N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Als je het mij vraagt Deze week kreeg het Verenigd Koninkrijk z’n derde premier binnen twee maanden. Dirk van Staden en Kitty van Staden-Apswoude zien de politieke onrust in Londen als een laatste stuiptrekking van de Conservatieven.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data92490202-3bd4e8.jpg)
In de binnenstad van Haarlem wapperen twee Schotse vlaggen aan een klassieke winkelpui. De naam, op de winkelruit: Liquid Gold. Binnen is sterke drank te koop: ruim zevenhonderd verschillende soorten whisky, overwegend van Ierse, Schotse en Engelse makelij.
Een tv, op een schap tussen de flessen, is afgestemd op de BBC. De nieuwe Britse premier, Rishi Sunak, heeft net zijn eerste verklaring als premier afgelegd voor de deur van 10 Downing Street. Het echtpaar Dirk en Kitty van Staden geeft de nieuwe leider van de Conservatieven weinig kans van slagen.
Dirk (74): „Wij zitten nu precies twintig jaar in dit pand. De winkel is uit een hobby ontstaan. Ik werkte bij een gemeente.”
Kitty (66): „We gaan door zolang we het leuk vinden.”
Dirk: „Zakendoen met de Britten is wel een stuk moeilijker geworden, door de Brexit.”
Kitty: „Tientallen keren zijn we voor een werkvakantie in Engeland en Schotland geweest. De laatste keer was net vóór corona, in het najaar van 2019. Toen we in Schotland bij een bed & breakfast vertrokken, zei onze gastheer: ‘De volgende keer komen jullie terug in een Derdewereldland.’”
Dirk: „Je ziet hier in de winkel steeds meer gaten in ons assortiment. Het hele distributiesysteem is daar ingestort. Vrachtwagenchauffeurs waren meest buitenlanders, uit EU-landen als Polen enzo. Die mochten daar niet langer werken.”
Kitty: „En de vrachtwagens die wel rijden, staan in kilometers lange rijen bij de douane.”
Dirk: „Boris Johnson zou van die Brexit een grandioos succes gaan maken. De economie zou keihard gaan groeien. Nou, niet dus.”
Kitty: „Men zegt wel: regeren is vooruitzien. Maar daar is het: regeren is achteruit kijken. Ze denken dat ze vooruitgaan als ze terugkeren naar het verleden.”
Dirk: „Wij komen het liefst in Schotland. Daar hebben we de meeste contacten. De Schotten zijn echt helemaal klaar met de Engelsen.”
Kitty: „Als ze over politiek praten, gebruiken ze nooit woorden als ‘London’ of ‘the English’. Het gaat altijd over ‘Westminster’, als één grote kliek die de Schotten verraden heeft. Westminster verdeelt de inkomsten uit Schotse olie en aardgas. De Schotten zien er zowat niks van terug.”
Dirk: „De Conservatieven misleiden de Schotten. Tweederde van de Schotse kiezers stemde tegen de Brexit. Een referendum over een onafhankelijk Schotland en Schotse terugkeer in de EU probeert Westminster nu met man en macht tegen te houden. Ook met leugens, zoals: onze banken, pensioenen en sociale fondsen zijn helemaal met elkaar vervlochten. Of: jullie gaan bankroet als jullie uit het Verenigd Koninkrijk stappen.”
Kitty: „O, maar dat referendum gaat er komen. Iedere Schot die wij spreken, is daarvan overtuigd. Een datum hebben ze al geprikt, nu over een jaar.”
Dirk: „Engelse klanten die hier in de winkel komen, hebben trouwens ook zelden een goed woord over voor de Conservatieve regering. Dat is op zichzelf wel logisch: het zijn vaak expats en jongere mensen. Voor zichzelf zien zij thuis geen toekomst meer. Dat slimme, goed opgeleide mensen wegtrekken is natuurlijk helemaal een ramp voor de toekomst van een land. Er is daar op die eilanden de afgelopen tien jaar al zoveel kapot gemaakt. Ik zou niet weten hoe een nieuwe premier dat ooit nog kan repareren.”
