Het door de rechtbank in Amsterdam vorige maand aan het Algemeen Dagblad opgelegde verbod om te publiceren over gelekte vertrouwelijke opnames die Peter R. de Vries als directeur van zijn advocatenkantoor maakte is een ernstige inbreuk op het verbod van censuur, op de persvrijheid en op het beginsel van de openbaarheid van rechtspraak.
Dit stelde de advocaat van het Algemeen dagblad, Olaf Trojan, maandag tijdens een zitting voor het gerechtshof in Amsterdam. De journalistiek wordt volgens hem „de mond gesnoerd op een wijze die nooit eerder is vertoond. Als het vonnis van de rechtbank in stand blijft heeft dat verstrekkende gevolgen voor de wijze waarop de pers haar werk doet.” Bij het hof diende een zogenoemd turbo-spoedappèl dat de krant tegen advocaat Royce de Vries en de Amsterdamse Orde van Advocaten had aangespannen.
De orde en Royce de Vries hebben in eerste aanleg bij de Amsterdamse rechtbank afgedwongen dat de krant niet verder mag publiceren over vertrouwelijke bandopnames van Peter R. de Vries. AD mag ook niets mededelen over de zaak. Doet de krant dit wel dan moet per overtreding een dwangsom van 100.000 euro worden betaald, met een maximum van een miljoen euro, zo bleek vandaag op de zitting. Volgens advocaat Trojan verbiedt de rechtbank niet alleen het AD verder te publiceren maar geldt deze maatregel ook voor alle andere media van moederbedrijf DPG Media zoals bijvoorbeeld de Volkskrant en Trouw.
Lees ook
Royce de Vries over de bedreigingen van zijn vader
Omkopen selectiefunctionaris
Het AD onthulde vorige maand op basis van opnames die Peter R. de Vries hoogstwaarschijnlijk maakte dat voormalig advocaat en tv-presentator Khalid Kasem in 2019 met 8.000 euro een zogeheten selectiefunctionaris bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) zou hebben willen omkopen om zijn cliënt eerder vrij te krijgen. Nieuwe publicaties die het AD hierna aankondigde werden door de rechter verboden.
Volgens AD-advocaat Trojan vordert Royce de Vries al het bronmateriaal dat de krant heeft verzameld. De Orde van Advocaten zou als gevoegde partij aanvankelijk dezelfde vergaande eis hebben geformuleerd maar daar inmiddels op zijn teruggekomen. Royce de Vries en de advocatenorde vinden dat informatie van geheimhouders (zoals een advocaat) niet geopenbaard mag worden. Trojan meent dat „de geheimhoudingsplicht niet altijd moet prevaleren boven de persvrijheid”. Het is de „eigen verantwoordelijkheid van de pers om te bepalen of bepaalde informatie fit to print is”. Alleen achteraf zou in principe kunnen worden vastgesteld of een publicatie onrechtmatig is.
De advocatenorde wil volgens het AD en de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), die zich in hoger beroep in deze zaak heeft gevoegd, de pers muilkorven. Volgens advocaat Cees Nierop van de NVJ was het AD „een ernstige misstand op het spoor” door te schrijven over een gezichtsbepalende presentator die als advocaat mogelijk strafbaar handelde. In zo’n geval past het niet om te zeggen dat informatie van een verschoningsgerechtigde nooit openbaar mag worden.
Royce de Vries verklaarde tijdens de rechtszaak „niks te willen verbergen”. Hij wilde alleen de „vertrouwelijke informatie van mijn vader beschermen”. Het steekt hem dat de beroepsvereniging van journalisten zich met deze kwestie bemoeit, „terwijl de NVJ zich nooit heeft bekommerd om de journalistieke nalatenschap van mijn vader”. De NVJ zou na de moord op zijn vader „oorverdovend stil” zijn gebleven.
Maandagmiddag is het gerechtshof achter gesloten deuren verder gegaan met de inhoudelijke behandeling van de kwestie: moet het in eerste aanleg aan het AD opgelegde publicatieverbod in stand blijven? Het is nog niet duidelijk wanneer het gerechtshof arrest zal wijzen.
