Inmiddels meer dan 37.000 doden in Gaza sinds 7 oktober, bevrijding gijzelaars eist immense tol
Sinds de terreuraanvallen van Hamas op 7 oktober heeft Israël in Gaza meer dan 37.000 Palestijnen gedood. Dat zegt het gezondheidsministerie van Gaza, dat onder gezag staat van Hamas en geen onderscheid maakt tussen burgerdoden en gedode Hamas-strijders, aldus internationale persbureaus. Zaterdag nam het dodental fors toe, toen het Israëlische leger bij een bevrijdingsoperatie van vier gijzelaars volgens de gezondheidsdiensten in Gaza zeker 274 Palestijnen doodde. Volgens Hamas vooral burgers.
Israëlische grondtroepen vielen zaterdag dichtbevolkte wijken in en bij Nuseirat binnen om vier gijzelaars te bevrijden. Deel van de operatie waren continue luchtaanvallen, die veel materiële en immateriële schade aanrichtten. Los van de doden liepen ook nog eens zevenhonderd mensen verwondingen op. De vier gijzelaars werden uiteindelijk in goede gezondheid bevrijd, maar de hoge prijs die daarvoor betaald moest worden, biedt weinig perspectief. Volgens Israël zitten er nog ruim 130 gegijzelden vast. Het leger gaat ervan uit dat een kwart van hen niet meer leeft.
Over de precieze tactieken die bij de bevrijdingsactie zijn ingezet, bestaat nog enige onduidelijkheid. Palestijnse bronnen zeggen dat Israël hulpgoederentrucks heeft ingezet om Hamas-strijders te misleiden en dat Israël ook de Amerikaanse aanlegsteiger, eveneens bedoeld voor humanitaire hulp voor Gaza, heeft gebruikt. De Israëliërs en Amerikanen ontkennen dit. Volgens The New York Times en Axios hebben de VS Israël wel geholpen op het gebied van logistiek en inlichtingen.
Gewonde Palestijnen in een ziekenhuis na de Israëlische bevrijdingsoperatie voor gijzelaars zaterdag. Foto Mohammed Saber/EPA
Roland van Erven
Welkom in dit blog
In dit blog volgt NRC de oorlog tussen Israël en Hamas en de ontwikkelingen die daarmee te maken hebben. Ons vorige blog vind je hier.
Er ligt ineens een renner met een wit tenue op de grond. Snel kijken of hij een gouden helm draagt; nee, het is niet Remco Evenepoel in zijn jongerentrui. Is het dan een renner van Bahrein-Victorious, met hun witte tricots? Ook niet, hun kopman zit niet in het groepje klassementsrenners. Dan blijft er maar een iemand over: het is écht de witte regenboogtrui van Tadej Pogacar die zojuist over het asfalt is geschoven.
Vrijwel nooit valt Pogacar van zijn fiets, maar woensdag gebeurt het toch, in de finale van de elfde etappe van en naar Toulouse. Zijn voorwiel wordt aangetikt als de Noor Tobias Halland Johanessen voor hem langs kruist, in een poging een demarrage voorin de groep te pareren. De Sloveen verliest zijn evenwicht en schuift over zijn linkerzijde onderuit. Bij een vluchtheuvel met verkeerspaaltjes komt hij tot stilstand.
Heel kort lijkt Pogacar nodig te hebben om te beseffen wat er is gebeurd, en dan staat hij snel op. Draait zijn fiets om, bestudeert de schade. Ketting eraf. Even staat hij te rommelen, snel komt er hulp van een materiaalman. Binnen vijftien seconden zit Pogacar weer op de fiets.
De achterstand van de Sloveen op het groepje met Jonas Vingegaard, zijn voornaamste rivaal, is echter opgelopen tot een halve minuut. Wordt hier het algemeen klassement van de Tour op zijn kop gezet? Dat niet, de concurrenten van Pogacar tonen zich sportief en knijpen uit respect in de remmen. Met nog ruim twee kilometer te gaan sluit Pogacar weer aan en gezamenlijk rijden de beste klassementsrenners van deze Tour over de finish.
Turboversnelling
De etappe van en naar Toulouse is er eentje om van op het puntje van je stoel te gaan zitten, zoals er al zoveel etappes zijn geweest deze editie. En opnieuw is Mathieu van der Poel, al ritwinnaar en drager van de gele trui geweest, verantwoordelijk voor het vuurwerk. Met een voor hem typerende turboversnelling op het laatste klimmetje van de dag, terwijl de weg met 18 procent stijgt, knalt hij weg bij zijn medevluchters en gaat hij op jacht naar de twee koplopers.
Jonas Abrahamsen (links) wint de etappe vóór Mauro Schmid, wanneer een demonstrant van de weg wordt gehaald. Foto Sarah Meyssonnier / Reuters
Die moeten met ruim een halve minuut voorsprong nog acht kilometer afleggen, en een ontketende Van der Poel komt tot op acht seconden. Hij kan ze zíén, de Noor Jonas Abrahamsen en de Zwitser Mauro Schmid, maar hij komt er niet bij. Het duo sprint om de dagzege, Abrahamsen wint – nadat een demonstrant met een shirt met het opschrift ‘Israel out of the Tour’ (gericht tegen wielerploeg Israel-Premier Tech) van de weg wordt gehaald. Zeven seconden later rolt Van der Poel over de streep.
Daarachter herhaalt zich het patroon van de afgelopen dagen: Visma-Lease a Bike valt aan, met dit keer Vingegaard en Matteo Jorgenson in de hoofdrollen, en Pogacar verdedigt. Het is opwindend om naar te kijken, maar netto lijkt het niks te veranderen in het algemeen klassement. En dan valt Pogacar.
Serieuze gezichten
Bij de ploegbus van UAE Team Emirates-XRG staan de gezichten na afloop van de etappe serieus. Het pak van Pogacar is kapot, hij heeft schaafwonden op zijn linkerarm en -heup. Zelf zegt de Sloveen dat de schade meevalt. „Ik ben wat huid verloren en ben een beetje gebutst, maar ik heb slechtere dagen meegemaakt.”
Nadat hij gedoucht heeft, wordt hij gecontroleerd op breuken, maar die lijken er niet te zijn. Pogacar hoeft ook niet naar het ziekenhuis.
Het is wel een nieuw barstje in het bastion van zijn ploeg. ’s Ochtends voor de start had Jhonatan Narvaez, de Colombiaanse helper van Pogacar, nog resoluut van de hand gewezen dat zijn ploeg zwakker is dan de Nederlandse ploeg van Vingegaard. „Alle renners hier hebben zich optimaal voorbereid op deze wedstrijd, dus je kunt niet stellen dat zij sterker zijn.”
Bij de finish zijn flinke schaafwonden te zien op de linkerarm van Pogacar. Foto Martin Divisek / EPA
Maar de ploeg uit de Emiraten is al Joao Almeida kwijt, de beoogde meesterknecht van Pogacar in het hooggebergte, nadat hij een rib brak bij een val in de negende etappe. Een andere klimmer van de ploeg die Pogacar moet bijstaan, Pavel Sivakov, was de afgelopen dagen ziek. Nu is ook de kopman, de soms onaantastbaar ogende Pogacar, bont en blauw.
Zijn ploegbaas Mauro Gianetti is geschrokken. „We maakten ons wel even zorgen, want je weet bij een val nooit hoe groot de schade zal zijn. Gelukkig lijkt die mee te vallen, ook al gebeurde het op volle snelheid.” Volgens Gianetti is Pogacar vooral boos over de timing van de val, die plaatsvindt op de dag voordat het peloton de Pyreneeën inrijdt.
Donderdag staat een zware bergetappe op het programma, met de finish op de top van de uiterst steile Hautacam. „We zullen ermee moeten leven”, zegt Gianetti berustend. Voor Pogacar is het kijken hoe hij herstelt gedurende de nacht. „De dag na een val ben je nooit op je best”, zei de Sloveen. „Maar ik ga morgen mijn uiterste best doen.”
Woensdagavond is een grote brand uitgebroken op het dancefestival Tomorrowland, bij de Belgische plaats Boom, vlak bij Antwerpen. Het hoofdpodium op het festivalterrein vatte vlam. Volgens verschillende Belgische media waren er ook vuurwerkknallen te horen.
De brand verspreidt zich ondanks de aanwezigheid van de brandweer snel en veroorzaakt enorme schade. Inmiddels is het volledige hoofdpodium verwoest. Tomorrowland telt nog vijftien andere podia, die voor zover bekend ongedeerd zijn gebleven.
Desondanks is het de vraag of en in welke vorm de rest van het festival door kan gaan. Zonder hoofdpodium is het logistiek ingewikkeld om de grote publieksmassa elders op te vangen en naartoe te dirigeren.
‘Kroonjuweel’
Aan de productie van het decor van het hoofdpodium ging een veeleisend proces vooraf. De VRT meldt dat sinds 2023 met liefst 35 artiesten uit tien verschillende landen wordt meegewerkt aan het decor. De Belgische zender beschrijft het hoofdpodium als „het kroonjuweel van het festival”.
Het is vooralsnog onduidelijk of er gewonden zijn gevallen. Ook over de oorzaak is nog niks bekend. Er zouden zo’n duizend medewerkers aanwezig zijn op het festival, dat nog niet open is voor publiek. Vrijdag staan de eerste optredens op de planning, waarvan het onduidelijk is of die door kunnen gaan. Inmiddels is een evacuatie bezig van alle op het terrein aanwezige medewerkers.
Wel worden de wegen rondom het festivalterrein vrijgehouden voor de hulpdiensten. De politie raadt omwonenden aan om ramen en deuren voorlopig gesloten te houden.
Tomorrowland is een dancefestival dat 400.000 bezoekers van over de hele wereld trekt. Ook onder Nederlanders is het festival populair. Het zou twee weekenden in beslag nemen. Bekende artiesten die zouden optreden zijn onder meer Afrojack, David Guetta, Axwell en Steve Aoki.
Aan de berichten op het X-account van de pro-Russische hacktivisten van NoName057(16) is niet te merken dat ze het doel zijn van een grote, internationale opsporingsactie. „Vrienden, als jullie verdachte berichten van ons ontvangen hebben, neem ze dan niet serieus”, klinkt het strijdlustig. „Het is weer een lading verzinsels van westerse inlichtingendiensten. Ze zijn bang voor ons en daarom proberen ze onze activiteiten te verstoren. Binnenkort zullen we alles weer herstellen.”
Lees ook
Lees ook: NRC.nl werd ook aangevallen door NoName
Woensdag maakte Europol bekend een grote verstoringsoperatie tegen de hackersgroep uitgevoerd te hebben. NoName viel sinds 2022 duizenden websites van Oekraïne en diens medestanders aan met zogenaamde DDoS-aanvallen in een poging ze onbereikbaar te maken.
Volgens Europol is „een groot deel” van de aanvalsinfrastructuur van de groep uitgeschakeld en zijn meer dan honderd van zijn computerservers verstoord. In Frankrijk en Spanje zijn twee personen opgepakt. Daarnaast zijn vijf Russen – vier mannen en een vrouw – op internationale opsporingslijsten geplaatst wegens betrokkenheid bij het hackerscollectief.
Hoelang NoName uitgeschakeld is, blijft en hoe groot de schade daadwerkelijk is, is lastig te zeggen. Computerservers kunnen makkelijk vervangen worden en cybercriminelen die vanuit Rusland westerse doelen aanvallen hoeven niet te vrezen voor vervolging in eigen land. De vijf voortvluchtigen verblijven naar alle waarschijnlijkheid momenteel in Rusland.
NoName claimde woensdag wraak door een hack op de systemen van Quantum Systems, een Duitse dronefabrikant, bekend te maken. „Het lijkt ons dat de data die we daar bemachtigd hebben erg bruikbaar zijn voor het Russische leger”, schrijft de groep op X. Het bedrijf kon woensdag niet op vragen van NRC reageren.
6.000 aanvallen
NoName werd in 2022, rond de Russische inval in Oekraïne, opgericht als een van de vele verbanden van Russische hackers en diens sympathisanten in binnen- en buitenland. NoName viel in die beginjaren vooral Oekraïense websites aan, maar al snel ook sites van overheden en bedrijven uit andere landen, vaak in reactie op politieke ontwikkelingen zoals het verzenden of toezeggen van militaire steun aan Oekraïne.
NoName verdedigde volgens het eigen manifest op chatapp Telegram „de Russische belangen op het informatiefront”. Het document staat bol van pro-Russische stokpaardjes over censuur in het Westen waar het „onacceptabel is om positief te spreken over Rusland”. „Russofobie en andere vormen van neonazisme en racisme zijn de officiële ideologie van deze landen geworden.”
Afgelopen voorjaar viel de groep meer dan 130 Nederlandse websites aan. Ook nrc.nl lag een etmaal uur onder vuur, en was daardoor enkele uren slecht bereikbaar. De hackers vielen daarnaast Nederlandse provincies, vervoersbedrijven, gemeenten en luchthavens online aan. Ook tijdens de NAVO-top in Den Haag was NoName actief.
Europol, die het internationale onderzoek van negentien landen waaronder Nederland coördineerde, houdt NoName verantwoordelijk voor ruim 6.000 DDoS-aanvallen. De aanvallen zijn over het algemeen hinderlijk, maar vaak niet van lange duur. Het doel van de aanvallen is tweeledig: de kwetsbaarheid van westerse landen en websites tonen én aandacht vragen voor de Russische zaak. Niet iedere aanval komt in de publiciteit.
NoName ontwikkelde voor de aanvallen een eigen computerprogramma, dat sympathisanten op hun eigen computer konden installeren. Ze voerden daarmee gezamenlijk de distributed denial of service-aanvallen uit: websites bestoken met een hoop onzinnig internetverkeer om ze onbereikbaar te maken. De aanvallen van NoName werden, zoals ook NRC ondervond, versterkt via een eigen botnet van „enkele honderden” computerservers.
Europol schat dat zo’n 4.000 vrijwilligers meededen aan de aanvallen. Zij werden beloond met cryptomunten en konden punten scoren op interne ranglijsten, zegt Europol. „Deze gegameificeerde manipulatie, vaak gericht op jonge daders, werd emotioneel versterkt met een narratief waarin Rusland verdedigd moest worden, of wraak genomen werd voor politieke gebeurtenissen.” Vrijwilligers die deelnamen aan de aanvallen van NoName kregen van nationale opsporingsdiensten bericht dat ze voor hun acties vervolgd konden worden.