gaat voor alles. En ze zijn heel ambitieus, je moet presteren, ook in je hobby’s. Als je hardloopt moet je meteen de marathon lopen. Doelgericht zijn, zakelijk, kil. Als je een rechtszaak ingaat, doe je dat dus niet om het recht te laten zegevieren, maar om te winnen. Ik kan me goed voorstellen dat zulk werk je een kick geeft.”

Opgebrand

De actrice vermoedt vermoed dat er best veel weggestopt wordt op de Zuidas, dat er daardoor veel burn-outs zijn. „Ik ken het zelf. De opnames van De F*ckulteit hebben twee jaar stilgelegen omdat ik in 2022 een burn-out kreeg. Tijdens het draaien van deze serie, die gaat over grensoverschrijdend gedrag, kwam ik mijn eigen grenzen tegen. Er gebeurde dat jaar veel tegelijkertijd; ik draaide meerdere projecten, de film Pink Moon werd geselecteerd voor het Tribeca-festival in New York, ik werd genomineerd voor twee kalveren. Mijn lichaam zei: stop. Ik denk dat het wegstoppen en doordraven sowieso kenmerkend is voor deze maatschappij. Als we onze schaduwen meer onder ogen zouden durven komen, en zouden overwinnen, zouden we meer vrede kennen.”

Toen ze na twee jaar de opnames weer oppakten, was dat best wel een gekke gewaarwording, zegt Akkermans: „We draaiden weer op precies dezelfde plek als waar ik was gestopt, hetzelfde kostuum, dezelfde crew. Tegelijk was alles anders omdat ik me gewoon weer goed voelde.”

De F*ckulteit, 6 afleveringen van ongeveer 39 min. Vanaf vrijdag 21 februari, Videoland.