Al ruim drie jaar worden de Franse literatuurdocent Cécile Kohler (40) en haar partner, oud-wiskundedocent Jacques Paris (72), vastgehouden in Iran op verdenking van spionage. Ze zaten opgesloten in de zwaarbewapende Evin-gevangenis, overleefden vorige maand de Israëlische bombardementen waarbij minstens 79 mede-gedetineerden omkwamen en werden verplaatst naar een voor hun familie onbekende locatie.
Voor wie het duo gespioneerd zou hebben bleef lang onduidelijk, tot Teheran woensdag de aanklacht aanscherpte: spionage voor de Israëlische buitenlandse inlichtingendienst Mossad, samenzwering met het doel het regime omver te werpen en corruptie. Dat schrijft persbureau AFP op basis van een diplomatieke bron, die de aanklachten „ongegrond” noemt. Op alle drie de vergrijpen staat de doodstraf in Iran.
„Het enige wat we weten is dat ze een rechter hebben gezien die de drie aanklachten heeft bevestigd”, zei de zus van Cécile, Noémie Kohler, tegen AFP. Teheran heeft de nieuwe aanklachten nog niet bevestigd. Bewijs van de spionage heeft Iran niet geleverd, Kohler en Paris hebben ook nog steeds geen toegang tot onafhankelijke advocaten, aldus Noémie Kohler.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134471479-5fe6df.jpg|https://images.nrc.nl/qLQYKY28dUS1M984czT76lVwiaM=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134471479-5fe6df.jpg|https://images.nrc.nl/sdfCNIcTDMt0uaI58UhqiFp6b7A=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134471479-5fe6df.jpg)
De woorden ‘Liberez Cecile’ (bevrijd Cecile) zijn in het gras gemaaid in de buurt van de Oost-Franse plaats Soultz-Haut-Rhin. Foto Sebastien Bozon/AFP
‘Gijzeldiplomatie’
Kohler en Paris werden op 7 mei 2022 gearresteerd, op de laatste dag van hun vakantie. Volgens Iran zou het duo tijdens die vakantie vakbondsleden en tegenstanders van het regime hebben ontmoet en hen geld hebben gegeven. Frankrijk stelt echter dat de arrestatie van het stel onderdeel is van de ‘gijzeldiplomatie’ die Iran zou beoefenen. Ook andere Europese landen zeggen dat Iran buitenlandse burgers vastzet om druk uit te oefenen, bijvoorbeeld op het opheffen van de westerse sancties, het uitwisselen van gevangenen of om de onderhandelingen over het nucleaire programma te beïnvloeden.
De relatie tussen Iran en Frankrijk is gespannen. Hoewel Frankrijk zich al jarenlang inzet voor de vrijlating van Kohler en Paris, en het ministerie van Buitenlandse Zaken Teheran naar eigen zeggen heeft laten weten het Iraanse regime „persoonlijk verantwoordelijk te houden voor de veiligheid van de gijzelaars”, slaagde Parijs er niet in het duo vrij te krijgen. De Fransman Olivier Grondeau, die in oktober 2022 werd gearresteerd op verdenking van spionage, kwam eerder dit jaar wel vrij uit de Evin-gevangenis.
Na de luchtoorlog tussen Israël en Iran, die vorige week dinsdag eindigde in een broos bestand, zijn de betrekkingen nog meer onder druk komen te staan. Westerse landen hebben de Israëlische aanvallen niet veroordeeld, tot grote woede van Iran.
Lees ook
Een beschuldiging van spionage voor Israël is dé manier om buitenlanders of Iraniërs aan te pakken: ‘De paranoia stijgt’
De Frans-Iraanse sociologe Azadeh Kian, verbonden aan de Université Paris Cité, zei donderdag op nieuwszender FranceInfo dat de beschuldigingen tegen Kohler en Paris een „een boodschap gericht aan de Franse diplomatie” zijn. „Het is een manier om druk uit te oefenen op Frankrijk tijdens toekomstige onderhandelingen en een manier om Franse steun aan de Israëlische aanvallen te wreken die leidden tot de moord van verschillende hoge commandanten van de Revolutionaire Garde en Iraanse wetenschappers.”
Kohler en Paris lijken daar slachtoffer van geworden. Dinsdag kregen de twee voor het eerst in lange tijd bezoek van een diplomaat in een penitentiaire inrichting in Bozorg, ten zuiden van Teheran. Na het gesprek van 35 minuten werden ze teruggebracht naar de onbekende plek waar ze apart van elkaar vastzitten.
