In de rechtbank in New York kan een boze en ongeduldige Donald Trump alleen maar fluisterend schelden

Donald Trump staat op en draait zich om, gezicht op onweer. Hij strijkt even over zijn rode das en fluistert, zichtbaar maar tegen niemand in het bijzonder: „fucking fuck shit”. Bij de f’en schiet zijn dunne onderlip onder zijn boventanden uit. Zijn frustratie is te liplezen.

Dan loopt hij door het middenpad de rechtszaal uit, furieuze blik naar de pers links, furieuze blik naar de pers rechts. Zijn schouders zijn opgetrokken in zijn blauwe jasje, maar hij duwt zijn kaak vooruit, kin omhoog en trekt zijn ogen tot spleetjes. Trump is boos, verongelijkt en ongeduldig – en iedereen moet het weten.

Het is dinsdagmiddag in New York en de Republikeinse presidentskandidaat heeft ’s ochtends van de rechter voor het eerst een boete gekregen, van 9.000 dollar (8.383 euro), voor online uitlatingen over getuigen, de aanklager, de rechter en de jury. Een overtreding van zijn gag order die dicteert dat hij ze niet mag belasteren.

Hij heeft uren moeten luisteren naar verhoren van ‘technische getuigen’ van de openbaar aanklager in New York, over bankgegevens en rechtbanktranscripten. Vervolgens is hij geconfronteerd met Keith Davidson, Hollywood-advocaat van kleine beroemdheden die geld verdienen met zwijgen over grotere beroemdheden. Hij helpt hen met het verkopen van hun escapades aan roddelbladen en televisiezenders, of aan degene die het in een doofpot wil stoppen. Tweemaal sloot hij zo’n deal met formele en informele medewerkers van Trump. Een geheime side letter bij een contract, sms’jes en opnames van telefoongesprekken bewijzen dat. „Er was bewustzijn dat onze inspanningen (…) de presidentiële campagne van Donald Trump hadden ondersteund”, vertelde Davidson in het getuigenbankje. Die eerder vertelde hoe een „gierige” Trump de afkoopsom lang vertraagd had.

Davidson is de tweede inhoudelijke getuige in het zwijggeldproces: de eerste strafzaak tegen een oud-president van de Verenigde Staten ooit. Eerder deed David Pecker, de voormalig uitgever van de tabloid de National Enquirer, uit de doeken hoe hij negatieve verhalen over Trump hielp killen. Vrijdag begon de getuigenis van Hope Hicks, Trumps woordvoerder en vertrouwelinge in het Witte Huis.

Trump wordt ervan verdacht met het afkopen van een pornoster, met wie hij in 2006 het bed had gedeeld, te hebben geprobeerd de verkiezingen van 2016 te beïnvloeden en daarbij documenten vervalst te hebben. Hij ontkent zowel de seks met als de betaling aan Stormy Daniels (echte naam Stephanie Clifford). De affaire kwam in 2018 aan het licht via The Wall Street Journal.

Over die feiten bestaat weinig twijfel, zeker na de eerste getuigenissen en het bankafschrift dat toonde dat Trumps advocaat Michael Cohen twee weken voor de verkiezingen van 2016 van een speciaal geopende bankrekening 131.000 dollar overmaakte aan Davidson. De vraag is of de jury zich laat overtuigen dat Trump het deed met de intentie om zijn politieke campagne te beschermen en daarbij valsheid in geschrifte pleegde. Daar kan hij maximaal vier jaar gevangenisstraf voor krijgen.

In de buurt van Donald Trump – haat hem of houd van hem – is het altijd spektakel. Behalve in de rechtbank, waar hij in zijn beleving nu drie weken wordt weerhouden van campagne voeren. Hier kan hij alleen maar in zijn faux leren roodbruine stoel zitten en zwijgend de handelingen volgen: van de banaliteit van veel juridische procedures tot de belastende verklaringen. Hier bepaalt de rechter het tempo, de aanklagers het bewijs, de getuigen het verhaal over hem, de journalisten het beeld en straks de jury van twaalf New Yorkers of hij schuldig is.

Glamour, geld en geilheid

Camera’s of geluidsopnames van het proces zijn niet toegestaan. Op ongemakkelijke houten banken in de rechtszaal is plek voor zestig verslaggevers en drie rechtbanktekenaars. (Elders in het gebouw volgen nog ruim honderd journalisten, en andere geïnteresseerden, de getuigenissen op een televisiescherm.) Zij doen, via hun publicaties en sociale media, live verslag van wat er gezegd wordt. Zij zijn de enigen die kunnen zien hoe Trump reageert op de bewijzen.

Al blijkt dat zicht tijdens een korte procesweek in Manhattan vrij beperkt: Trump is tijdens de zittingen alleen op zijn rug te zien. Wie mazzel heeft, kijkt rechtstreeks naar zijn blonde achterhoofd en de kale plekken die zijn vlassige overkam niet helemaal bedekt. Wie pech heeft, kijkt een hele zitting naar de buik van één van de zeven gewapende rechtbankbeveiligers die als stewards in een voetbalstadion met hun rug naar de wedstrijd staan om het publiek in te gaten te houden. „Lockdown, lockdown”, klinkt er over hun walkietalkies als Trump binnen is.

In de rechtszaal met poepbruine lambrisering en grote vierkante tl-bakken hangen vier beeldschermen waarop documenten en videobewijs getoond worden. In een hoekje van die schermen is Trump ook van de voorkant te bewonderen. Maar zelfs de rechtbankverslaggevers die een verrekijkertje hebben meegenomen, kunnen met moeite zijn gezicht en zijn lichaamstaal lezen. Wat herkenbaar is, is onvrede. Trump straalt woede of verveling uit.

Het verschilt per dag hoe betrokken de verdachte is bij wat er over hem gezegd wordt. Op dinsdag hangt hij regelmatig diep weg in zijn stoel tussen zijn twee voornaamste advocaten, Todd Blanche en Emil Bove. Slaapt hij? Tijdens de juryselectie dommelde Trump meerdere keren in en schrok wakker of moest door zijn advocaten gewekt worden. Zij houden hem nu nauwlettend in de gaten en praten met hem, of tikken hem aan als ze denken dat hij wegzakt.

Tijdens de juryselectie dommelde Trump meerdere keren in en schrok wakker, of moest door zijn advocaten gewekt worden

Donderdag als de getuigenis van Davidson verder gaat, is Trump alerter. Hij leunt voorovergebogen over de tafel, alsof hij de advocaat het liefst zou ontslaan zoals hij als tv-ster in The Apprentice deed. Hoe minachtend of intimiderend hij hem aanstaart, is niet te beoordelen.

Davidson verheldert in welke kringen vastgoedman Trump verkeerde voordat hij president werd: een wereld van schoonheidswedstrijden en feestjes met porno-actrices en Playboy-modellen. Vrouwen die hij als beroemdheid, zoals hij zei in een beruchte opname die uitlekte voor de verkiezingen van 2016, ongestraft „in hun kruis kon grijpen”. En die af en toe met hem een hotelbed in doken.

Van glamour, geld en geilheid is in de vergane glorie van de New Yorkse rechtbank niets over. Het art deco-gebouw – een paar jaar ouder dan Trump (77) – wordt gerenoveerd en staat in de steigers. De klimaatregulatie op de vijftiende verdieping is zo slecht dat Trump heeft geklaagd dat hij het koud heeft. Behalve de extreme beveiliging, media-aandacht en topadvocaten is de juridische situatie van verdachte Trump formeel nauwelijks anders dan die van de jonge man met korte dreadlocks die op dezelfde dag geboeid en met een pleister op zijn voorhoofd wordt afgezet door een politieauto. Wanneer rechter Juan Merchan hem een boete oplegt, moet Trump die zwijgend ondergaan. Niet reageren druist in tegen zijn aard. Vrijwel altijd is Trumps reactie agressiever dan de tegenslag die hij ondervindt.

Trage reactiesnelheid

Trump weet op welke momenten hij het beeld weer naar zijn hand kan zetten. Als hij in een pauze op donderdag uit zijn stoel komt en de journalisten laat liplezen dat hij het allemaal „bullshit” vindt. Buiten de zaal, waar hij steeds korte verklaringen geeft over de „onzinzaak”. En commentaar levert op het nieuws van de dag, zoals de protesten op universiteiten: „We kunnen niet laten gebeuren dat radicaal-linkse idioten dit land overnemen.” Op zijn Truth Social, waar hij, uren nadat berichten over zijn rechtbankdutjes gepubliceerd zijn, reageert dat hij „simpelweg soms mijn mooie blauwe ogen sluit, intens luister en het allemaal in me opneem”. Maar zijn reactiesnelheid is drastisch vertraagd.

Alle technische bewijzen en betrokkenen moeten in de rechtszaal de revue passeren voordat de jury een oordeel kan vellen. Maar de feiten zijn grotendeels bekend en voelen ver verwijderd van de realiteit van de huidige presidentscampagne tussen Trump en Joe Biden. De media-aandacht voor dit historische proces in groot – en daarmee onderdeel van de campagne. Toch is de verwachting dat noch vrijspraak, noch een schuldig-vonnis grote impact zal hebben. Zelfs Trumps fans tonen maar matig interesse in de vervolging van hun held. Dinsdagochtend verzamelen tientallen leden van de jonge Republikeinen van New York zich met Trump-vlaggen voor de rechtbank, maar op andere dagen staan er alleen de satellietwagens van televisiestations en enkele demonstranten voor en tegen Trump.

De meest cruciale getuigen moeten nog komen, zoals Trumps voormalige advocaat Michael Cohen, op wie de strafzaak rust, en Stormy Daniels. Trump kan van de zaak weer een sensatie maken als hij zelf getuigt. Maar zal hij dat doen? De oud-president en zijn advocaten houden zich daarover op de vlakte.

In een civiele fraudezaak werd Trump in februari veroordeeld tot een boete van honderden miljoenen. Zijn getuigenis in die zaak was zo zwak en feitenvrij dat die zijn verdediging geen goed deed.

In het strafproces staat nog meer op het spel – mogelijk zelfs gevangenisstraf. Als hij zich laat verhoren moet hij dwingende vragen beantwoorden en de waarheid spreken zonder zichzelf verder in de problemen te brengen. Hij kan er ook van afzien. Maar wanneer Trump na weer een dag zwijgen mokkend de rechtszaal verlaat, is moeilijk voor te stellen dat hij de verleiding kan weerstaan. Hij oogt niet als een kat in het nauw, maar als een stier die briesend wacht tot het hek van de arena opengaat. Op weg naar de uitgang loopt een man die ernaar snakt om getuigen hardop van repliek te dienen, in plaats van alleen fluisterend te schelden.

Delen





Mail de redactie