Het Hooggerechtshof in Hongkong heeft maandag de veroordeling van Jimmy Lai en zes andere activisten voor democratie besloten te handhaven. Deze personen zijn schuldig bevonden aan het organiseren van en deelnemen aan de maandenlange prodemocratische demonstraties in 2019, waar de veroordeelden bij betrokken waren. Een eerder oordeel tot gedeeltelijke vrijspraak wordt nu van tafel geveegd, waardoor de zeven personen veroordeeld zijn tot gevangenisstraffen van acht tot achttien maanden.
De voormalige Britse kroonkolonie Hongkong is formeel onafhankelijk van China, maar Beijing heeft de greep op het gebied de laatste jaren verstevigd. Daardoor komen het demonstratierecht en de vrijheid van meningsuiting in Hongkong verder onder druk te staan. In maart werd de ‘Wet Bescherming Nationale Veiligheid’ aangenomen, waarmee voor ruim te interpreteren vergrijpen als ‘landverraad’, ‘spionage’ en ‘sabotage’ strenge gevangenisstraffen komen te staan. Een andere veiligheidswet uit 2020 maakte de oppositie al grotendeels monddood. De strenge veiligheidswetten komen uit de koker van Beijing, in reactie op de grootschalige protesten van 2019.
Bij een lagere rechtbank in Hongkong waren de activisten eerder gedeeltelijk vrijgesproken. Ze stelden dat de veroordeling buitenproportioneel was in het licht van fundamentele bescherming van mensenrechten, waarbij ze aanvoerden dat er sprake was van ‘operationele evenredigheid’. Ze hoopten deze juridische term van het Britse Hooggerechtshof te introduceren in de rechtsgang van Hongkong, aanvankelijk met gedeeltelijk succes. Een lager gerechtshof in Hongkong sprak hen vrij voor het organiseren van een ongeoorloofde samenkomst, maar niet voor de deelname eraan. Ook door de gedeeltelijke vrijspraak gaat maandag een streep, en beide veroordelingen worden doorgevoerd.
Van de zeven veroordeelden is Lai de bekendste, als oprichter van de prodemocratische krant Apple Daily. Hij zit al sinds december 2020 in eenzame opsluiting, nadat hij een buitenproportionele gevangenisstraf kreeg opgelegd van vijf jaar en negen maanden voor een lichte schending van een leasecontract van zijn inmiddels opgeheven krant. Lai staat nog een nieuw proces te wachten ‘misdaden tegen de nationale veiligheid’. Onder de veroordeelden op maandag waren daarnaast oud-politici onder wie Martin Lee en de advocaat Margaret Ng.
