„Kijk eens aan. Dit is de koran.” Een vrouw in het centrum van Arnhem kijkt eventjes naar het boek met groene kaft dat haar wordt aangeboden. Ze lijkt te twijfelen, maar reageert daarna onmiddellijk. „De Koooooran? Wa moe’k er mee?”
Ze zijn vanuit het hele land naar Arnhem gekomen, zo’n vijftien moslims, jong en oud, vooral mannen en enkele vrouwen die op zaterdagmiddag in de stad korans staan uit te delen. Ze hebben een witte partytent neergezet en honderd boeken meegenomen, die af en toe in een Actiontas vanuit een verderop geparkeerde auto worden aangevuld. Elke voorbijganger die wil krijgt een gratis koran en een gratis boodschap: dat haat volgens de islam met liefde moet worden beantwoord. De koranverspreiders horen bij de landelijke Ahmadiyya-moslimgemeenschap, een kleine stroming binnen de islam die in Nederland zo’n drieduizend leden heeft.
Mislukte koranverbranding
De uitdeelactie is een reactie op een uit de hand gelopen manifestatie vorige week zaterdag van Pegida-voorman Edwin Wagensveld, ook in Arnhem. Wagensveld had zijn demonstratie vooraf bij de gemeente aangemeld, hij wilde op het Jansplein in Arnhem een koran verbranden. Terwijl hij een vloeibare stof over de koran sprenkelde, en met een fornuisontsteker het boek boven een vuurkorf wilde laten ontbranden, probeerde een woedende menigte door de linie van de op het plein aanwezige Mobiele Eenheid te breken. Het verbranden lukte uiteindelijk niet. En toen een man met een flying kick op Wagensveld insprong, moest deze door de politie ontzet worden.
Met hun actie deze zaterdag willen ze twee dingen laten zien, zegt bestuurslid Kashif Akmal, die vanuit Den Haag naar Arnhem is gekomen. Hij heeft een strak zwart petje op, een zwarte jas en zwarte leren handschoenen. Het is een vredelievend antwoord op de actie van Wagensveld én op de reactie van de tegendemonstranten die hem probeerden aan te vallen. Akmal geeft toe dat hij handig gebruik heeft gemaakt van de gebeurtenissen van vorige week. Door zijn uitdeelactie daaraan te koppelen is er extra aandacht voor hun boodschap, dit soort middagen organiseert hij wel vaker.
Lees ook
Op de maandag na de afgeblazen koranverbranding strijden verslagenheid en vastberadenheid om voorrang
Cameraploegen en fotografen
Maar zoveel aandacht als nu kregen ze nooit. Meerdere cameraploegen en fotografen volgen hoe mensen tussen de kledingwinkels een koran krijgen aangeboden. Ahmad Tariq, ook lid van de Ahmadiyya-gemeenschap, buigt zich ongerust naar Kashif Amal toe. „Dit is te veel”, zegt hij zacht. „Mensen openen zich nu bijna niet naar ons, ze willen niet op tv.” Kort daarvoor heeft Amal een koran overhandigd aan een man, die later een beveiliger van de cameraploeg van het SBS6-programma Hart van Nederland blijkt te zijn. „Ik wil er wel eentje lezen, ja”, zegt hij.
De beveiliger van de televisieploeg heeft een rustige middag. De reacties op het uitdelen van de korans zijn wisselend, maar niet agressief. De 69-jarige Jenny Altena „piekert er niet over” een koran aan te nemen. Ze maakt zich zorgen over een actie zoals die van vandaag. „Al die mensen nemen die boekjes maar aan. Maar nog meer korans in Nederland betekent nog meer islam. Dat geloof verspreidt zich te snel.” Twee mannen, Steven Overhand en Eise Lensink, hebben zelf om een koran en een informatieboekje gevraagd. „Dit is een positieve actie. En meer lezen over een ander geloof is nooit verkeerd, toch?” Activist Marlisa Hommel van Extinction Rebellion is afgekomen op de actie, omdat ze solidair wil zijn met de mensen die het uitdelen van korans organiseren.
Verbod op verbranden heilig boek
Veel mensen leggen zelf een verband tussen het uitdelen van korans en de uit de hand gelopen manifestatie van een week eerder. Is dat nou nodig, vragen mensen zich af, om een koran te verbranden? Samenwerkende moskeekoepels hebben inmiddels gevraagd om een verbod op het verbranden van heilige boeken, omdat dat in strijd zou zijn met de godsdienstvrijheid.
Maar dat gaat veel mensen ook weer te ver. „Vrijheid van meningsuiting is ook heel belangrijk”, zegt Extinction Rebellion-activist Hommel. „Daar maken wij natuurlijk zelf ook gebruik van.” Organisator Kashif Akmal zegt er geen oordeel over te hebben. „Ik vind dat je als medemens geen koran hoort te verbranden, dat heet innerlijke beschaving. Maar als het dan toch gebeurt, dan hoor je daar als moslim nooit agressief op te reageren.”