Techmiljardair Elon Musk wordt een van de twee bazen van het Amerikaanse Department of Government Efficiency (DOGE). Wat dit nieuwe ministerie voor overheidsefficiëntie precies is, en wat het gaat doen, is niet helder. Maar de woordgrap DOGE heeft gelijk effect op de koers van de dogecoin. Dat is een cryptomunt die ooit begon als parodie op al het gespeculeer met crypto en die vervolgens is omarmd door Elon Musk.
Welkom in de cryptowereld, die na een relatief lauwe periode plots weer in de belangstelling staat. Sinds de overtuigende verkiezingsoverwinning van Donald Trump heerst onder cryptobezitters een jubelstemming. Die vertaalt zich in stijgende koersen. Het opvallendst is de koers van de oudste cryptomunt, de bitcoin. Die kwam deze week boven de 90.000 dollar, het hoogste peil ooit. Een jaar geleden schommelde de koers rond de 30.000 dollar.
Dat komt door speculatie op een heropleving van de Amerikaanse cryptohandel. De koers van een cryptomunt komt tot stand door vraag en aanbod. Als er veel vraag is, gaat de prijs omhoog. Als niemand een cryptomunt wil kopen of gebruiken, is hij ook niets waard. Er is geen onderliggende waarde, zoals bij een traditioneel aandeel of speculatie in goederen als olie, graan of goud. Bij crypto draait alles om het geloof dat er waarde zit in het verrichten van onomkeerbare transacties online. De koersen zijn daardoor extreem gevoelig voor sentiment. Dat maakt ze grillig en geschikt voor speculatie.
Cryptocrimineel
Momenteel is er veel vraag naar crypto en dat drijft de koersen op, wat op zichzelf de vraag weer aanwakkert. Veel mensen denken dat de koersen nog verder zullen stijgen. Dat komt hoofdzakelijk door verwachtingen die zijn gewekt door Donald Trump. De aanstaande president van de VS heeft er tijdens zijn – mede door crypto-investeerders gefinancierde – campagne veel aan gedaan om over te komen als voorstander van crypto. Hij omringt zich met mensen die geloven in de technologie achter cryptovaluta, zoals Elon Musk en Trumps zonen.
Op een grote Amerikaanse cryptoconferentie beloofde Trump onder meer een iconische cryptocrimineel vrij te laten. Het gaat om Ross Ulbricht, de man achter Silkroad, een online marktplaats waarop tussen 2011 en 2013 met bitcoin onder meer wapens en drugs konden worden gekocht. Trump beloofde ook om – „op dag 1” – Gary Gensler te ontslaan, het hoofd van beurswaakhond SEC. Gensler is niet populair onder cryptobezitters. Hij is de afgelopen jaren streng opgetreden tegen crypto-ondernemers die zich niet aan beleggingsregels houden die, wat hem betreft, ook op de meeste cryptovaluta van toepassing zijn.
Lees ook
Familie Trump gaat een cryptoplatform lanceren, cryptobezitters vrezen voor flop
Trump zei ook in beslag genomen cryptotegoeden te zullen toevoegen aan de Amerikaanse financiële reserves. Dat is nog iets anders dan dat de Amerikaanse centrale bank actief cryptovaluta’s gaat inkopen en aanhouden, maar het zou wel een belangrijke legitimering van cryptobezittingen betekenen.
Want dáár draait het uiteindelijk om.
Cryptovaluta’s bestaan inmiddels vijftien jaar. Maar over digitale bezittingen is nog veel juridische onduidelijkheid. De Europese Unie heeft inmiddels een cryptowet die definities geeft. Deze Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCAR) biedt uitgevers van cryptomunten (activa) en aanbieders van cryptodiensten (zoals beurzen of beleggingsadvies) duidelijkheid over de spelregels, en consumenten enige bescherming.
Inmiddels zijn er wereldwijd meer jurisdicties die zulke duidelijkheid verschaffen – Dubai bijvoorbeeld, en delen van Azië – en die daardoor aantrekkelijk kunnen zijn voor crypto-ondernemers. Maar in Amerika is dit nog niet zo. Daar moeten bedrijven en consumenten het doen met de interpretatie van oudere wetten door de SEC. En deze toezichthouder was de afgelopen jaren streng. De SEC beschouwt veel cryptovaluta’s als effecten, en die mogen niet zonder haar toestemming aan Amerikanen worden aangeboden. Wie dat toch doet, neemt serieuze risico’s. Dat ondervond bijvoorbeeld de oprichter en eigenaar van Binance, de grootste cryptobeurs ter wereld. Die trof uiteindelijk een schikking. Binance betaalde 4,3 miljard dollar boete en topman Changpeng Zhao ging vier maanden de cel in. Hij kwam onlangs vrij.
Cryptoregulering
Dat cryptoregulering in Amerika nodig is, is onomstreden. Dat vinden Republikeinen én Democraten. En ondernemers snakken er naar zekerheid. De echte spannende vraag is hoe die spelregels eruit gaan zien. Hoe wordt de markt gereguleerd, wie krijgt welke macht?
Die kwestie raakt aan het gedachtengoed achter ‘oercryptomunt’ bitcoin. De munt functioneert dankzij een database die decentraal wordt bijgehouden door computers, de blockchain. Er is geen beïnvloedbare baas die erover kan beslissen.
Lees ook
Feest voor bitcoinfans, de ‘halving’ komt eraan. De wat?
Dardoor is bitcoin immuun voor wat in de cryptowereld ‘censuur’ wordt genoemd: discutabele ingrepen, bijvoorbeeld door bankiers of politici. Dat is cruciaal voor het vertrouwen in de munt en het verklaart de harde kern van zeer principiële gelovigen – naast een meute die graag op koersschommelingen speculeert.
Die manier van denken heeft veel overlap met het Republikeins gedachtengoed. Republikeinen geloven in marktwerking en willen een kleine overheid. Net als Musk. Waar het bij Trump nog de vraag is hoe diep zijn geloof in crypto gaat, is het bij Musk meer dan meligheid, ironie en speculatie. Hij lijkt echt te geloven in decentrale en transparante technologie. Zijn motivatie om X, destijds Twitter, te kopen was ook zijn weerstand tégen ‘censuur’, ofwel de verbanning van accounts op inhoudelijke gronden waarover je kunt twisten. Het beroemdste voorbeeld van zo’n verbanning was die van Donald Trump, op Twitter het zwijgen opgelegd omdat hij de democratie zou bedreigen. Onder Musk kreeg hij zijn account direct terug.
Zo zou de regulering van crypto een interessante ideeënstrijd kunnen worden. Op dit relatief onontgonnen terrein kunnen de Republikeinen nu hun stempel drukken.
