Denken wij soms dat de rode loper een feestje is? Volgens Isabella Rossellini (71) is het eerder de gang richting schavot. „Het is best moeilijk zo intens te worden geobserveerd, met al die ogen op jouw lijf. De tijd lijkt wel stroop. Het is een hele opluchting als je dan in het donker naast je vrienden naar de film kijkt. Echt, voor ons is het geen pretje. De rode loper is een uitvinding van de marketing en de producers.”
We spreken Isabella Rossellini eind mei in Cannes, in Hotel Majestic. Vanavond is de rode loper van Alice Rohrwachers competitiefilm La Chimera, die op IFFR zijn Nederlanse première beleeft. Rossellini speelt oma Flora. In de jaren zeventig rouwt ze in het Toscaanse stadje Riparbella met haar schoonzoon Arthur om haar verdwenen dochter Beniamina. Ze zijn ‘in denial’ over haar dood. Arthur heeft een neus voor het vinden van grafkelders, waardoor hij zeer in trek is bij lokale ‘tombaroli’, die Etruskische tombes plunderen.
Een Orpheus in de onderwereld op zoek naar zijn Eurydice? Net als Rohrwachers vorige film, Lazzaro Felice, is La Chimera een ongrijpbare, losjes gefilmde en metaforisch beladen speelfilm waarin traditie botst op moderniteit. Rossellini: „Dit lijkt in eerste instantie een leuke schelmenfilm over ‘tombaroli’. Maar twee, drie millennia geleden leefden er net zulke mensen als nu, wat geeft de tombaroli het recht om hun graftombes te schenden? Mijn favoriete scène is als in een trein alledaagse reizigers opeens praten als Etruskische geesten. Heel surrealistisch en tegelijk volstrekt normaal, alsof de heilige geest in onze wereld is gevaren. Dat vind ik typisch voor het werk van Rohrwacher.”
Beroemd geboren
Maar laten we het ook over Isabella Rossellini hebben. Beroemd geboren: ze is de dochter van de Zweedse actrice Ingrid Bergman en de Italiaanse regisseur Roberto Rossellini; hun affaire bij de opnames van de speelfilm Stromboli (1950) werd een schandaal, want beiden waren getrouwd. Twee jaar later werden Isabella en haar tweelingzus Isotta geboren.
Een collega vindt een handig bruggetje. Ziet Rossellini een verband tussen La Chimera en pa’s Viaggio in Italia uit 1954, waarin Ingrid Bergmans huwelijk ontrafelt tijdens een vakantie in Italië? Rossellini: „Dat gaat over een Angelsaksisch koppel met een ansichtkaartenblik op Italië, die stukje bij beetje de mensen achter de monumenten gaan zien. Er is een sleutelscène waar mijn moeder in Pompeï een in vulkanische as begraven echtpaar in omhelzing ziet en in tranen uitbarst omdat ze zelf zo vervreemd is van haar man. Net als bij La Chimera is er dat besef dat het verleden met ons praat.”
Scherp, maar als een andere collega filmsterren met klassieke halfgoden vergelijkt is er wel weer genoeg gefleemd. „Een zinloze vergelijking, de rode loper voert niet bepaald naar de berg Olympus. Ik kan mijn vader en moeder toch niet als halfgoden zien? Het waren gewoon mijn ouders. Groei je op in de filmwereld dan kijk je niet tegen filmsterren op. Jane Goodall, die was mijn idool.”
Isabella Rossellini had als nepo-baby direct toegang tot de top. Maar ben je daar, dan moet je ook iets te bieden hebben. Als twintiger werkte ze in New York als tv-reporter voor RAI en begon ze een relatie met Martin Scorsese, die haar op haar 28ste stimuleerde model te worden. Er waren covers van Vogue, ze poseerde voor grootheden als Richard Avedon, Helmut Newton en Robert Mapplethorpe. Als actrice brak ze in 1986 door als de zelf-destructieve Dorothy, slachtoffer van gangster Frank in Blue Velvet van David Lynch, met wie ze een relatie kreeg. ‘Fearless’ heette die rol te zijn, bij actrices indertijd een eufemisme voor ‘bloot’ en ‘ontluisterend’.
Op IMDb staat Isabella Rossellini nu op 106 rollen. Ze moet wel aan de filmset verslingerd zijn: in 2023 alleen al drie films en tien episodes van tv-series. Dat is ook een kwestie van leeftijd, zegt ze. „Het zijn nu vooral bijrollen, dan haal je gemakkelijk vijf, zes films in een jaar. Ze hebben je maar drie dagen tot twee weken nodig op de set.” Hoewel bijrollen altijd haar ding waren, peinst ze. „Ik ben nu eenmaal overal die buitenlander. Mijn ma was Zweeds, mijn pa Italiaans, ik woonde in Frankrijk en in de VS. Ik spreek veel talen, altijd met een accent. Dus speel ik zelden familie, maar meestal de exoot die komt binnenvallen.”
Of het geen schrijnend onrecht is dat oudere actrices nauwelijks hoofdrollen krijgen? Rossellini houdt de boot beleefd af. Van haar geen klaagzang: ze accepteert al dan niet wat haar wordt aangeboden, en verder basta. „Maar ik denk dat vrouwelijk regisseurs als Alice Rohrwacher de zaken wel veranderen. Die zijn ook geïnteresseerd in oudere vrouwen.” Ze ziet filmsets nu ‘vervrouwen’. „Dat moet ook fijn zijn voor jonge actrices. Ik weet hoe moeilijk het was om uit de kleren te moeten met bijna alleen mannen op de set.”
Wat haar op Lancôme brengt. Op haar 42ste werd ze abrupt afgedankt als gezicht van het parfummerk: de directeur wist namelijk dat alle vrouwen ervan dromen jong te zijn. 23 jaar na dato nam Lancôme haar weer in dienst. Rossellini: „Nu was de directeur een vrouw. Ik zei: kan je niet beter Helen Mirren of Meryl Streep benaderen? Met mij haal je dat schandaaltje weer boven. Juist daarom, zei ze. Ik was ontroerd, want Lancôme is geen politieke beweging hè? Ze doen het alleen om geld te verdienen. Omdat oudere vrouwen nu zoeken naar elegantie, niet alleen naar geseksualiseerde schoonheid.”
Ethisch geschoren
Al is er hoe dan ook minder werk voor actrices na hun 50ste. Rossellini: „En dat is niet erg. Ik had begin 21ste eeuw geld genoeg, dus ben ik naar de universiteit gegaan om een master ethologie (dierengedragskunde) te halen.” Gewoon een oude interesse die ze nu kon botvieren. Toch werd het ook een soort loopbaan: de studie inspireerde Rossellini tot een populaire serie komische dierenfilmpjes op YouTube, Green Porn. En die werden weer een theatershow. „Als ik iets te zeggen heb, vind ik wel ergens een deur, of dat nu korte film, theater of speelfilm is.”
In 2013 begon ze in Brookhaven, Long Island met haar dochter een ecologische boerderij. „Ik dacht: waarom geen klein boerderijtje met klassieke dieren? Ik had geen idee hoeveel werk dat was.” Het werd een merk: Mama’s Farm, waarbij Rossellini haar faam handig uitbaatte. In The New York Times poseerde ze onlangs in eigen designtruien van ethisch geschoren schapenwol. Kosten: tussen de 3.000 en 4.000 dollar. Een nepo-baby misschien, maar een zeer ondernemende.
