Het is een op papier bizarre combinatie. Keiharde stonerrock met poëtische, Nederlandstalige teksten. Alsof Queens of the Stone Age speelt met Spinvis achter de microfoon. Toch is dat de beste omschrijving van de sound van de Amsterdamse band Het Universumpje, op hun nieuwe, tweede album Stilleven Met Dierentemmer. De nummers hebben namen als ‘Ik Woon in een Kanonskogel’, ‘De Willekeur van het Alfabet’ en ‘De Navel Niet Meegerekend’ en ze rocken net zo hard als dat ze catchy zijn. Vooral ‘Voodoo’ valt op, een in galop rennend nummer met een lekker pissige tekst („Wat jij niet wist, is dat ik aan voodoo doehoe”) die enorm lang blijft hangen.
„‘Spinvis op speed’ heb ik ook wel eens gehoord”, zegt Jacob van de Water, schrijver en frontman van Het Universumpje. „Ik begrijp die vergelijking heel goed. Ik heb Queens of the Stone Age inderdaad grijsgedraaid, en ik vond de teksten van Spinvis, zeker op zijn eerste album, heel fris. Daarnaast is het latere werk van Soundgarden een grote invloed geweest. Dat is zo bijzonder qua wendingen, harmonieën en melodieën, en heeft ook die combinatie van agressie en catchiness.”
Het Universumpje bestaat al een hele tijd. In 2015 brachten ze hun eerste album De Grenzen van het Toelaatbare uit, met een gastbijdrage van Bob Fosko. Dat Stilleven Met Dierentemmer negen jaar later pas uitkwam, heeft vooral te maken met de agenda’s van de bandleden. Van de Water is producent en componist en werkte met Eefje de Visser (hij produceerde haar albums Het Is en Nachtlicht), Alex Ploeg en Charlot, en maakte muziek voor reclames en tv-programma’s. Gitarist Merijn van de Wijdeven speelde met Eefje de Visser, Benjamin Herman en Typhoon, en drummer Nicky Hustinx speelde samen met Tim Knol, Weval en Wende terwijl toetsenist David Hoogerheide in de band van Froukje zit en eveneens met Wende speelt.
„Dat is het nadeel van goede muzikanten; die zijn vaak druk met andere projecten”, verklaart Van de Water de tijd tussen het eerste en tweede album. „En net toen we dit album wilden uitbrengen, kwam de coronapandemie. Daarna was even de puf een beetje weg, maar gelukkig trok Cornelis de Jong (die het album deels mixte) mij laatst aan m’n jas en zei: ‘Wanneer komt dat album nou eens uit? Het is te goed om weg te laten rotten op een plank!’”
Hij woont in een kanonskogel
De scheurende gitaren en de aan absurdisme grenzende, slimme teksten vechten niet om aandacht bij Het Universumpje, maar geven elkaar de ruimte. Zo opent het hard rockende geluidsgordijn in opener ‘Ik woon in een Kanonskogel’ zich telkens even, en zingt Van de Water dingen als „Ik woon in een kanonskogel/ Fluitend vlieg ik af op het huis waar je woont/ Het is er warm en ik zit er best”. En in het dynamische ‘Gewoon’ zingt hij: „Ze willen weten waar het liedje over gaat/ of ik de fouten met opzet maak/ maar ik ben gewoon” – en dan het geluid van een koekoeksklok. Waar dat over gaat? „Grappig dat je ernaar vraagt en dat ik er nu antwoord op ga geven, want het verwijst naar de neiging om duidelijkheid te willen over wat een kunstwerk nou betekent. Blijkbaar moet er uitleg komen, liefst kort en bondig, terwijl ik juist houd van kunst met een dubbele bodem die meer op je fantasie inwerkt en je langer kan inspireren. Vereenvoudigen vind ik jammer, daar gaat het over.”
Zijn teksten zijn vaak een beetje over de top: „Ik vind het leuk om de teksten expres een beetje pretentieus te maken. Het onderwerp van een nummer heb je meestal na één couplet al wel behandeld, maar ja, dan moet je de hele rest van het nummer nog invullen en dan ga je snel forceren. Ik merkte dat bij mezelf op, en besloot daar gebruik van te maken door dingen nóg gekunstdelder te gaan verwoorden.”
Dan is er nog die bandnaam, die zet een beetje op het verkeerde been. Is dat ook de bedoeling? „Juist omdat dat verkleinwoordje zo in contrast staat met onze harde muziek past het zo goed. En mensen op het verkeerde been zetten, is een hobby van ons, dus dat schikt!”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124735612-304f29.jpg|https://images.nrc.nl/np6BnIq3isDYqsPEJ3XCmpt763Y=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124735612-304f29.jpg|https://images.nrc.nl/IGvj0EEUjmSfsLy6mf-OSagkIVs=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data124735612-304f29.jpg)
