Vergeleken met EU-baas Ursula von der Leyen, die Donald Trump sinds zijn aantreden nog niet één keer de hand heeft mogen schudden, is de Italiaanse premier Giorgia Meloni kind aan huis in Washington. In januari was Meloni als enige Europese leider al aanwezig bij Trumps inauguratie. Donderdag gaat ze weer bij de president langs, middenin een zenuwslopende, door Trump ontkende handelsoorlog die ook de EU flink parten speelt.
In Brussel stuit de schijnbaar innige band tussen Trump en Meloni op de nodige argwaan. Handel is bij uitstek een zaak van de Europese Commissie, die vergaande bevoegdheden heeft om hierover afspraken te maken met de rest van de wereld. „Als we bilaterale gesprekken gaan voeren, dreigt de Europese eenheid uiteen te vallen”, zei de Franse minister van Industrie Marc Ferracci, in reactie op het nieuws dat Meloni naar het Witte Huis gaat.
Dat Meloni zelf meteen daarna JD Vance ontvangt – de zeer EU-kritische vicepresident is vrijdag in Rome – voedt de argwaan verder dat ze in de eerste plaats vooral bezig is met de Italiaanse belangen in de handelsoorlog. „Ik kies voor Italië, zoals altijd”, benadrukte Meloni eind maart in een interview met de Financial Times. Ze noemt daarin de band met de VS „de belangrijkste relatie” voor Europa én voor Italië, dat als derde economie in de eurozone, na Duitsland en Ierland, het meeste naar de VS exporteert.
Eerlijk akkoord
Terwijl Meloni direct met Trump aan tafel plaats kan nemen, moet de Europese Commissie het doen met Howard Lutnick, de Amerikaanse minister van Handel. Maandag had Lutnick een ontmoeting met Eurocommissaris Maros Sefcovic (Handel en Economische veiligheid). Over zijn derde handelsmissie in Washington sinds het aantreden van Trump, was Sefcovic kort: „De EU is klaar voor een eerlijk akkoord.” Al is voor een akkoord een „aanzienlijke gezamenlijke inspanning” van de EU en de VS nodig.
Een verrassing voor Brussel kan het bezoek van Meloni niet zijn geweest, zegt Nicola Procaccini, Europarlementariër voor Fratelli d’Italia en politieke jeugdvriend van de Italiaanse premier. „Meloni profiteert van een gedeelde politieke visie, beiden zijn conservatieve leiders.” Het is daarnaast bekend dat Meloni een goede relatie onderhoudt met techmiljardair Elon Musk.
De Italianen vinden dat ‘de geest’ van hun handelsmissie niet wordt begrepen. „Er zijn geen A- en B-landen in Europa”, wierp Tommaso Foti, de Italiaanse minister van Europese zaken, tegen. In andere woorden: wanneer de Franse president Macron naar Washington gaat, is hij een groot Europeaan, maar wanneer Meloni gaat, wordt ze ervan beschuldigd een spelbreker te zijn.
Vergeldingsdrang
Natuurlijk, zegt Procaccini, zal het er Meloni veel aan gelegen zijn om Trump gunstig te stemmen richting Italië zelf. Ze zal aanbieden om meer gas uit de VS te kopen en om de militaire uitgaven te vergroten. Als iemand Trumps vergeldingsdrang op afstand weet te houden, lijkt Meloni de beste Europese kaarten in handen te hebben.
Maar naast het nationale belang, zal Italië donderdag ook goed letten op de bredere verhoudingen. Volgens de Italiaanse regering is de inzet van het bezoek helder: het creëren van een vrijhandelszone tussen de VS en Europa. Zero for zero, nul heffingen aan weerszijden van de oceaan. In lijn met de inzet van Eurocommissaris Sefcovic. Rome vindt wel dat de EU de VS niet te snel de rug moet toekeren. Terwijl de Europese Commissie de blik lijkt te willen verruimen, en ook nauwere banden met China niet uitsluit, vindt Meloni dat Europa de trans-Atlantische relatie op nummer één moet blijven zetten.
Lees ook
De balanceeract van Giorgia Meloni: brengt zij de VS en de EU bij elkaar of zal ze de EU ondermijnen?
„Zie Meloni als bruggenbouwer, waarbij ze het Europese belang dient en de weg opent voor een overeenkomst met Trump”, zegt Procaccini. „Een overeenkomst die Von der Leyen kan bezegelen.”
Het bezoek is volgens hem goed in te passen in de ‘de-escalatie’-strategie van de EU. Brussel besloot onmiddellijk na de aangekondigde heffingenpauze van Trump, de tegenheffingen ook negentig dagen te bevriezen. Ook al waren de EU-heffingen ontworpen als reactie op de Amerikaanse staal- en aluminiumheffingen van 25 procent, die de VS al in februari hadden aangezegd en die, net als de 25 procent-heffingen op auto’s, in stand worden gehouden. Commissievoorzitter Von der Leyen, stelde onderhandelingen „een kans te willen geven”.
Italië is in de ban van een spionageschandaal dat steeds grotere proporties aanneemt. Het gerenommeerde Canadese onderzoeksinstituut Citizen Lab maakte op 12 juni bekend bewijs te hebben gevonden dat twee journalisten het doelwit zijn geworden van spyware van het Israëlische bedrijf Paragon Solutions. Citizen Lab, verbonden aan de universiteit van Toronto, concentreert zich op het raakvlak tussen ict, mensenrechten en globale veiligheid.
Een van de twee is de Italiaanse onderzoeksjournalist Ciro Pellegrino, die in Napels voor Fanpage werkt, een Italiaanse onlinekrant die geregeld onthullende reportages brengt over de radicaal-rechtse regering van Giorgia Meloni. Van de andere journalist is alleen bekend dat die ‘uit Europa’ komt, omdat hij/zij anoniem wil blijven.
De gebruikte spyware, waarvan digitale sporen zijn teruggevonden op de mobiele telefoons van de twee journalisten, betreft Graphite, militaire surveillancetechnologie die zelfs geëncrypteerde smartphones kan infecteren en toegang tot berichten en chats kan krijgen, zonder dat de gebruiker zich ervan bewust is.
Volgens Paragon Solutions verkoopt het bedrijf zijn spyware alleen aan overheden van democratische landen, die het mogen inzetten om misdaad te bestrijden, maar niet tegen journalisten of de burgermaatschappij. De Italiaanse overheid was een cliënt van het Israëlische bedrijf, maar in februari meldde de Britse krant The Guardian als eerste dat Paragon het contract met de Italiaanse overheid beëindigde wegens een schending van de voorwaarden. Italië zou dat later ontkennen, en beweerde dat het zelf de overeenkomst verbrak na de mediaheisa rond het hele spionageschandaal in Italië.
Migratiebeleid
Ciro Pellegrino, die op 29 april via een notificatie van Apple op de hoogte werd gebracht, is niet de eerste journalist bij Fanpage die met de spionagesoftware Graphite in aanraking kwam. Op 31 januari ontving Francesco Cancellato, de hoofdredacteur van dezelfde Italiaanse onlinekrant, een bericht van WhatsApp dat ook zijn mobiele telefoon het doelwit was van Graphite-spyware. De onderzoekers bij Citizen Lab onderzochten ook zijn telefoon, maar konden geen digitaal spoor meer terugvinden. In hun rapport stellen de onderzoekers dat dit niet betekent dat Cancellato’s telefoon niet succesvol werd gehackt, omdat de logs waaruit dit kan blijken mogelijk al zijn overschreven.
Doordat wél bewijs gevonden is op de telefoon van Ciro Pellegrino, Cancellato’s directe collega, kan er volgens de onderzoekers van Citizen Lab van een ‘cluster tegen Fanpage’ worden gesproken. „Kortom, ook ik was een doelwit”, reageert Francesco Cancellato, de hoofdredacteur van Fanpage, tegenover NRC. Met de derde, anonieme Europese journalist (die ook een Italiaan zou kunnen zijn) is er overigens ook een verband. De onderzoekers konden vaststellen dat hij of zij door dezelfde Paragon-gebruiker bespioneerd werd als Ciro Pellegrino.
De spyware Graphite mag alleen worden ingezet voor misdaadpreventie- en bestrijding, maar niet tegen journalisten of de burgermaatschappij
Alleen, wie voerde de spionage uit en wie gaf daartoe de opdracht? En aangezien overheden met Paragon werken, staat hierdoor dan vast dat de regering-Meloni kritische journalisten laat bespioneren? „Nee, zonder bewijs kunnen we dat niet beweren”, zegt Cancellato. „Maar de parlementaire commissie die toezicht houdt op de Italiaanse inlichtingendiensten erkende op 5 juni wel dat de Italiaanse overheid deze spionagesoftware gebruikte tegen twee medewerkers van de ngo Mediterranea, die vluchtelingen helpt. De commissie vond echter geen bewijs van pogingen om ook mijn telefoon te infecteren.”
Dat leden van de ngo Mediterranea met spyware werden onderzocht, kwam volgens het onderzoek van de parlementaire commissie niet omdat zij mensenrechtenactivisten zijn, wel wegens hun „activiteiten, mogelijk gelieerd aan irreguliere immigratie”. Mediterranea is zeer kritisch over het uiterst strenge migratiebeleid van de regering-Meloni.
Israëlische link
De onlinekrant Fanpage bleek voor de radicaal-rechtse Italiaanse regering al een luis in de pels. Vorig jaar legde Fanpage met een undercoverreportage het racisme en antisemitisme bloot in de rangen van Gioventù Nazionale, de jeugdafdeling van Meloni’s regeringspartij Fratelli d’Italia. Hoewel hij zonder bewijs niet kan beweren dat de Italiaanse overheid hem wilde bespioneren, valt het hoofdredacteur Cancellato wel op dat er „vanuit de regering geen enkele solidariteit met ons is. Je zou verwachten dat een democratische overheid er alles aan doet om te achterhalen wat hier precies is gebeurd. Maar we kregen niet eens een telefoontje”.
In dit verband schreef de Israëlische links-liberale krant Haaretz op 9 juni dat Paragon de Italiaanse overheid had aangeboden samen te werken aan een onderzoek naar wat Cancellato overkwam, maar Italië schermde met de nationale veiligheid en sloeg het aanbod af.
Niet voor het eerst wordt in Europa spionagesoftware tegen journalisten en critici van regeringen ingezet, en vaak is er een Israëlische link. Zo kwam de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis in 2022 in problemen door zijn vermoede betrokkenheid bij het afluisteren van politici, journalisten en zakenlui, met Predator. Die spionagesoftware wordt gemaakt door het bedrijf Intellexa, opgericht door een Israëlische inlichtingenveteraan. En in 2021 onthulde een internationaal journalistiek onderzoek dat de Israëlische spyware Pegasus in tal van landen tegen journalisten en mensenrechtenactivisten was ingezet.
De Internationale en Europese Federatie voor Journalisten roepen het Europees Parlement, dat maandag debatteerde over de Paragon-spionagezaak, op om een onderzoekscommissie in te stellen en erop toe te zien dat de Europese Media Freedom Act strikt wordt nageleefd. Die Europese wetgeving verbiedt het gebruik van spyware tegen journalisten in de EU, tenzij in zeer specifieke gevallen.
Er stonden hier zeker veertig huizen. Boer Tilak Bahadur Gautam (63) wijst vanaf zijn eigen boerderijtje naar de overkant van het zandpad. Achter een hoog hek liggen hectares omgewoelde aarde en staan Engelstalige informatieborden met waarschuwingen voor de risico’s van een bouwterrein. „De huizen zijn neergehaald, iedereen kreeg geld voor hun land”, weet buurman Krishna. Op het bouwterrein werd gewerkt aan een onderstation, onderdeel van een groot plan om Nepals nationale stroomnetwerk drastisch uit te breiden. Er moet 300 kilometer aan hoogspanningslijnen bij en onderstations, ook om aan te sluiten op netwerken over de grens.
Het moet een betrouwbaardere stroomvoorziening opleveren, een belangrijke ontwikkeling voor Nepal. Het land in de Himalaya wekt bijna alle eigen elektriciteit op met waterkracht, maar is daarmee gevoelig voor seizoensgebonden schommelingen in de elektriciteitsvoorziening. In het droogteseizoen moet het land elektriciteit importeren; in het regenseizoen wordt er zoveel opgewekt dat het overtollige elektriciteit zou kunnen verkopen aan buurlanden.
Nepal is op pijnlijke wijze herinnerd aan de eigen kwetsbaarheid
De verbetering van het elektriciteitsnet met meer opwekkingsstations, verbindingen en opslag kan Nepal niet zelf bekostigen. Het plan kwam er dankzij de financiële steun van de Millennium Challenge Corporation (MCC), een klein Amerikaans federaal bureau voor ontwikkelingshulp. Dat zegde hiervoor al in 2017 ruim 500 miljoen dollar (440 miljoen euro) van de Amerikaanse overheid toe.
„Anderhalf jaar lang kwamen hier landmeters en ingenieurs langs voor het project.” Gautam hoopt dat omwonenden direct zouden profiteren van die verbeterde stroomvoorziening.
Hevige discussies
Maar de cruciale steun is weggevallen. De MCC kwam eind april in het vizier van DOGE, het Departement van Overheidsefficiëntie (DOGE) onder leiding van Elon Musk. Amerikaanse media meldden dat het agentschap „ontmanteld wordt”. „Buitenlandse hulp is geen prioriteit voor de huidige regering en daarom moet het werk van de MCC worden afgebouwd”, citeerde Reuters uit een interne e-mailvan de directeur.
Zo is Nepal op pijnlijke wijze herinnerd aan de eigen kwetsbaarheid. Buitenlandse geldschieters zijn wispelturig als nieuwe regeringen aan de macht komen. Hoe het verder moet met het elektriciteitsnetwerk, is nu onzeker.
„Als je het MCC-project puur als een vorm van ontwikkelingshulp ziet, dan is overduidelijk: hieraan heeft Nepal behoefte. Het transmissie-project komt met nationale middelen waarschijnlijk niet rond”, aldus journalist en analist Sudheer Sharma.
Maar al vóórdat het Amerikaanse geld werd teruggetrokken was de aanpak van het elektriciteitsnet met buitenlandse hulp aanleiding voor hevige discussies in Nepal. Vanaf het begin werd de samenwerking met het Amerikaanse fonds volgens Sharma ook gezien als „een uiting van de rivaliteit tussen de VS en China”.
Chinese ‘connectie’
De stroomopwekking is niet alleen voor Nepal zelf interessant. Het land ligt ingeklemd tussen India en China. Zij beconcurreren elkaar in de regio om invloed en hulpbronnen. Nepal zou goed kunnen verdienen aan de verkoop van stroom aan die groeiende economieën. En dan mengen de Verenigde Staten, die hoe dan ook China willen tegenwerken en vaak India een steuntje in de rug geven, zich ook nog in dit geopolitieke krachtenveld. Het MCC-plan voorzag nadrukkelijk in mogelijkheden voor internationale verkoop – maar alleen aan India.
De dam van een Nepalese waterkrachtcentrale die is gefinancierd en wordt beheerd door een Chinees bedrijf. – Foto HARI MAHARJAN/XINHUA
Nepals ontwikkeling kreeg een flinke knauw door de grote aardbeving van 2015, die miljoenen dollars aan schade aanrichtte. De twee grote buurlanden verleenden humanitaire hulp en bouwden aan projecten die je als ‘goodwill’ kunt beschouwen: India renoveerde honderden huizen, China stortte zich op de renovatie van verwoest cultureel erfgoed en bouwde gloednieuwe ziekenhuizen in afgelegen gebieden.
Maar Kathmandu verslikte zich ook in het aannemen van internationale projecten. Met geld geleend van een Chinese bank werd bij de stad Pokhara door Chinese bedrijven een nieuwe internationale luchthaven uit de grond gestampt. Anders dan het elektriciteitsnetwerk, kwam het vliegveld wél af, in 2023.
Lees ook
Tien jaar na de aardbeving in Nepal staat een nieuw gebouwd dorp zo goed als leeg
Maar sindsdien trekt het amper reizigers. De aantallen zijn zo laag dat Nepal nu tegen een schuld van 200 miljoen dollar aankijkt. Indiase luchtvaartmaatschappijen – en toeristen die India graag zou binnenhalen – blijven weg van het Pokhara International Airport vanwege die Chinese ‘connectie’. Nu bouwt zowel India als China mee aan treinverbindingen in het land – maar alleen aan losse stukken die de eigen verbinding en economische activiteiten goed uitkomen.
Onbetrouwbare partner
Al het geopolitieke gehakketak zit Nepal in de weg, ziet analist Sharma. „Nepal neemt van veel landen geld aan. En we moeten beseffen dat elk project een tweede agenda kan hebben, buiten Nepal om. Maar ontwikkeling moet onze eigen voornaamste zorg zijn.” En daarvoor durfden Nepalese politici te weinig te kiezen, concludeerde Sharma zelf in de boeken die hij schreef over Nepals relatie met India en China. In gesprekken die hij daarvoor voerde met oud-bewindslieden viel hem op dat de Nepalese regeringen vaak moeite hadden een duidelijke positie in te nemen tegenover de wereldspelers.
Als we steeds neutraal blijven, gebruiken de andere landen Nepal om elkaar te beconcurreren
„In de jaren vijftig en zestig was Nepal een ‘ongebonden’ land en wilde het niet kiezen voor één van de machtsblokken. Maar als we steeds neutraal blijven, gebruiken de andere landen Nepal om elkaar te beconcurreren. Kathmandu moet de nationale belangen helder krijgen, zodat het beleid kan uitstippelen over hoe met de internationale druk om te gaan.” Niet alleen loeren de drie machten VS, China en India via Nepal naar elkaar – ook Kathmandu zelf leek in de afgelopen jaren te veel bezig met die driestrijd, stelt de analist. „We hebben de relaties met andere landen, zoals de EU, laten liggen. Terwijl we met die landen misschien veel meer op basis van gelijkwaardigheid kunnen samenwerken en ook nog uit de geopolitieke klem kunnen komen.”
Zou zo’n draai richting andere partners helpen om Nepals stroomvoorziening te verbeteren? Sharma houdt voorzichtig rekening met de mogelijkheid dat Amerikaanse steun toch nog rondkomt. Amerikaanse beleidsexperts hebben kritiek op de ontmanteling van de MCC, omdat dat wereldwijd ruimte zou scheppen voor Chinese initiatieven en invloed. Door het plotseling wegvallen van de MCC-fondsen zou Beijing de VS nu als een onbetrouwbare partner kunnen afschilderen.
„Het is duidelijk dat president Donald Trump niets heeft met ontwikkelingshulp”, weet Sharma ook. „Maar als Washington Nepal zou beoordelen op de strategische positie die het kan hebben ten opzichte van China, geeft dat ons een nieuwe rol. Nepal zou van die insteek kunnen profiteren. We moeten nu ónze behoeftes aanbieden als win-winprojecten voor die grote machtsspelers.”
Onthutst kijkt Alonso Alejandro Peraza uit over de uitgestrekte akkers achter de Camarillo Nursery, een plantenkwekerij in het zuiden van de Amerikaanse staat Californië, even buiten Los Angeles. Rijen en rijen selderij worden verbouwd op de vruchtbare landbouwgrond, omgeven door heuvels en onder een warme zon. Maar de planten ogen droog en de akker is verlaten, ziet Peraza.
„Kijk, de planten gaan dood, want er zijn geen werkers om ze te onderhouden”, zegt Peraza, een forse man van tegen de vijftig met een strohoed met het opschrift ‘California’. „Ze zijn bang, sommige bedrijven zijn binnengevallen. Het is onvoorstelbaar wat de regering ons aandoet, het breekt mijn hart om te zien wat er in Amerika gebeurt. Als dit zo doorgaat, gaan landbouwbedrijven dicht.”
Het platteland van Californië, een cruciale leverancier van landbouwproducten in de Verenigde Staten, is in de greep van angst en onzekerheid. De federale immigratiepolitie ICE voerde vorige week, naast omstreden, uitvoerige operaties in Los Angeles, ook acties buiten de miljoenenstad uit om ongedocumenteerde migranten op te sporen en te arresteren, met als doel hen uit te zetten. Dat gebeurt onder druk van de regering van president Donald Trump, die het aantal uitzettingen van illegale migranten sterk wil opvoeren.
Onmisbaar
Arbeidsmigranten zijn al sinds jaar en dag onmisbaar voor de sector: landelijk zijn meer dan 40 procent van agrarische arbeiders ongedocumenteerde migranten; in Californië geldt dat voor meer dan 75 procent van de ruim 255.000 plattelandsarbeiders, blijkt uit onderzoek van de University of California Merced. Velen van hen wonen al jarenlang in de staat en hebben er gezinnen. De landbouwsector van Californië is bovendien onmisbaar voor de voedselvoorziening van de VS: de zuidwestelijke staat is verantwoordelijk voor ruim een derde van de nationale productie van groenten, en meer dan driekwart van die van fruit en noten.
In Californië is meer dan 75 procent van de ruim 255.000 plattelandsarbeiders een ongedocumenteerde migrant
In Ventura County, ten noordwesten van Los Angeles, verschenen agenten van ICE onaangekondigd bij zeker vijf agrarische bedrijven en vijf verpakkingsfabrieken. Ze doken op bij een akker waar arbeiders blauwe bessen aan het plukken waren. Sommige werkers sloegen op de vlucht. Er kwamen videobeelden naar buiten van een arbeider die in de ochtendmist over een akker rent, achtervolgd door een agent te voet, terwijl een voertuig van de grenspatrouille meerijdt op een onverharde weg. De man kwam ten val en werd opgepakt, evenals zeker 35 anderen.
Peraza schiet er vol van. „Ik had nooit gedacht dat dat in onze mooie agrarische gemeenschap zou kunnen gebeuren”, zegt hij. Hij vindt het onbegrijpelijk dat agenten van ICE achter harde werkers aan gaan. „Ja, pak criminelen aan, maar ga niet achter boeren aan, achter hardwerkende landbouwarbeiders.”
Alonso Alejandro Peraza vreest voor een mislukte oogst nu arbeidsmigranten het land niet durven te bewerken uit angst voor de vreemdelingenpolitie.Foto Frank Kuin
Zijn eigen ouders immigreerden vanuit Mexico en werkten jarenlang op het land, vertelt Peraza. „Ik zat vaak in de auto terwijl mijn moeder op het land werkte, slopend werk op de akkers, want ze kon geen oppas betalen. Mijn ouders deden alles: citroenen, avocado’s, selderij, koriander, paprika’s, spinazie, boerenkool. Het maakt deel uit van de geschiedenis van Californië, we hebben zuidelijk Californië helpen opbouwen.”
‘No Kings’
Veel inwoners van het progressieve Californië delen dat besef. In Los Angeles leidden de controversiële operaties van ICE-agenten in de stad tot rumoerige protesten, waarop Trump reageerde door de Nationale Garde in te zetten – volgens critici een onnodige stap die erop was gericht de situatie te escaleren. Maar ook in het politiek meer gemengde Ventura County heeft de aanpak van landbouwwerkers en andere migranten geleid verontwaardiging.
„Dit is niet mijn land”, zegt Martha Moran, een inwoonster van Ventura, zaterdag bij een drukbezochte demonstratie onder de noemer ‘No Kings’. Ze draagt een bord met de tekst ‘Californië is niet de vierde economie van de wereld geworden zonder immigranten’, een verwijzing naar het bbp van de staat. „Ons land is opgebouwd door immigranten, golf na golf. Dit is schandalig en afschuwelijk. Iedereen is bang om naar zijn werk te gaan.”
De opkomst bij de ‘No Kings’-betoging is fors en luidruchtig. Veel deelnemers dragen borden, met allerlei slogans, van ‘Dump Trump’ tot ‘Fight fascism’ tot ‘Immigrants make America Great’ en ‘Fuck ICE!’. Betogers staan aan weerszijden van Victoria Avenue, waar het gebouw van het regiobestuur staat. Auto’s rijden toeterend langs, er wordt muziek gemaakt. De sfeer is energiek, deelnemers lijken opgetogen om eindelijk stoom af te blazen na bijna vijf maanden onder president Trump.
„Ik ben hier om mijn walging over deze regering te delen”, zegt Heather Gray, een jonge inwoonster van Ventura. Ze draagt een bordje met de tekst ‘Protect immigrant families’. „De overgrote meerderheid van de bevolking van Californië wil ICE niet in onze gemeenschappen, bedankt. Het kan mij niet schelen wie hier legaal is of illegaal. Als iemand een crimineel is, pak hem dan op. Maar laat mensen anders werken en voor hun gezinnen zorgen en voor de gemeenschap, zoals ze al tientallen jaren doen.”
Verandering van toon
Betogers weten dat een deel van de bevolking van hun regio Trump wel steunt: hoewel Californië overwegend Democratisch is, zeker in de grote steden van de staat, is er een aanzienlijke Republikeinse minderheid, vooral in het binnenland. Bij een evenement met motorfietsen aan de rand van Camarillo zegt Wanda Allison dat ze het uitzettingsbeleid van Trump steunt. „Ik vind het prima”, zegt zij, terwijl ze haar helm op zet om ronkend weg te rijden. „Als je niet volgens het juiste proces binnenkwam, hoef je ook geen eerlijk proces te krijgen bij de uitgang.”
Toch lijkt Trump gevoelig voor de scherpe kritiek op de arrestaties van arbeiders in de landbouw. Die brengen agrarische bedrijven in moeilijkheden: zij kunnen zonder genoeg arbeidskrachten deze zomer hun gewassen niet oogsten. Dat kan leiden tot schaarste en oplopende voedselprijzen – terwijl Trump tijdens de verkiezingscampagne juist beloofde de inflatie te beteugelen. Hij lijkt te vrezen dat de nadrukkelijke aanpak van arbeidsmigranten in de landbouw hem steun kan kosten.
Links: Demonstrant Heather Gray ‘walgt’ van het regeringsbeleid. Rechts: ‘Ons land is opgebouwd door immigranten, golf na golf’, zegt Martha Moran tijdens een betoging in Ventura.
Foto’s Frank Kuin
Zo liet de agrarische sector zijn ongenoegen blijken. „We willen heel duidelijk zijn: de Californische landbouw is afhankelijk van en waardeert zijn personeel”, zei Bryan Little van het California Farm Bureau, een organisatie die opkomt voor de landbouwbelangen in Californië, in een verklaring. „We zitten nog in het begin van het seizoen, met een beperkte oogstactiviteit, maar die zal snel toenemen. Als de federale immigratiehandhaving in deze richting blijft gaan, zal het steeds moeilijker worden om voedsel te produceren, te verwerken en in de schappen van de supermarkt te krijgen.”
Donderdag stuurde Trump zijn beleid dan ook bij: ICE kreeg de opdracht om de aanpak van ongedocumenteerde arbeiders in de landbouw te staken, evenals ongedocumenteerde werknemers in de hotelbranche. „Onze geweldige boeren en mensen in de horeca hebben verklaard dat ons zeer agressieve immigratiebeleid hen zeer goede, langdurige werknemers afpakt, en dat die banen bijna onmogelijk te vervangen zijn”, schreef hij op sociale media – een opmerkelijke verandering van toon over illegale migranten.
Niet opendoen
Voor Leonardo Martinez maakt het weinig verschil. Hij is een leider van VC Defensa, een organisatie in Ventura County die de latino gemeenschap helpt om te gaan met de dreiging van ICE. „Voor ons is het niet alleen een cruciale groep werknemers, maar onze gemeenschap”, zegt hij bij een informatie-avond voor vrijwilligers in een kerkruimte in Fillmore, een plaats in de regio. Ongeveer vijftig mensen zijn erop af gekomen om te leren wat je moet doen als je wordt geconfronteerd met agenten van ICE.
Leonardo Martinez geeft workshops waarin hij mensen uit de latino gemeenschap hun rechten uitlegt.Foto Frank Kuin
Je kunt veel doen, blijkt tijdens de workshop, met onder meer een onderdeel ‘ken je rechten’. Zo hoef je geen vragen van ICE-agenten te beantwoorden, en niet voor ze open te doen, legt Martinez uit. Agenten kunnen geen toegang eisen tot privéterrein zonder bevelschrift van een rechter, wat ze meestal niet hebben. „Mensen zijn eerlijk en weten niet dat ze geen antwoord hoeven te geven, daarom doen ze dat wel en dan worden ze gearresteerd”, zegt hij. Bij de bezoeken van ICE aan agrarische bedrijven in de regio bleef het aantal arrestaties beperkt omdat de meeste bedrijven wisten dat ze ICE-agenten de toegang konden weigeren. Ongedocumenteerde werknemers zijn daarom op het bedrijfsterrein relatief veilig; ze lopen meer risico op de openbare weg.
Lees ook
Latino’s in Los Angeles houden zich gedeisd. ‘Wat de migratiepolitie doet is terrorisme’
VC Defensa beschikt over een groeiend netwerk van vrijwilligers die de activiteiten van ICE in de gaten houden en rapporteren; wanneer agenten worden gesignaleerd, worden leden van de gemeenschap gewaarschuwd via sms-berichten. Mensen wordt geadviseerd om niet open te doen wanneer een ICE-agent langskomt. In heel de regio wordt gevreesd voor een klop op de deur. „Mensen durven niet naar de winkel te gaan of hun kinderen naar school te sturen”, zegt Luana Barajas, een deelnemer aan de workshop. „Iedereen is doodsbang.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133312717-0abefc.jpg|https://images.nrc.nl/rC-YLGyaxA7P5UsePnxig4plSIs=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133312717-0abefc.jpg|https://images.nrc.nl/tXfDuncaZ6R7w3Elk9I56QRnaPA=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data133312717-0abefc.jpg)
