In een extra ingelast pensioendebat stonden NSC-Kamerlid Agnes Joseph en NSC-vicepremier Eddy van Hijum van Sociale Zaken woensdag opnieuw recht tegenover elkaar. De inzet: het NSC-voorstel om werknemers en gepensioneerden inspraak te geven bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Minister Van Hijum is daar tegen, maar er is een kans dat een meerderheid van de Tweede Kamer er volgende week mee instemt.
In het vorige debat ging het er fel aan toe. Joseph verweet de minister toen dat hij met zijn bezwaren „de bevolking voor de gek” houdt. Woensdag bleef Josephs toon rustig, maar inhoudelijk gebeurde er hetzelfde: wat Van Hijum zei, sprak Joseph tegen.
Eigenlijk zou de Tweede Kamer afgelopen dinsdag al stemmen over het NSC-voorstel (een zogeheten ‘amendement’), waar BBB, PVV en SP inmiddels aan meedoen. Maar die ochtend leverde Joseph een nieuwe versie van haar voorstel in. Daarin kwam ze tegemoet aan de praktische bezwaren die Van Hijum vorige week in een Kamerbrief had opgesomd, zei Joseph.
Van Hijum: bezwaren nog niet opgelost
Woensdagmiddag ontkende Van Hijum dat in weer een nieuwe Kamerbrief. Vijf van de negen bezwaren die hij had genoemd, zijn nog niet volledig opgelost, schreef hij. Bovendien: dit was slechts een eerste vluchtige inventarisatie van knelpunten. En het kabinet heeft niet alleen praktische, maar ook principiële bezwaren.
Toch bleef Joseph diezelfde avond in het debat volhouden dat zij al deze kritiek verwerkt had. Volgens haar zijn „in de nieuwe versie alle laatste opgeworpen, praktische en juridische bezwaren verwerkt”.
Lees ook
NSC-Kamerlid Agnes Joseph zet haar omstreden referenda-plan door: ‘We gaan heel Nederland resetten op pensioengebied’
Volgens Van Hijum is het ingewikkelder dan dat. Als de Tweede Kamer hier voor stemt, verwacht hij dat het hem twee jaar gaat kosten om hier via „een zorgvuldiger wetgevingsproces” een uitvoerbaar voorstel van te maken. Onder meer met betrokkenheid van de sector en een nieuw advies van de Raad van State.
Dat is problematisch voor Joseph en haar medestanders. Want de eerste drie pensioenfondsen zijn nu al overgestapt op het nieuwe stelsel en de rest moet volgens de huidige deadline voor 1 januari 2027 volgen – dat is binnen twee jaar. Veruit de meeste pensioenfondsen verwachten die deadline ook te halen. Dus zei Van Hijum, tot ontzetting van de voorstanders: áls dit instemmingsrecht er al komt, kan het „slechts van toepassing zijn op een beperkt aantal fondsen”.
Ook dit klopte niet, volgens Joseph. „Ik denk dat het veel sneller kan”, zei ze. Ze vroeg de minister te bevestigen dat hij „echt wel snel kan werken, als hij dat écht wil”. „Het is geen onwil”, reageerde Van Hijum. „Ik probeer hier aan te geven wat de implicaties zijn van wat u wilt.”
Brede kritiek op plannen Joseph
De minister staat niet alleen in zijn kritiek. Werkgevers, vakbonden, pensioenfondsen, toezichthouders en de Raad van State hebben zich er ook tegen gekeerd. In het vorige debat noemde Joseph dat een „stortbui van onbewezen stellingen”. Nu sprak ze van „georganiseerde kritiek”. „Wie alleen daar naar wil luisteren”, zei ze, „loopt weg voor de zorgen in de samenleving”.
De Tweede Kamer stemt volgende week dinsdag over het voorstel en het is nog spannend of er een meerderheid voor komt. De kleine partijen Denk en de Partij voor de Dieren lijken de doorslag te gaan geven. Beiden hebben nog geen standpunt bepaald.
De Partij voor de Dieren deed niet mee aan de debatten. Denk klonk woensdag gematigd kritisch. De partij kan zich vinden in „het idee erachter”, zei Kamerlid Dogukan Ergin. Maar pensioenfondsen hadden hem uitgelegd dat dit plan tot fors hogere uitvoeringskosten leidt, wat ten koste zou gaan van het pensioen van werknemers en gepensioneerden. „En ook dat argument begrijpen wij.”
In de Eerste Kamer is de kans op een meerderheid veel kleiner: die is er alleen als partijen daar anders zouden stemmen dan in de Tweede Kamer.
En het is ook nog onzeker of Van Hijum het voorstel wel naar de Eerste Kamer wíl sturen, als de Tweede Kamer ervoor heeft gestemd. Daar had SP’er Bart van Kent nog een vraag over aan Agnes Joseph: is zij bereid om haar partijgenoot Van Hijum hier vanuit de Kamer desnoods toe te dwingen? Daar hoefde Joseph niet lang over na te denken: „Absoluut.”
