Holtes in een explosief verkleinen het risico bij opslag

Posted on March 21, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Techniek Amerikaanse onderzoekers hebben een 3D-geprint explosief ontwikkeld dat pas gevaarlijk wordt als er water ingegoten wordt.

Bruno van Wayenburg

21 maart 2023 om 15:39

Leestijd 2 minuten

Een beschadigde graansilo in de haven van de Libanese hoofdstad Beiroet, na de explosie van 2020.

Foto Fadel Itani/ANP

Opgeslagen explosieven kunnen onbedoeld afgaan, zoals de dodelijke explosie van ammoniumnitraat in Beiroet in 2020 liet zien. Of als het wel de bedoeling is, maar niet die van de eigenaars, zoals bij Russische munitiedepots opgeblazen door Oekraïense Himars-granaten.

Onderzoekers van Los Alamos National Laboratory publiceren nu in het vakblad Physical Review Letters een manier om explosieven veilig op te slaan, door ze te 3D-printen in een structuur met holtes. Pas als er water of een andere vloeistof in de holtes wordt gegoten, kunnen deze ‘schakelbare explosieven’ weer exploderen.

Explosieven bestaan uit een combinatie van een brandstof en een zuurstof-bevattende oxidator, die snel chemisch reageren tot hete verbrandingsgassen. Die gassen hebben een veel groter volume, waarmee ze letterlijk iets ‘opblazen’.

Er bestaan twee soorten: in het laagexplosieve buskruit, gebruikt in vuurwerk of patronen, verplaatst het verbrandingsfront zich onder de geluidssnelheid, wat een deflagratie oplevert: een verbrandingsreactie, aangejaagd door hitte.

Maar in nitroglycerine, TNT of het in munitie gebruikte HMX wordt de chemische reactie ontketend door een schokgolf, die zich sneller door het materiaal voortbeweegt dan het geluid. Bij zo’n detonatie komen de gassen sneller vrij, wat de schokgolf in stand houdt en de vernietigende kracht veel groter maakt.

Gestapelde slierten

De grens tussen deflagratie en detonatie hangt ook af van de afmetingen van de springstof. Met een 3D-printer stapelden de onderzoekers HMX kruislings in dunne slierten van 0,4 millimeter doorsnee, met daartussen zo’n 30 volumeprocent aan holtes.

Als het reactiefront zich door zulke slierten voortplant, verliezen de schokgolven energie op het grensvlak met de lucht, en in de holtes worden de golven verzwakt en afgeremd, waardoor er toch een deflagratie plaatsvindt. Pas als er een vloeistof in de holtes wordt gegoten, met een veel hogere dichtheid en lagere samendrukbaarheid dan lucht, kunnen de schokgolven zich behoorlijk voortplanten.

De onderzoekers testten hun schakelbare springstof met een aantal vloeistoffen, waaronder olie, water en een extra zware oplossing van een wolfraamzout in water. De explosieve kracht was bij lucht maar 2 procent van die van de watergevulde springstof.

Kogels en scherven

Dat dunne slierten niet naar behoren detoneren, is geen nieuw idee, zegt Antoine van der Heijden, explosievenexpert bij TNO Energetic Materials, „maar de combinatie met 3D-printen is dat wel”. Van der Heijden en collega Denise Meuken houden zich bezig met de veilige opslag van munitie, en ze vinden het ‘op scherp zetten’ met water een interessant idee.

„Het is een proof of principle, maar er zijn wel praktische vragen”, zegt Meuken. Zo is het vullen met water een extra stap, en is 3D-printen traag en weinig schaalbaar. „Ook is het de vraag wat zulke explosieven doen bij inslag van een kogels of scherven.”

En de hamvraag, aldus Van der Heijden: „Hoeveel explosieve kracht houd je over? Van militairen horen we altijd: als we maar wel de prestatie overhouden waaraan we gewend zijn.”

Alex Salmond, oud-premier en strijder voor Schotse onafhankelijkheid, overleden

admin
October 12, 2024
0

Alex Salmond, de oud-premier van Schotland die zaterdag op 69-jarige leeftijd is overleden, belichaamde de afgelopen decennia de opkomst en neergang van de Schotse onafhankelijkheidsbeweging. In de jaren negentig was hij de drijvende kracht achter het gewonnen referendum dat een eerste stap op weg naar een zelfstandig Schotland moest zijn. Toen de kleine, corpulente en mediagenieke politicus de SNP in 2020 verliet, ging het met de partij – en daarmee de onafhankelijkheidsstrijd – een stuk minder slechter.

De man die de bijnaam ‘Wee Eck’, Schots voor ‘kleine Alex’ kreeg, maakte van de SNP een brede politieke beweging die lang het hart van de Schotse regering vormde. Na hem was Nicola Sturgeon vanaf 2014 succesvol, maar sinds haar aftreden in 2023 verkeert de partij in crisis. Humza Yousaf was slechts een jaar partijleider en eerste minister. De partij viel terug op oud-gediende John Swinney. Die verloor bij de landelijke verkiezingen deze zomer 39 van de 48 zetels, bijna allemaal aan Labour.

Oliewinsten

Alex Salmond, in St. Andrews opgeleid als econoom en later werkzaam voor de Bank of Scotland, was in verschillende periodes de leider van de Scottish National Party. Hij ontwikkelde snel een grote voorkeur voor een zelfstandig Schotland. Zijn partij omschrijft hem op de website „als een titaan van de onafhankelijkheidsbeweging”.

Alex Salmond bij Stirling Castle in 2021, tijdens de campagne voor zijn nieuwe partij Alba.

Westminster, waar het parlement van het Verenigd Koninkrijk is gehuisvest, nam in de jaren negentig in zijn ogen te vaak beslissingen die niet goed waren voor de Schotten. Salmond zag een bloeiend, onafhankelijk Schotland, voor zich. „Onafhankelijkheid is de enige grondwettelijke regeling die Schotland in staat stelt zijn rijkdom, kennis en ervaring doeltreffend te gebruiken”, zei hij in 1998. Door de oliewinsten niet meer aan ‘Londen’ af te staan en inkomsten uit het toerisme en de hightech-sector te genereren, kon Schotland volgens hem op eigen benen staan. Dankzij een gewonnen referendum in 1997 zetten de Schotten een eerste en ook enige stap naar onafhankelijkheid, de vorming van een eigen parlement in Edinburgh, met als bijnaam ‘Holyroad’.

Salmond werd bij de eerste verkiezingen voor het Schotse parlement in 1999 niet de ‘eerste minister’, zoals de Schotten hun premier noemen. Later, in 2007, lukte hem dat wel. Nadat de Schotse nationalisten in 2014 een referendum verloren, stapte Salmond op als premier.

Vrijgesproken

Na zijn aftreden bleef hij graag in de schijnwerpers staan. In 2017 stond Salmond op het Edinburgh Fringe Festival met de show Alex Salmond… Unleashed. Hij besprak politieke kwesties en interviewde collega-politici. Dat deed hij niet overdienstelijk, schreef The Guardian destijds. Zijn timing en humor bleken niet slecht, maar de interviews waren matig. Hij kreeg 2 van de 5 ballen van de recensent.

Maar in de jaren na zijn premierschap kwam Salmond vooral in de belangstelling vanwege meerdere beschuldigingen van aanranding en poging tot verkrachting in zijn tijd als premier en partijleider. Negen vrouwelijke medewerkers van de SNP of van de overheid hebben aangerand op onder meer Bute House, zijn ambstwoning. In 2020 werd Salmond vrijgesproken.

Inmiddels had hij zijn SNP verlaten. Salmond richtte een eigen partij op, Alba. Dat werd geen groot succes. Deze zomer deed Alba mee in 19 kiesdistricten, maar de partij haalde nog geen 12.000 stemmen. Salmond greep naast een zetel.

De ooit zo gevierde en gewiekste politicus stond nog wel op podia, zoals zaterdag in Noord-Macedonië. Daar zou hij na afloop van een lezing onwel zijn geworden, schrijven Britse media.

Polen wil recht op asiel opschorten

admin
October 12, 2024
0

Polen gaat het recht op asiel tijdelijk opschorten. Dit heeft de Poolse premier Donald Tusk zaterdag op een partijcongres bekendgemaakt, schrijft persbureau Reuters. Het besluit van Tusk is een reactie op de situatie aan grens met Wit-Rusland, waar sinds 2021 een migratiecrisis heerst. Komende dinsdag wordt het plan in de Poolse ministerraad besproken.

,,Ik zal dit eisen, ik zal in Europa goedkeuring eisen voor dit besluit”, aldus Tusk op zaterdag. Of de EU hiermee akkoord gaat, is ongewis. Een officiële reactie op de aankondiging van Tusk is er nog niet. In principe kunnen lidstaten niet eenzijdig beslissen dat ze het recht op asiel opschorten. Wel komt het vaker voor dat de Europese Commissie een oogje toeknijpt voor landen die hun asielverplichtingen niet nakomen.

Polen en de Europese Unie als geheel beschuldigen Wit-Rusland en diens bondgenoot Rusland van het creëren van de crisis. De twee landen verschaffen migranten uit verschillende Afrikaanse landen en het Midden-Oosten visa. Vanuit Minsk en Moskou worden zij naar de Poolse grens gereden. Beide landen ontkennen de aantijgingen.

Faber in Polen

Het Nederlandse kabinet zal het Poolse besluit met interesse volgen, nu het iets soortgelijks in Europa nastreeft. Minister Marjolein Faber (Asiel, PVV) is nog altijd bezig met het ‘deugdelijk motiveren’ van haar plan om het staatsnoodrecht in te roepen, als antwoord op problemen in de asielketen.

Faber bezocht begin deze maand Polen om te horen wat het land doet om de migratiecrisis daar het hoofd te bieden. Hierop liet zij weten dat een Nederlandse opt-out op asielregels op Poolse goedkeuring kan rekenen.

Voor het zover komt is een EU-verdragswijziging nodig, wat nog niet aan de orde is. Vervolgens moeten alle andere lidstaten akkoord gaan met een Nederlandse uitzonderingspositie.

Aleksej Navalny voorspelde zijn eigen dood in strafkolonie, blijkt uit voorpublicatie memoires

admin
October 12, 2024
0

Aleksej Navalny schreef twee jaar voor zijn dood dat hij in gevangenschap zou sterven. Dat blijkt uit een voorpublicatie van de postume memoires van de in februari overleden Russische dissident. Vrijdag en zaterdag werden fragmenten uit de dagboeken van Navalny in The New Yorker en The Times gepubliceerd. Zijn boek verschijnt later deze maand.

Navalny overleed op 16 februari dit jaar, na ruim drie jaar in Russische gevangenschap te hebben doorgebracht. Vorige maand bleek uit onthullingen van de Russische onafhankelijke nieuwssite The Insider dat hij hoogstwaarschijnlijk aan een vergiftiging is overleden. Russische autoriteiten houden het op een ‘natuurlijke doodsoorzaak’.

De bekendste criticus van de Russische president Vladimir Poetin zat een gevangenisstraf van negentien jaar uit in een strafkolonie bij de Poolcirkel wegens ‘extremisme’. Navalny werd in januari 2021 op het vliegveld van Moskou gearresteerd, nadat hij in Duitsland was hersteld van een Novitsjok-vergiftiging in 2020.

Gemiddelde werkdag

In Duitsland kwam hij na eigen onderzoek erachter dat de Russische geheime dienst FSB achter zijn vergiftiging zat. Toch besloot hij naar Rusland terug te keren. Navalny begon vrijwel meteen in gevangenschap aan zijn memoires. De Amerikaanse uitgever Knopf en zijn vrouw Joelia Navalnaja hebben de aantekeningen geredigeerd.

„Ik zal de rest van mijn leven in de gevangenis doorbrengen en hier sterven”, zo schrijft Navalny op 22 maart 2022. Om daaraan toe te voegen: „Er zal niemand zijn om afscheid van te nemen (…) Alle verjaardagen zullen zonder mij gevierd worden. Ik zal mijn kleinkinderen nooit zien. Ik zal niet het onderwerp zijn van enige familiegeschiedenis. Ik zal niet op geen enkele foto staan.”

Op 1 juli 2022 beschrijft Navalny een gemiddelde dag in de strafkolonie. Kijkend naar de hekken rondom zijn barak, bedenkt hij dat hij hetzelfde leeft als zijn vijanden. „Ik heb een hek van zes meter hoog, van het soort dat ik alleen heb gezien in ons onderzoek naar de paleizen van Poetin en Medvedev.”

Zeven uur achter naaimachine

De vergelijking houdt daar zo’n beetje op. Poetin slaapt uit „tot tien uur ’s ochtends, gaat zwemmen en eet dan hüttenkäse met honing”. Tegen die tijd is Navalny’s dag allang begonnen. Hij stond om 6.00 uur op, ontbeet om 6.20 uur en begon om 6.40 uur met werken.

„Op werk zit je zeven uur achter een naaimachine, op een krukje onder kniehoogte”, beschrijft hij. „Na het werk blijf je nog een paar uur zitten op een houten bankje onder een portret van Poetin. Dit wordt ‘disciplinaire activiteit’ genoemd.”

De laatst voorgepubliceerde dagboekaantekening dateert van 17 januari 2024, een maand voor Navalny in gevangenschap zou sterven. Hij staat stil bij zijn terugkeer naar Rusland, „precies drie jaar geleden”. Sindsdien wordt hem elke dag dezelfde vraag gesteld: Waarom is hij teruggekeerd?

„Ik wil mijn land niet in de steek laten of verraden”, schrijft hij. „Als je overtuigingen iets voor je betekenen, moet je bereid zijn ze te verdedigen en indien nodig offers te brengen.”

Navalny’s postume memoires verschijnen op 22 oktober. De naam van het boek, Patriot, heeft hij zelf gekozen.

Luister naar