N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Column Ben Tiggelaar
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/wp-content/blogs.dir/114/files/2019/01/tiggelaar-ben-online-artikel.png)
Klimaatalarm. Personeelstekort. Energiecrisis. Problemen genoeg. Maar hoe kom je tot oplossingen? Waar begin je? Astro Teller is de baas van X (voorheen Google X). Bij X ontwikkelen ze sinds 2010 spannende nieuwe technologie. Zelfsturende stratosfeerballonnen die internettoegang bieden in afgelegen streken. Dat soort dingen.
Teller heeft een interessante visie op hoe je problemen aanpakt.
Hij en zijn collega’s noemen X een moonshot factory. In een TEDtalk zei Teller dat het woord moonshot hen eraan herinnert dat ze werken aan dromen; aan radicale oplossingen voor grote problemen. Het woord factory betekent dat het draait om concrete, echte technologie, die functioneert in de praktijk.
Aan de ene kant, zegt Teller, heb je daarbij grenzeloos optimisme nodig. En aan de andere kant enthousiaste scepsis. Je moet allerlei creatieve oplossingen verzinnen. En die vervolgens superkritisch testen. Je moet heel graag willen bewijzen dat je oplossing niet werkt.
Waar begin je volgens Teller elk project? Dat is altijd bij het allermoeilijkste
En waar begin je dan, volgens Teller? Altijd bij het allermoeilijkste. Samen beantwoord je de vraag: welk onderdeel heeft het grootste potentieel om ons hele project om zeep te helpen? En dat pak je als eerste aan.
Teller heeft een mooie metafoor om dit te onderstrepen: een verhaal over apen en voetstukken. Stel je voor dat je een aap wilt trainen om, staande op een sokkel, Shakespeare te reciteren. Als dat lukt, kun je een hoop geld verdienen.
Voor succes zijn twee dingen nodig. Je moet een voetstuk hebben. En je moet de aap trainen. Volgens Teller verliezen te veel mensen zich in het bedenken en knutselen van mooie voetstukken. Terwijl de echte uitdaging natuurlijk het trainen van de aap is. Als dat niet lukt, heb je niets. Maar stél dat het je lukt de aap iets te laten zeggen als: „The web of our life is of a mingled yarn, good and ill together”, dan scoor je diezelfde middag nog een standaard bij de Ikea en ben je in business.
Dat werken aan de sokkel zie je overal. Neem al die lijstjes en powerpointpresentaties met wat je kunt doen voor het klimaat. Terwijl de moeilijke vraag is: hoe krijgen we onszelf en elkaar zover dat we echt in actie komen?
Werken aan de sokkel is niet alleen ineffectief. Het geeft je ook een vals gevoel van vooruitgang. Bovendien investeer je met al dat geknutsel zoveel tijd en moeite in een specifieke oplossing dat het steeds moeilijker wordt om te stoppen en te zoeken naar iets beters.
Terug naar Teller. Mensen zover krijgen dat ze eerst de moeilijkste dingen proberen én ernaar streven om te falen, zo is zijn overtuiging, dat lukt alleen als je dit zo makkelijk mogelijk voor ze maakt. Bij X moet het veilig zijn om te falen. Sterker, je manager moet je ervoor belonen. Met complimenten en bonussen.
Daar wringt de schoen in veel organisaties. En ook in de politiek. We weten allemaal dat waardevolle veranderingen met vallen en opstaan tot stand komen. Toch willen we het liefst dat onze bestuurders en collega’s het in één keer goed doen. En zo stimuleren we samen, zonder dat we dat willen, dat we als een stelletje sukkels blijven knutselen aan de zoveelste sokkel.
Ben Tiggelaar schrijft wekelijks over persoonlijk leiderschap, werk en management.
