Israël grijpt zijn kans en verwoest een groot deel van het Syrische defensie-apparaat

Het komt niet vaak voor dat een staat een machtswisseling in een buurland aangrijpt om – naar eigen zeggen uit voorzorg – een groot deel van het defensie-apparaat van die buurstaat te vernietigen, nog voor het nieuwe bewind er goed en wel is geïnstalleerd. Toch is dat precies wat Israël de afgelopen dagen heeft gedaan in Syrië. Het zag zijn kans na de val van het Assad-bewind schoon om Syrië ongestoord van veel zware wapens en infrastructuur te ontdoen. Tot voor kort schrok het terug voor zo’n drastische stap, uit angst voor riskante confrontaties met Iran en Hezbollah, maar beide zijn zo verzwakt dat Israël nu niets meer te vrezen had.

Al op zaterdagavond, terwijl Bashar al-Assad nog zijn laatste uren als president van Syrië in Damascus sleet, begonnen Israëlische luchtaanvallen op doelen in Syrië. Volgens de Times of Israel waren die in eerste instantie gericht op de Syrische luchtafweer, zodat de Israëlische luchtmacht na de verwoesting daarvan tamelijk ongestoord zijn gang kon gaan.

In de vier daaropvolgende dagen en nachten voerde Israël in totaal ruim 350 aanvallen uit op militaire doelwitten in Syrië, uiteenlopend van vliegvelden, wapenopslagplaatsen, wapenproductiecentra, radarapparatuur, raketlanceerplaatsen, verschillende types raketten, tanks en hangars. Ook werden enkele plaatsen getroffen waarvan de Israëliërs aannamen dat die voor de productie van chemische wapens werden gebruikt of konden worden gebruikt.

Israël voerde in totaal ruim 350 aanvallen uit op militaire doelwitten in Syrië

De doelwitten waren over heel Syrië verspreid. Sommige bevonden zich in de hoofdstad Damascus en omgeving, waar af en toe ook zware explosies waren te horen, onder andere in Homs, Latakia, Tartus en Palmyra. Als klap op de vuurpijl reduceerden Israëlische marineschepen in de nacht van maandag op dinsdag nog eens een deel van de overigens bescheiden Syrische oorlogsvloot in haven van Latakia tot rokende wrakken.

Israëlische militaire woordvoerders schatten tevreden dat met de acties zo’n 70 tot 80 procent van het strategische militaire vermogen van het verdreven regime van president Assad was vernietigd. Het waren volgens Israëlische media de grootste Israëlische aanvallen op Syrië in decennia. Het was niet meteen duidelijk of er ook slachtoffers bij de bombardementen waren gevallen en zo ja, hoeveel.

Jihadisten

Premier Benjamin Netanyahu verdedigde dinsdag het Israëlische optreden in een videoboodschap. Dit was nodig, zei hij, zodat deze wapens „niet in de handen van de jihadisten vallen”. Of hij daarmee doelde op HTS, de opstandelingengroep die de val van Assad bewerkstelligde en die zelf jihadistische wortels heeft, liet hij in het midden. Vervolgens verkondigde Netanyahu: „We hebben niet de bedoeling ons met de interne aangelegenheden van Syrië te bemoeien.” Wel voegde hij aan die belofte meteen het voorbehoud toe dat Israël zal doen wat het noodzakelijk acht voor zijn eigen veiligheid.

Het was niet de eerste keer dat Israël militaire doelen in Syrië bombardeerde. Ook onder het regime van president Assad waren zulke aanvallen al jaren met grote regelmaat aan de orde. Meestal ging het toen om aanvallen op Iraanse wapentransporten en -installaties, niet zelden ook om wapens en goederen die voor Irans Libanese bondgenoot Hezbollah waren bestemd.

Israël bleek dikwijls uitstekend geïnformeerd omtrent de Iraanse activiteiten in Syrië. Hoewel Israëls inlichtingendiensten een geduchte reputatie hebben, raakten Iraanse functionarissen er gaandeweg steeds meer van overtuigd dat Israël gebruik kon maken van Syrische lekken over Iraanse plannen in Syrië. „Mensen binnen zijn (Assads, red.) regime lekten informatie over de verblijfplaatsen van Iraanse comandanten”, tekende de Financial Times deze week op uit de mond van een anonieme functionaris. „Assad keerde ons zijn rug toe, toen we hem het hardst nodig hadden.”

Zo voerde Israël op 1 april van dit jaar een raketaanval uit op het Iraanse consulaat in Damascus, waar op dat moment hoge Iraanse militairen bijeen waren. Zeven van hen kwamen om het leven, onder wie enkele brigadegeneraals.

Hoogvlakte van Golan

Of het hierbij om politiek geïnspireerde lekken ging of om Syrische functionarissen die zich simpelweg door Israël hadden laten omkopen was niet direct duidelijk. Corruptie was ook in het Syrische veiligheidsapparaat onder Assad endemisch. Juist de laatste dagen zijn er nieuwe documenten opgedoken die ook wijzen op contacten tussen het Nationale Veiligheidskantoor van Assad en Israël over Iraanse militaire activiteiten in Syrië. De authenticiteit van deze documenten viel niet direct vast te stellen.

Ondanks Netanyahu’s belofte zich niet in Syrië’s interne zaken te mengen, heeft Israël de val van Assad inmiddels tevens benut om zijn troepen iets verder in Syrië te laten binnendringen. Al sinds de oorlog van 1967 houdt Israël, in strijd met het internationaal recht, de Hoogvlakte van Golan bezet. In 1981 annexeerde Israël dit gebied zelfs. De afgelopen dagen rukten Israëlische militairen, ook vergezeld van enkele tanks, op tot in een bufferzone in zuidwestelijk Syrië, die dateert van na de oorlog van 1973. Israëlische woordvoerders erkenden dat het Israëlische leger zelfs hier en daar iets buiten die bufferzone was doorgedrongen. Een zet die tot woede bij veel Arabische landen en Turkije leidde.

Israëlische militairen passeren woensdag het hek om de bufferzone met Syrië, nabij het dorp Majdal Shams op de door Israël geannexeerde Hoogvlakte van Golan.

Hoewel Geir Pedersen, de VN-gezant voor Syrië, buitenlandse mogendheden dinsdag opriep het kwetsbare transitieproces naar een nieuwe Syrische regering niet in gevaar te brengen, een waarschuwing die vooral aan het adres van Israël gericht leek, oogstte Israël uit de Verenigde Staten en Europa nauwelijks kritiek wegens zijn optreden in Syrië.

De nieuwe machthebbers in Damascus concentreerden zich ook liever op andere dingen. Bijvoorbeeld op het in handen krijgen van controle over de olievelden bij de stad Deir al-Zour, in het noordoosten van Syrië. Dit lukte.

Delen





Mail de redactie