Toen Wim en Elisabeth Millenaar in 1932 van het toenmalige Nederlands-Indië naar Nederland verhuisden, misten ze de Aziatische smaken in de Hollandse keuken. Ze gingen Oosterse producten importeren via handelsonderneming Conserven Import Export – ofwel Conimex. In de negentig jaar daarop groeide het uit tot een belangrijke partij op de Nederlandse voedselmarkt, met onder meer sambal, kruidenmixen voor nasi en bami en satésaus in het assortiment.
De vraag is onder wiens regie Conimex die producten de komende jaren maakt. Persbureau Reuters berichtte onlangs dat huidig eigenaar Unilever een koper zoekt voor het oer-Hollandse merk Conimex. Ook Unox, bekend van de rookworsten en soepen, zou in de etalage staan.
Unilever heeft een en ander niet bevestigd, maar verkoop van Unox en Conimex past in een patroon. Eerder dit jaar liet het Britse cosmetica- en levensmiddelenconcern weten een koper te zoeken voor zijn ijsdivisie, bekend van onder meer Magnum, Cornetto en Ben & Jerry’s. De Britse zakenkrant Financial Times meldde vorige week dat dit niet was gelukt, en dat de divisie nu wordt afgesplitst voor een beursgang. Dinsdag kwam daar nog het nieuws van het Britse Sky News bij dat Unilever een koper zoekt voor De Vegetarische Slager. Eerder deed het zijn thee- en margarinemerken van de hand.
Neemt het concern zo geleidelijk afscheid van al die voedingmerken die decennialang mede de kern van het bedrijf vormden?
Aandeelhouderswaarde
Begin deze eeuw had Unilever liefst 1.600 merken in portefeuille. Antony Burgmans, destijds topman, vond dat te gortig en lanceerde een strategie om dit aantal geleidelijk terug te brengen.
In 2017 volgde een versnelling, na een mislukte overnamepoging door de Amerikaanse concurrent Kraft Heinz. De ophef hierbij dwong de Unilevertop meer ‘aandeelhouderswaarde’ te creëren, door onder meer marges en winst te verhogen; wat dat betreft liep het concern nogal achter op de prestaties van concurrenten.
Datzelfde jaar nog verkocht Unilever zijn margarinedivisie, in een ver verleden een belangrijke pijler onder het bedrijf, met merken als Becel en Blue Band, aan investeringsmaatschappij KKR. Vier jaar later volgde de thee. Investeerder CVC kocht onder meer de gerenommeerde merken Lipton en Pukka.
En dan zijn nu dus kennelijk de ijsjes, Unox, Conimex en De Vegetarische Slager aan de beurt. De verkoop sluit aan bij de koers van Hein Schumacher, vorig jaar aangetreden als topman: doe minder, en doe wat je doet beter. De focus ligt nu vooral op de dertig grootste merken, goed voor 70 procent van de pakweg 60 miljard euro concernomzet, en op de 24 belangrijkste afzetlanden. Schumacher legt daarmee bepaald een ander accent dan zijn voorganger Paul Polman, die veel nadruk legde op duurzaamheid. „Ik ga niet zeggen dat we de wereld gaan redden”, zei Schumacher tegen Bloomberg. „Maar ik wil wel dat alles wat we doen, echt beter is.”
Grote merken
Daarom gaat nu nog meer van het marketing- en innovatiebudget naar succesvolle, grote merken. Dat Unox buiten de boot valt, is dan wel logisch, meent Reg Watson, die als analist bij ING Unilever volgt. Het merk is vooral in Nederland wereldberoemd. „Hoeveel extra rookworsten ga je de komende jaren in Nederland verkopen, boven op wat je nu al doet? Flinke groeicijfers zul je hier niet zien.” Hetzelfde kan gezegd worden van Conimex, dat ook vooral in Nederland naam heeft.
Voor de ijsjes gaat dit verhaal niet echt op. Unilever is met 20 procent aandeel op de mondiale ijsjesmarkt verreweg de grootste. Grote concurrent Nestlé moet het in ijs met 10 procent marktaandeel doen. De reden dat Unilever de divisie toch van de hand doet: ze past niet meer bij de richting die het bedrijf op beweegt. Unilever zet de laatste jaren vooral in op producten voor verzorging van het lichaam, zoals deodorant en tandpasta, en was- en schoonmaakmiddelen voor thuis.
Productie en logistiek van ijsjes is bovendien complex. Zo moet je het product diepgevroren opslaan en transporteren, en is ijs sterk seizoensgebonden. Een slechte zomer kan het resultaat sterk drukken, en dat heb je niet in de hand.
„Je ziet dat Unilever steeds meer focust op beauty- en verzorgingsproducten en homecare”, zegt Ferdinand de Boer, analist bij bank Degroof Petercam. Denk aan merken als Rexona, Axe, Dove en Omo. „De vraag is in hoeverre voedsel daar nog bij past.”
Groeikansen
Unilever ziet vooral in Azië groeikansen, onder meer in India en de Filippijnen, waar bevolking en welvaart toenemen. De Boer: „Ze halen nu 12 procent van hun omzet uit India. Dat zal de komende jaren hoger uitkomen doordat daar bijvoorbeeld flink meer aan wasmiddelen zal worden uitgegeven.”
Een belangrijk deel van Unilevers omzet in ijs komt uit Europa, waar de concurrentie met huismerken van supermarkten groot is. Mogelijk is dat ook een reden die tak af te stoten, suggereert De Boer: „Je merkt dat Unilever een koper zoekt voor alles wat niet helemaal aan hun prestatiestandaarden voldoet. Door meer te investeren in goed draaiende merken, kunnen ze beter groeien.”
Een bevestiging dat Unilever uit de voeding wil, vormde een presentatie voor analisten, afgelopen vrijdag. Daar liet het weten de komende tijd nog voor 1 miljard euro aan voedingmerken te willen verkopen.
„Uiteindelijk komt er een tijd dat Unilever geen voedingsmiddelenbedrijf meer is”, zegt Watson. „Ze hadden er beter aan gedaan de hele voedingsdivisie jaren geleden aan Kraft Heinz te verkopen. Nu doen ze het stukje voor stukje.”
Het geld dat zo vrijkomt, kan Unilever investeren in de geoormerkte groeisectoren persoonlijke verzorging, beauty en homecare. Overname van de consumententak van gezondheidsbedrijf GlaxoSmithKline mislukte enkele jaren terug echter, waardoor Unilever naast tandpastamerken als Aquafresh en Sensodyne greep.
Versnelling
In hoeverre zijn de nieuwste veranderingen op het conto van Schumacher te schrijven? „Het herschikken van de merkenportfolio is al voor zijn tijd begonnen, dus dat is niet helemaal zijn verdienste”, zegt De Boer. „Maar hij weet wel de focus te behouden. Het beleid is uitgestippeld, en nu komt er langzaam versnelling in de uitvoering.”
Daarnaast zijn onder Schumacher de resultaten verbeterd, onder meer door prijsverhogingen. De afgelopen jaren zijn stevige prijsstijgingen van onder meer grondstoffen en energie al voor een belangrijk deel aan de consument doorberekend. Ook werkt Schumacher aan reductie van de kosten. In maart kondigde hij voor 800 miljoen euro aan besparingen aan, onder meer door duizenden banen te schrappen en minder mensen in te huren.
Het heeft de beurskoers goed gedaan. Een aandeel Unilever kost nu 56 euro, en is daarmee zo’n 27 procent meer waard dan aan het begin van dit jaar. De belegger die snakte naar meer aandeelhouderswaarde, heeft in ieder geval zijn zin.
