‘Iemand doet alsof hij mij is’ – wordt er ooit iets gedaan aan gestolen foto’s op het internet?

Posted on September 19, 2024 by admin

‘Ik hoorde van een collega dat er op Instagram een nepaccounts met foto’s van mij ronding. Op het account stonden mijn eigen posts, met mijn foto’s, maar er stonden ook foto’s van vreemde naakte bovenlijven tussen. Het account was privé, maar als mensen een volgverzoek deden kregen ze een bericht of ze naaktfoto’s van mij wilden kopen, terwijl ik het niet eens ben op die naaktfoto’s.”

Vincent de Paauw werkt als purser bij Transavia en maakt voor het YouTube-kanaal van de vliegmaatschappij vlogs. Op zijn eigen Instagram plaatst hij voor zijn drieduizend volgers vrolijke foto’s van zijn werkdagen op Schiphol en in de lucht. „Gelukkig sturen mijn volgers mij een bericht als ze nepaccounts met mijn foto’s tegenkomen. Ik rapporteer die accounts meteen. Je weet dat dit soort dingen gebeuren dus ik ben dan ook niet echt in shock, maar het is echt heel gek om er achter te komen dat ik op andere accounts blijkbaar naaktfoto’s van mezelf verkoop.”

Eind augustus sprak NRC met influencer Demi Maric wier foto’s zonder haar weten werden gebruikt op een profiel dat Donald Trump promootte. Van datingapps tot een Turkse online-campagne – haar foto’s zijn zonder haar toestemming al op de gekste plekken terechtgekomen. Telkens wanneer zij bij Meta, het bedrijf achter Instagram en Facebook, een nepaccount rapporteert krijgt ze te horen dat er niets aan de hand lijkt te zijn en het waarschijnlijk niet om een nepaccount gaat.

Het is echt heel gek om er achter te komen dat ik blijkbaar naaktfoto’s van mezelf verkoop

Maric en De Paauw zijn geen uitzonderingen. Dat je foto’s op internet zonder toestemming worden gebruikt, lijkt voor veel internetgebruikers de normaalste zaak van de wereld. Vervelend, maar het hoort erbij. Op Instagram, bijvoorbeeld, waarschuwen gebruikers regelmatig hun volgers over nepaccounts: ‘pas op, dit ben ik niet!’ NRC sprak een tiental mensen, die niet met hun naam in de krant willen, van wie aan de lopende band foto’s worden gebruikt zonder hun toestemming. De één kreeg meerdere Tinderprofielen doorgestuurd met zijn eigen foto’s, een ander kreeg te horen dat haar hond op Facebook te koop werd aangeboden. Iemand kwam er zelfs achter dat er in zijn naam professionele opdrachten door iemand anders werden uitgevoerd. Vaak zijn de mensen achter de nepaccounts uit op geld, maar gestolen foto’s worden ook gebruikt voor het verkrijgen van naaktbeelden, in advertenties, of omdat gebruikers simpelweg hun eigen identiteit willen maskeren.

Iedereen die NRC sprak reageert op dezelfde manier; ze rapporteren het nepaccount bij het sociale netwerk waarop het account actief is en vullen daar ook het online klachtenformulier. Van X (voorheen Twitter) en Meta zeggen gebruikers niet eens meer te verwachten dat er iets met die meldingen wordt gedaan. Het werkt beter om je volgers te waarschuwen op je eigen account. „Ja, en dan moet je maar hopen dat er voor die tijd niemand is in getrapt”, zegt De Paauw. „Als de maker van het nepaccount doorheeft dat jij hem op het spoor bent, verwijderen ze het account soms zelf.”

Doordat weinig mensen buiten de platforms om nepaccounts met gestolen foto’s melden, is er geen zicht op de werkelijke schaal van het probleem, zegt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De toezichthouder adviseert gedupeerden niet alleen melding te doen bij het platform zelf, maar ook bij het AP óf het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude. „Het lijkt alsof veel mensen niet weten dat het illegaal is om een foto van iemand anders zomaar te gebruiken. Als ik mijn auto parkeer, is het strafbaar als jij die ongevraagd meeneemt voor een ritje. Dit geldt ook voor andermans foto’s online”, zegt AP-woordvoerder Caspar Itz.

Deepfake-pornografie

Nepaccounts hoeven niet eens het doel te hebben om iemand voor geld op te lichten, het stelen van iemands identiteit op zich is al strafbaar. Dit lijkt voor veel mensen toch onbekend te zijn, zegt Itz. „Toen in maart bleek dat er beelden van Kamerleden en BN’ers werden misbruikt voor deepfake-pornografie, hebben we een oproep gedaan om hier melding van te maken als je dit tegenkwam. Het aantal meldingen was echter schrikbarend laag, alsof mensen zich er niet van bewust zijn dat deze vorm van identiteitsfraude strafbaar is.”

Waarom worden de accounts bij Meta en X niet offline gehaald? Zij zijn volgens Nederlandse, Europese én Amerikaanse wetgeving verplicht illegale inhoud van hun sites te halen als zij daarvan op de hoogte worden gesteld. Hoewel beide platforms niet bereikbaar waren voor vragen van NRC, verdedigde Facebook zich in het verleden tegenover de rechter door te zeggen dat het platform al veel doet tegen nepaccounts, maar dat álle beeltenissen van een persoon weghalen „technisch onmogelijk” zou zijn en bovendien het gevaar van „overblokkering” met zich meebrengt. Tijdens een vergelijkbare zaak in het Verenigd Koninkrijk stelde Steve Hatch, Facebooks regionale directeur voor Noord-Europa, dat „we een zero tolerance beleid hebben, maar dat betekent geen zero occurrence.”

Opmerkelijk is dat Elon Musk zich in 2022 aanvankelijk terugtrok uit de overname van Twitter, omdat hij vond dat het bedrijf, waarmee hij op dat moment verwikkeld was in een juridische strijd, hem verkeerd had voorgelicht over het aantal nepaccounts op het platform. Kort na de uiteindelijke overname kondigde Musk grootschalige ontslagen aan, wat leidde tot een forse afname van het aantal medewerkers dat verantwoordelijk was voor het modereren van misinformatie en nepaccounts. Toezichthouders en ngo’s klagen nu dat X te weinig doet tegen nepaccounts op het platform

Rechtszaken en boetes

Nepaccounts met gestolen foto’s kunnen de platforms nog wel eens grote problemen gaan bezorgen, denkt Caspar Itz van de Autoriteit Persoonsgegevens. „Wanneer online platforms hun gebruikers en hun data niet goed beschermen, kunnen ze boetes krijgen.” Zo kreeg begin deze maand het omstreden gezichtsherkenningsbedrijf Clearview AI een boete van 30,5 miljoen euro van de AP. Clearview heeft een illegale database opgebouwd met meer dan vijftig miljard foto’s van gezichten, inclusief die van Nederlanders. „Maar het opleggen van boetes wordt al snel heel erg lastig wanneer een bedrijf geen Nederlands of Europees aanspreekpunt heeft”, zegt Itz.

Wie een stap naar de rechter overweegt heeft sowieso een lange adem nodig. In maart dit jaar kreeg Jort Kelder in hoger beroep gelijk in een al vier jaar slepende zaak tegen Google over nepadvertenties met zijn beeltenis. Google had te weinig gedaan om de nepadvertenties te weren, oordeelde de rechter, en legde een in een aparte procedure te bepalen schadevergoeding op.

Ook van toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) hoeven mensen wier foto’s zijn gestolen voorlopig niet veel te verwachten. De Europese Commissie heeft in 2023 de Digital Services Act (DSA) ingevoerd die burgers beter wil beschermen tegen illegale activiteiten op het internet. Voor bedrijven die gevestigd zijn in Nederland, zoals AliExpress, Booking.com en Snapchat, is de ACM aangewezen als toezichthouder van de DSA. Problematisch hier is dat de ACM nog helemaal niet bevoegd is om deze platforms boetes op te leggen. Zodra die bevoegdheid geregeld is kan de ACM „handhavend optreden”, zo meldt de toezichthouder. „Dat is naar verwachting begin volgend jaar.”

Gelukkig sturen mijn volgers mij een bericht als ze nepaccounts met mijn foto’s tegenkomen

Voor de grote bedrijven als TikTok, X en Meta houdt de Europese Commissie (EC) zelf toezicht. Maar Thomas Regnier, woordvoerder van de EC, laat weten dat de Commissie andere prioriteiten heeft dan het aanpakken van nepaccounts en gestolen foto’s. „De focus voor de regulering van de grote platforms ligt op dit moment bij onderzoeken naar desinformatie omtrent verkiezingen en het verslavende design van de platforms voor kinderen.”

Gebruikers zullen dus de komende tijd ongetwijfeld nepaccounts van zichzelf blijven tegenkomen. De vraag rijst of deze privacyschending überhaupt te stoppen is, of dat mensen het maar moeten accepteren als onderdeel van hun online bestaan. Voor mensen die bereid zijn de portemonnee te trekken zijn er wel online reputatiemanagers, zoals het Nederlandse bedrijf White Canvas, die namens hun cliënten zaken als online indentiteitsfraude aanpakken. Zij claimen dat dankzij hun expertise en goede contacten zij het vaak wél voor elkaar krijgen dat platforms nepaccounts van hun klanten verwijderen.

Transavia-purser De Paauw heeft allang geaccepteerd dat hij af en toe zijn eigen foto’s op discutabele accounts tegenkomt. „Het is natuurlijk heel erg raar en het voelt gek, maar ik vind het geen reden om te stoppen met het plaatsen van leuke content.”

De laatste 485 miljoen jaar was de aarde vijf keer extreem heet en altijd was CO2 de hoofdverdachte

admin
September 20, 2024
0

Vijf keer is de aarde in de afgelopen 485 miljoen jaar een hothouse geweest, een soort hete kas. In die vijf perioden, die elk vele miljoenen jaren duurden, lag de wereldwijd gemiddelde temperatuur aan het aardoppervlak tussen de 30 en 35 graden Celsius – tegenwoordig is het zo’n 15°C. Het was te warm voor ijs op de polen. In de meest recente hothouse, het Eoceen, groeiden daar palmen, mangroves en baobabs.

Dat blijkt uit een reconstructie van de aardse oppervlaktetemperatuur in de afgelopen 485 miljoen jaar. De studie is donderdag gepubliceerd in Science. „We kunnen ons moeilijk voorstellen hoe vreselijk warm dat is, 30°C gemiddeld. De mens is geëvolueerd in een van de koudste fasen in de aardse geschiedenis”, mailt Emily Judd, eerste auteur van de nu gepubliceerde studie en paleoklimaatwetenschapper aan het Smithsonian National Museum of Natural History in Washington DC.

In een tegelijk bij het artikel gepubliceerd commentaar schrijft Benjamin Mills, hoogleraar evolutie van het aardsysteem aan de Universiteit Leeds, dat een nauwkeurige reconstructie van de temperatuur in het verleden belangrijk is „om de geschiedenis van het leven op aarde beter te begrijpen, om het toekomstige klimaat te voorspellen, en om geïnformeerd te zoeken naar andere, bewoonbare planeten”.

Temperatuurschommelingen

Uit de reconstructie blijkt dat de temperatuur de afgelopen 485 miljoen jaar meer op en neer is geschommeld dan eerder gedacht. Verder zijn de temperaturen in het verre verleden minder hoog dan gedacht. „Met name als je dichter bij die 485 miljoen jaar geleden komt, kwamen eerdere schattingen soms rond de 50°C uit”, zegt Mills.

Het onderzoek laat ook zien dat de aarde in al die tijd vaker in een warme dan in een koude toestand verkeerde – sinds 34 miljoen jaar zit de aarde weer in een koude fase. Verder is de wereldwijd gemiddelde temperatuur nooit ónder de circa 11°C gezakt, en nooit boven de circa 35°C uitgekomen. Mills: „Dat duidt op een temperatuurregulerend systeem, en dat is bemoedigend voor het leven op aarde.”

Reconstructies zoals deze zijn eerder gemaakt. Maar die baseerden zich op ofwel klimaatmodellen ofwel geologische data, met name fossielen waaruit temperatuurgegevens kunnen worden afgeleid. Die twee benaderingen zijn dit keer gecombineerd. Elke methode heeft z’n voor- en nadelen, schrijft Judd in haar e-mail. „Fossielen geven een snapshot van de omstandigheden op een specifieke tijd en plek. Het is alsof je het beeld wilt ontrafelen van een puzzel van duizend stukjes, terwijl je maar een paar stukjes hebt.” Klimaatmodellen geven wel een wereldwijd beeld, legt Judd uit, maar daarbij moet je een bepaalde CO₂-concentratie invoeren om het model te laten draaien. „Die waarde goed schatten voor periodes honderden miljoenen jaren geleden is erg lastig.” In dit geval hebben de onderzoekers de klimaatmodellen gecombineerd met de geologische data – ze noemen het ‘data-assimilatie’.

Sterke correlatie

Het levert een aantal opmerkelijke uitkomsten op. De meest verrassende vindt Judd zelf de sterke correlatie tussen de gemiddelde temperatuur en de concentratie CO₂ in de atmosfeer. „We weten dat die twee vandaag de dag sterk gekoppeld zijn, maar dat ze over honderden miljoenen jaren ook zo’n sterke relatie laten zien, dat was onverwachts.”

Want, zegt Judd, er zijn ook andere factoren die met name op langere tijdschalen van invloed zijn op klimaat, zoals de zon. Die is de afgelopen honderden miljoenen jaren iets feller gaan schijnen. Op de huidige, door de mens veroorzaakte opwarming is dat effect verwaarloosbaar. Maar op langere tijdschaal zou je er iets van verwachten te zien in de gemiddelde temperatuur. Mills: „Dat is inderdaad een probleem.” Judd en collega’s suggereren dat het effect van een langzaam steeds helderder schijnende zon misschien is gecompenseerd door veranderingen in de albedo (de reflectiviteit) van de aarde, of in de aanwezigheid van andere broeikasgassen zoals methaan.

Een andere opvallende uitkomst van de studie is de hoge klimaatgevoeligheid. Die geeft weer hoeveel de temperatuur aan het aardoppervlak opwarmt bij een verdubbeling van de concentratie CO₂ in de atmosfeer. Ze komen uit op 8°C, maar zeggen er wel bij dat het om een opwarming over miljoenen jaren gaat, en dat hierbij naast CO₂ bijvoorbeeld andere broeikasgassen en veranderingen in de vegetatie van invloed zijn.

Appy Sluijs, hoogleraar paleoceanografie aan de Universiteit Utrecht, heeft zijn bedenkingen bij die 8°C. Een groot onderzoek naar de klimaatgevoeligheid kwam vier jaar geleden uit op 2,6 tot 4,1°C. Inmiddels houdt het IPCC, het klimaatbureau van de Verenigde Naties, min of meer dezelfde bandbreedte aan. Maar Mills wijst erop dat het hierbij gaat om de klimaatgevoeligheid op korte termijn. Van de gevoeligheid op lange termijn, zegt hij, werd al gedacht dat die ongeveer twee keer zo groot is. Mills: „Dus die 8°C is niet zo verrassend.”

Klimaatsceptici

De twijfel van Sluijs zit vooral bij de gebruikte methode, de data-assimilatie. „Met deze methode passen de klimaatmodellen zich aan aan de geologische data die je invoert. Maar hoe weet je dat de modellen daarna de werkelijkheid weergeven? Je test niet de natuurkunde van het klimaatsysteem. De uitkomst blijft een schatting.”

De uitkomsten van de studie hebben Judd niet alleen verrast. Ze is ook bezorgd dat klimaatsceptici en -ontkenners ermee aan de haal gaan. „Ik ben bang dat ze erop wijzen dat het klimaat het grootste deel van de laatste 485 miljoen jaar in een warme toestand heeft verkeerd, en dan zeggen: zie je wel, er is nu niks aan de hand.”

Maar de opwarming nu gaat zó snel. De meeste organismen evolueren niet snel genoeg om dat tempo bij te kunnen houden. „Het geeft een hogere kans op massale uitsterving.” En de aarde kan zich op den duur wel weer aanpassen. „Maar het is geen garantie dat hetzelfde geldt voor menselijke samenlevingen.”

Opinie | Unboxing

admin
September 20, 2024
0

Na een emotionele uitbarsting van mijn jongste puber breng ik een kopje thee met wat lekkers naar boven, maar ze zit in haar ontplofte kamer alweer vrolijk te bellen met een vriendin. Ik bied aan een paar halflege tostibordjes en andere etensresten mee naar beneden te nemen om zo de ergste kruimels en schimmels wat in te perken. Al bellend trekt ze een vol en verdacht niet-meer-rammelend broodtrommeltje onder een stapel vandaan. „Deze is voor de categorie unboxing, mama!”

Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]

In gevecht met elkaar én de buitenwereld: de moeizame start van het kabinet-Schoof

admin
September 19, 2024
0

Wat kan wél? Die vraag, zei koning Wilem-Alexander afgelopen dinsdag in de Troonrede, zou het uitgangspunt worden van het kabinet-Schoof. Vorige kabinetten lieten zich afschrikken door wetten en praktische bezwaren. Dit kabinet zou het in elk geval probéren.

Wat kan wél? Niet zo veel, is de conclusie na twee lange dagen Algemene Politieke Beschouwingen (APB), waarin de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB een gevecht voerde met zichzelf én met de buitenwereld: de oppositie, de ambtenarij. Er ontstond, voor de tweede keer na het chaotische debat over de regeringsverklaring in juli, een sfeer van crisis.

Deze keer ging het om de omstreden asielcrisiswet die het kabinet wil uitroepen, een wens van de PVV, en die ervoor zorgt dat de Eerste en Tweede Kamer tijdelijk buitenspel staan. Valt deze noodwet in de categorie-‘wat kan wel?’, of is het „staatsrechtelijk vandalisme” (CU-leider Mirjam Bikker)? En de vraag was hoe ambtenaren hadden geadviseerd over deze vergaande maatregel.

Coalitiepartijen verdeeld

Premier Dick Schoof draaide zich helemaal vast in de kwestie, die de twee coalitiepartijen PVV en NSC diep verdeelt. Ambtenaren bleken in duidelijke woorden de noodwet af te keuren, bleek toen de Kamer om die informatie vroeg. Schoof zit „klem” in het dossier, zei hij, en dat klopt politiek: de PVV wil de noodwet per se, NSC heeft grote bezwaren. Schoofs enige redmiddel was uitstel: de ministerraad moet zich er nog over buigen, er is nog geen besluit. Behalve dat de noodwet vorige week al in het regeerprogramma werd aangekondigd.

De paradox van het kabinet-Schoof is dat het zichzelf zo groot mogelijk probeert te maken, de machtsverhoudingen in Den Haag grondig probeert te veranderen, en dat het tegelijk nu al moet vechten voor zijn voortbestaan. Naar buiten toe wordt gezegd dat bestaande conventies maar eens wat minder belangrijk moeten zijn. Het woord ‘lef’ staat niet voor niets in de titel van het coalitieakkoord. Daarom wil het kabinet de speelruimte voor de oppositie beperken in de omstreden crisiswet. En daarom lijken in ieder geval PVV’er Marjolein Faber (Asiel en Migratie) niet onder de indruk van de waarschuwingen van ambtenaren om géén brokken te maken met de asielcrisiswet.

Maar even hard en verbeten vecht het kabinet met zichzelf. Onder NSC-bewindspersonen leeft verzet tegen het idee van een noodwet die het parlement macht ontneemt. Juist NSC had altijd zo’n groot punt gemaakt van dualisme, van de controlerende macht van de Kamer. Bewindslieden van de andere drie partijen ergeren zich aan de houding van NSC. Ze tillen daar, zegt een bewindspersoon van een andere partij, veel te zwaar aan het begrip ‘crisis’. En de PVV doet geen stap terug. Die zou, zoals Geert Wilders zei, „geen knip voor de neus waard zijn” als de partij het idee van een noodwet zou intrekken. Uiteindelijk zal íemand het verliezen, weet iedereen.

Partijen spreken een andere taal

Daaronder ligt een ander probleem: NSC en PVV spreken dezelfde taal niet, en delen niet dezelfde ideeën over de rechtsstaat. Dat zal blijven wringen. NSC-fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven klampt zich vast aan de woorden in het regeerprogramma dat een noodwet „dragend gemotiveerd” moet zijn. Daar had NSC „als een tijger” voor gevochten, zei ze. En met zelfvertrouwen maakte Van Vroonhoven donderdagnacht duidelijk dat ze verwachtte dat de noodwet er nooit zou komen. „Ik sta hier met comfort.”

Maar de vrijgegeven ambtelijke stukken, boordevol ‘doe het niet!’-achtige teksten, hebben al duidelijk gemaakt dat Marjolein Faber niet héél zwaar tilt aan een deugdelijke onderbouwing. Zou dat anders zijn na een negatief advies van de Raad van State? En wat doet NSC als het kabinet in meerderheid toch akkoord gaat met een noodwet? Toch akkoord gaan? Het kabinet laten vallen?

Waar ze bij NSC graag bespiegelen over de rechtsstaat of het politieke bestel, ontlenen PVV’ers hun gezag aan de wil van de kiezer. Opvallend vaak verwees Geert Wilders tijdens de APB naar peilingen, die zouden aantonen dat de kiezer in belangrijke mate aan zijn kant staat. Dat zou hem legitimeren om, zoals nu, een noodwet door te voeren. Overigens is het vertrouwen in het kabinet volgens een peiling van Ipsos I&O 33 procent, min of meer vergelijkbaar met de laatste twee kabinetten-Rutte in de beginfase. Alleen is het percentage ontevreden kiezers fors lager dan bij de start van Rutte IV: 45 procent.

‘Ervaren’ asielcrisis

Wilders’ suggestie dat de kiezer het met hem eens is, wordt de laatste tijd in de coalitie gretig gekopieerd. Dick Schoof had het over een door burgers „ervaren” asielcrisis. VVD-leider Dilan Yesilgöz zei donderdag, toen het debat haar niet snel genoeg ging, dat ze „appjes krijgt van mensen die vragen wat we hier in hemelsnaam aan het doen zijn. Mensen willen dat we grip krijgen op asielmigratie.”

Ironisch genoeg is het juist die fixatie op de publieke opinie die de coalitie nog enige tijd kan helpen. De VVD en met name NSC staan op verlies in de peilingen, en zolang dat zo is, is het onaantrekkelijk een kabinet te laten vallen. Wilders’ PVV is de enige partij die op duidelijke winst staat.

Vier partijen die elkaar niet goed begrijpen voeren een permanent gevecht met elkaar, met een opvallend eensgezinde oppositie en met een ingewikkelde politieke constructie: de partijloze premier Dick Schoof moet zijn gezag nog veroveren, en Geert Wilders acteert vanuit de Kamer als de facto premier.

Schoof moet op dit dossier het initiatief naar zich toe trekken, dat tot nu toe stevig in handen van de PVV ligt. De constructie met de partijleiders in de Kamer was mede verzonnen door NSC-leider Pieter Omtzigt, op doktersadvies thuis, om de Kamer meer macht te geven. Maar ook dit debat bleek weer dat het vooral voor Wilders een groot voordeel biedt. De weeffouten van het kabinet-Schoof zullen keer op keer aan het licht blijven komen.