Hoe richt je een muziekfestival op in economisch zware tijden? ‘We kiezen een lijn in de programmering’

In 2024 een nieuw festival optuigen is lastig. Meerdere muziekfestivals zijn de afgelopen jaren juist gestopt, zoals Parkpop Den Haag, Tuckerville en Dutch Valley. De festivals kampen met hogere productiekosten en personeels- en materiaaltekorten. Door de krappe arbeidsmarkt kost bijvoorbeeld het inhuren van personeel het dubbele van dat wat het drie jaar geleden kostte. Daarnaast zijn ook de naweeën van de coronacrisis nog te merken en baart een dreigende btw-verhoging op cultuur de festivalorganisaties zorgen (zie inzet onder het artikel).

En toch durven sommigen het aan. Zoals rapper Bizzey, met zijn Zin In De Zomer Fest in Spaarnwoude (11 augustus). Maar ook hiphopfestival Het Moment in Tilburg (20 juli) en livemuziekfestival Wilde Weide in Kraggenburg (5-7 juli). Wat bezielt hen? En hoe krijgen ze het voor elkaar?

Het nieuwe festival Wilde Weide vindt plaats op hetzelfde terrein als festival Wildeburg en heeft dezelfde organisatie.
Foto Niels de Vries

Wilde Weide: livemuziek en opkomende acts

Netl de Wildste Tuin, Kraggenburg. 5-7 juli.

Kultlab, de organisatie achter muziekfestivals Into the Woods en Wildeburg, komt deze zomer met een nieuw festival: Wilde Weide (5-7 juli). Een meerdaags, kleinschalig maar ruimtelijk festival, met een focus op livemuziek. In Kraggenburg, op hetzelfde terrein als het uitverkochte Wildeburg, dat een week later plaatsvindt (12-14 juli).

„Er zijn altijd wel omstandigheden waarom je iets niet zou doen, maar we gaan uit van onze eigen kracht. We geloven enorm in ons festival. De economische situatie verandert die drive niet”, stelt Maurice van de Berkt, marketingmanager bij Kultlab. Netl, het 48 hectare grote natuurpark in de Noordoostpolder waar het festival plaatsvindt, is eigendom van Crébas, de familie achter Marktplaats. De familie kocht het terrein ooit aan om er een brandnetelplantage voor duurzame kleding van te maken. Het brandnetelidee schoot geen wortel, en de familie toverde het om tot recreatiegebied vol meertjes, duinen en bamboebossen.

mede-oprichter Wilde WeideSijmen Stronks Met Wilde Weide focussen we meer op de dag in plaats van op de nacht

„Na een lange zoektocht naar een geschikt gebied voor een meerdaags festival met camping, ontdekten we in 2015 dit gebied. We waren gelijk verkocht – en de Crébas familie gelukkig ook”, vertelt Sijmen Stronks, een van de oprichters van Kultlab. De samenwerking liep heel goed en binnen een jaar vond de eerste editie van Wildeburg plaats. „Niet uitverkocht, maar wel meteen een geweldige editie”, aldus marketingmanager Van de Berkt. Sindsdien is Wildeburg, waar elektronische muziek centraal staat, uitgegroeid tot een populair festival voor zo’n 15.000 man. De vraag naar kaarten is dermate, dat Wildeburg met een lotingsysteem werkt. Het werd tijd voor iets nieuws, een langgekoesterde droom van de organisatie: een festival dat volledig draait om livemuziek en nieuwe, opkomende acts: Wilde Weide.

Handig daarbij is dat Kultlab het hele jaar door een camping (Kallumaan) op Netl runt. Een deel van de productie, zoals de barretjes en de grote kunstwerken die beide festivals sieren, kunnen daarom het hele jaar blijven staan, wat transportkosten scheelt. Ook het feit dat Wilde Weide en Wildeburg een week na elkaar volgen, drukt de kosten omdat de productie in elkaar over loopt.

Het nieuwe festival Wilde Weide vindt plaats in Netl, een 48 hectare groot natuurpark in de Noordoostpolder.
Foto Niels de Vries

Bovendien is Wilde Weide met zo’n 6.000 bezoekers een stuk kleiner dan grote broer Wildeburg. En in plaats van veertien podia (zoals op Wildeburg het geval is) staan er slechts vijf, die de sfeer van een club of kleine concertzaal als Paradiso of de Melkweg moeten vangen. Oprichter Stronks: „Met Wilde Weide focussen we meer op de dag in plaats van op de nacht, zoals op Wildeburg gebeurt.”

Ieder podium wordt gecureerd door een muzikant met een eigen profiel: Sophie Straat (zangeres), Suze Ijó (dj), Donald Madjid (experimentele pop) en Willem Smit (indiepop). Van de Berkt: „Zij hebben interessante acts geprogrammeerd die nog (net) niet doorgebroken zijn, zoals de Oostenrijkse psychedelische funkband Takeshi’s Cashew of de Lambrini Girls, een punktrio uit Engeland.” Stronks: „Daar hebben we voor gekozen zodat je als bezoeker niet helemaal verloren bent, maar de curatoren kan volgen, en er dus een lijn in de programmering zit.” Er staan ook bekendere namen, zoals Fatima Yamaha (alterego van Bas Bron, producer van De Jeugd van Tegenwoordig) en Willem (ex-The Opposites). Zolang het maar grotendeels live is.

De eerste editie van festival Het Moment vond in 2023 plaats.
Foto Nikki van Toorn

Het Moment: Nederlandstalige hiphop

Spoorzone, Tilburg. 20 juli.

Het idee voor een eigen hiphopfestival begon bij muziekjournalist Bowie van Loon en compagnon Dirk Stolk te borrelen aan het einde van 2022. Zij zagen al in 2022 een gat in het aanbod ontstaan toen hét hiphopfestival van Nederland WOO HAH! door de Amerikaanse organisatie Rolling Loud werd overgenomen. Rolling Loud verliet de regio Tilburg en besloot het festival naar Rotterdam te verplaatsen. Na een enkele editie vertrok de gigant uit de Verenigde Staten vorig jaar naar Wenen.

Waar Rolling Loud internationale sterren als Kendrick Lamar en Travis Scott boekt, houdt Het Moment het klein, met een focus op Nederlandstalige hiphop. „Toch een niche, die op grote festivals als Pinkpop en Lowlands vaak in een hoekje van de poster wordt gezet en wat ondersneeuwt”, stelt Van Loon. „We wilden daar verandering in brengen door een toegankelijk, vriendelijk festival op te zetten waar Nederlandstalige hiphop centraal staat.”

Kaarten voor Het Moment gingen in drie rondes, van 25, 35 en 45 euro. Dat is tegenwoordig een relatief lage prijs. Ter vergelijking: een kaartje voor een enkel concert ligt al snel boven de vijftig euro. Op Het Moment, waar plek is voor zo’n 4.000 bezoekers, zijn nationale grootheden als Zwart Licht, Winne en Boef te zien. De focus op Nederlandstalige muziek zorgt ervoor dat de ticketprijs laag kan blijven. De kosten voor hotels en vluchten zijn laag, want alle artiesten wonen relatief dichtbij. Ook een reden voor de lage ticketprijs is dat de vergunning waarop Het Moment mag werken, al bestaat. Van Loon en compagnons konden ‘meeliften’ op de vergunning van een festival dat rondom de jaarlijkse Kermisweek in Tilburg, tien dagen lang de Spoorzone bestiert. De organisatie had een dag over in de planning, die door Het Moment gevuld mocht worden. „Dat is de reden dat we het festival kunnen organiseren. Want een groot deel van de productie, de podia en de benodigde infrastructuur liggen al klaar voor ons. Dat scheelt een hoop.”

Waar Rolling Loud internationale sterren als Kendrick Lamar boekt, heeft Het Moment een focus op Nederlandstalige hiphop

Vorig jaar vond de eerste editie plaats in de Tilburgse Spoorzone, op de plek waar in 2014 ook WOO HAH! begon. Van Loon: „Je hoort mensen weleens zeggen dat Nederlandstalige hiphop verzadigd is, dat het klaar is. Maar je hebt nog steeds gasten die zó innoveren en zó dat genre verbuigen. Dan denk ik, waarom zou je in godsnaam naar Amerika kijken? Plus: we hebben we een enorm rijke hiphopgeschiedenis, waar we op het festival flink uit putten.” Zo is de iconische rapgroep THC een headliner van dit jaar. „Die show is gewoon een jubileum van een twintig jaar oud album, dat is toch vet? En dat raakt ook aan een ander doel van ons – de jeugd bekend maken met onze nationale rapgeschiedenis. Ik vind dat je hen moet schoolen – laten zien waar rap vandaan komt.”

Festival Het Moment.
Foto Guus van der Aa

Van Loon zelf is dan ook in de eerste plaats hiphopfan, en wil die liefde voor het genre op toegankelijke wijze delen. „Ik vind het belangrijk dat de jeugd naar ons festival kan komen. Dan moet de ticketprijs laag blijven. We stoppen ons geld dus liever in het programma dan poespas in de productie. Gelukkig leent hiphop zich daar goed voor: je hebt in principe aan een microfoon en een podium genoeg – geen dure productionele foefjes, gewoon rauwe rap. En dat een hele dag lang.”