Het lukt de Democraten niet eensgezind op te trekken tegen Trump

Maakt het tweede presidentschap van Donald Trump (78) een einde aan de gerontocratie bij de Democratische oppositie? Chuck Schumer (74), Congreslid sinds 1981 en nu acht jaar fractieleider in de Senaat, heeft zich de woede van een flink deel van zijn partij op de hals gehaald door de Republikeinen afgelopen week te steunen toen zij een shutdown van de overheid wilden voorkomen.

Vooral jongere partijgenoten twijfelen hardop aan zijn leiderschap. De populistische afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez (35) spreekt van „woede en verraad”. Hakeem Jeffries (54), de gematigde fractievoorzitter in het Huis van Afgevaardigden, weigert steun voor zijn collega in de Senaat uit te spreken. Senator Chris Murphy (51), een van de luidruchtigste opposanten van alles wat Trump doet, billijkt Schumer nog wel, maar roept op tot „een einde aan business as usual”. Murphy: „Ik denk dat het Amerikaanse publiek op dit moment wil dat wij, Democraten, opstaan ​​en risico’s nemen.”

Schumer is één van de Democraten die vast houden aan een institutionele benadering van oppositievoeren. De Republikeinse dominantie hoeft volgens hem alleen bestreden te worden met alternatief beleid. „We moeten praten over de verschillen tussen de partijen”, zegt hij in een interview met The New York Times. Als Trumps populariteit zal dalen – en dat is volgens Schumer onvermijdelijk – is hij „hoopvol dat onze Republikeinse collega’s weer met ons samenwerken” in de Senaat.

Linksere Democraten menen dat dat precies is waardoor ze afgelopen november de verkiezingen verloren: door zich te richten op abstracte, gematigde beleidsvoorstellen in plaats van radicale ideeën te uiten en permanent campagne te voeren via sociale media en podcasts.

Evengoed zijn er Democraten die juist willen dat hun partij, in ieder geval cultureel, naar rechts opschuift en afstand neemt van open grenzen, diversiteitsbeleid en transgenderactivisme. Politici als senator John Fetterman (55) van Pennsylvania en gouverneur Gavin Newsom (57) van Californië wijten de impopulariteit van hun partij aan de keuzes rond dergelijke thema’s. Zij willen, tot op zekere hoogte, met Trump samenwerken.

Vijanden maken

Impopulair zijn de Democraten zeker. Terwijl Trump de rechtsstaat afbreekt, de federale overheid ontmantelt, wetenschap dwarsboomt, internationale bondgenoten tot vijand maakt en de economie afkoerst op een recessie, is hij geliefder dan hij zijn hele eerste termijn geweest is. Een meerderheid van de Amerikanen (51 procent) beoordeelt de president weliswaar negatief, maar de aanhang (46 procent) is groter dan hij gewend was. De worstelende Democraten voelen meer electorale tegenwind. Peilingen van televisiezenders NBC en CNN laten respectievelijk 27 en 29 procent steun zien voor de oppositiepartij: lager dan ooit sinds die zenders begin jaren negentig begonnen met peilen.

Nergens werd de verdeeldheid onder Democraten duidelijker dan tijdens Trumps recente toespraak voor het Congres. Een afgevaardigde uit Texas werd de zaal uitgezet vanwege geschreeuw. Democraten, deels in roze gekleed, staken protestbordjes omhoog. Vervolgens hield senator Elissa Slotkin (48) uit Michigan een gematige toespraak waarin ze pleitte tegen verspilling binnen de overheid maar ook voor „verandering die niet chaotisch is en ons onbeschermd laat”.

Democratische revolte

Het is gebruikelijk dat de verliezende club in het Amerikaanse tweepartijensysteem kortstondig hopeloos incapabel overkomt. Toen Barack Obama in 2008 president werd met overtuigende meerderheden in het Congres, lagen de Republikeinen vooral met zichzelf overhoop. Dat luidde de ultraconservatieve Tea Party-beweging in, die later het pad effende voor de populist Trump. Verschillende Amerikaanse media schetsen nu al een vergelijkbare revolte bij de Democraten.

Een generatiewissel lijkt onvermijdelijk, of de partij nu naar links of rechts afbuigt. Schumer, die afgelopen week zwichtte voor samenwerking op Republikeinse voorwaarden, lijkt daarbij snel te kunnen sneuvelen. Vrijdag hielpen hij en negen andere Democraten een shutdown vermijden door een tijdelijke begroting goed te keuren. Schumers redenatie luidde dat een overheidssluiting, waarbij veel ambtenaren onbetaald naar huis worden gestuurd, Trump en zijn bezuinigingschef Elon Musk vrij baan zou geven om de federale overheid nog sneller te slopen dan ze al doen. Het zou Musks officieuze efficiëntiedepartement „de sleutels van de stad, staat en het land geven”. Volgens Schumers critici heeft hij die zelf uit handen gegeven. In de Senaat zijn voor sommige stemmingen zestig senatoren nodig. Het is daarmee het enige instituut in Washington waar de Democraten enige macht hebben.

Schumers vertrek zou een verjonging voltooien die werd ingezet toen Nancy Pelosi (84) zich terugtrok als Democratisch fractievoorzitter in het Huis. Het was vervolgens haar kritiek die een einde maakte aan Joe Bidens (82) campagne voor een tweede termijn.

2028 in het vizier

De vraag is wat en vooral wie daarvoor in de plaats komt. Ambitieuze Democraten lijken niet bezig met oppositie tegen Trumps ontwrichtende beleid op de korte termijn, maar met hun kansen op het presidentschap in 2028. Gouverneur Gavin Newsom lanceerde recent een podcast om kiezers aan rechtse zijde voor zich te winnen. Senator Fetterman schittert bij FoxNews. Ex-vicepresidentskandidaat Tim Walz (60) is op tournee om progressief beleid uit te dragen in ‘rode’ (Republikeinse) districten. Voormalig transportminister Pete Buttigieg (43) laat zich regelmatig interviewen door rechtse media. Zij hebben geen van alle baat bij interne Democratische twisten en bemoeien zich niet met Schumers problemen.

Ocasio-Cortez lijkt Schumer te willen uitdagen als senator namens hun beider staat New York. Maar Schumers meest actieve tegenhanger is nog een halve generatie ouder dan hij. De vertolker van het echte linkse geluid, dat hij laat horen op campagnebijeenkomsten in diverse uithoeken van de Verenigde Staten, is een oude bekende. Senator Bernie Sanders reist rond om „de oligarchie te bestrijden”. Hij is 83 jaar oud. Nieuw leiderschap voor de Democraten is nog niet in zicht.

Delen





Mail de redactie