Een gierDaar ging ze, richting Leipzig
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/22104013/data109467350-75dd90.png)
In Diergaarde Blijdorp glipte een gier door een gat.
Het was flink schrikken toen een van de dertien Rüppells gieren in april dit jaar vertrok uit de Rotterdamse Diergaarde Blijdorp. Het had gestormd. De volière in een tijdelijke opvang was enigszins scheef gaan staan en de naad van een net was losgescheurd. Door het gat is de gier ontsnapt. Lichte paniek bij de verzorgers, want Rüppells gieren zijn uiterst zeldzaam, de soort wordt met uitsterven bedreigd. En zonder deze gieren wordt het ecosysteem op aarde verstoord, vertelt vogelcurator Maarten Vis van Blijdorp: karkassen worden niet opgegeten maar blijven liggen, dat trekt ratten en straathonden aan en zulks kan weer ziekten veroorzaken. Het dreigende einde van de Rüppels gier is de reden dat Blijdorp een Europees fokprogramma of juister gezegd ‘populatiemanagementprogramma’ coördineert waar 27 Europese dierentuinen zich bij hebben aangesloten. In totaal herbergen ze ongeveer 140 gieren van deze soort. De ontsnapte gier stond sowieso op het punt van verhuizen naar een geschikte plaats in een andere dierentuin, waar meer kans bestond om zich voort te planten. Maar waar was ze? Na enkele dagen kwamen er meldingen uit Brabant en Zeeland. Vis en zijn collega’s erheen natuurlijk. Maar toen ze in Westenschouwen op het Zeeuwse eiland Schouwen-Duiveland arriveerden, in een bos waar karkassen van damherten en reeën niet worden opgeruimd maar blijven liggen en dat dus aantrekkelijk is voor de aaseters die gieren zijn, „toen zagen we haar wegvliegen”, vertelt Vis. Na enkele weken kwam er een melding van een Duitse roofvogelkenner, die haar zeshonderd kilometer verderop, in de omgeving van Leipzig, had aangetroffen. In overleg met de kenners uit Blijdorp slaagde de man erin, na enkele dagen voeden op dezelfde plaats, de gier te vangen. Het dier is overgebracht naar de Tierpark Berlin, dat over vier gieren beschikt, twee stelletjes. Daar kan straks het voorplanten dan toch gewoon beginnen. „Eind goed, al goed”, zegt Vis. O ja, Rüppells gieren zijn vanaf hun vijfde jaar geslachtsrijp en worden doorgaans ongeveer veertig jaar oud.
Eva CukierWaar Russen in de bus over praten
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/22105247/web-2312ZAT_IKVERTREK_Eva-Cukier_montage.png)
NRC-correspondent Eva Cukier ging tegen haar zin uit Rusland weg.
Ze woonde tweeënhalf jaar in Moskou toen de hoofdredactie van NRC om veiligheidsredenen ingreep. „Ik begrijp en respecteer de beslissing om mij terug te roepen”, zegt correspondent Eva Cukier nu. Het was juli en ze vertrok. Tegen haar zin. Ze pakte drie koffers („Ik had sowieso weinig spullen, omdat je weet dat je ieder moment uitgezet kunt worden”). Ze zegde de huur op. Nam afscheid van enkele vrienden. En woont inmiddels deels in Amsterdam en blijft vanuit Europa over de regio berichten. Ze was graag in Moskou gebleven om „van binnenuit” verslag te doen van het leven in een land in oorlog, dat de afgelopen jaren zo ingrijpend is veranderd. „Alles is op z’n kop gezet.” Niet dat werken in Moskou gemakkelijk is. „Het is zwaar en stressvol. Je moet als buitenlandse journalist voortdurend op je qui-vive zijn. Je wordt gevolgd, je kunt moeilijk bronnen spreken en hen beschermen, je moet elke drie maanden je accreditatie vernieuwen, je wordt gebeld door de politie. Het is een kat-en-muis-spel.” Ze vertelt dat ze tijdens een reportage in Siberië dagenlang hinderlijk werd gevolgd door een „nepjournalistenteam” dat een filmpje maakte, uitgezonden op de staatstelevisie, waarin werd beweerd dat deze buitenlandse journalist Rusland in diskrediet wilde brengen. Ook werden haar verhalen zonder enig argument weleens als fake news weggezet. Ze werkt aan een boek over Rusland. Cukier: „Ik weet nog niet hoe ik verslag ga doen over een land ver weg, en waar de situatie zo grimmig is. Russen durven zelf bijna niets meer te zeggen, wat het perspectief op Rusland in de westerse pers erg eenzijdig maakt. Rusland zelf is verdeeld in felle voor- en tegenstanders en een passieve massa, maar kritiek is verboden en dus beheerst één kant het narratief. Daarom is het zo belangrijk dat je er bent, om de sfeer te proeven en te horen waar mensen in de bus en aan de keukentafel over praten. Alleen zo kun je door de heftige propaganda en desinformatie heen prikken.”
Rolf WoolderinkBewust toeteren tijdens een overleg
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/22104013/data109467341-33fbe6.png)
Rolf Woolderink werd gewipt als bestuurder van een waterschap.
Kun je als dagelijks bestuurder van een waterschap in het oosten van het land nog functioneren als je eigen watergraaf vragen over je integriteit opgehelderd wenst te zien? Vragen die ook zijn opgeworpen door de voorzitters van alle fracties in het algemeen waterschapsbestuur? En als uit dat onderzoek blijkt dat je je niet aan de wet hebt gehouden? Rolf Woolderink, namens BBB dagelijks bestuurder in waterschap Vechtstromen, probeerde lang zijn zetel te behouden, maar moest uiteindelijk toch zwichten. Hij vertrok. In een vertrouwelijk rapport, opgesteld door hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring van de Rijksuniversiteit Groningen, stond in november dat het „een uitgemaakte zaak” is dat Woolderink „overtredingen” heeft begaan, zich niet aan rechterlijke uitspraken heeft gehouden, vervolgens „nieuwe overtredingen” heeft begaan en zich „weinig” aan rechterlijke uitspraken gelegen laat liggen. Woolderink, van beroep viskweker, is volgens het rapport in het ongelijk gesteld, uiteindelijk door de Raad van State, over het ontbreken van vergunningen voor de aanleg van enkele aarden wallen en vijvers op eigen terrein in het Overijsselse Azelo, waar hij woont in een vrijstaande boerderij. Opgelegde dwangsommen bleek hij niet te hebben betaald. „Karaktermoord”, noemt Woolderink de kwestie. „Een privé-affaire is misbruikt om mij politiek te beschuldigen.” Het juridische onderzoek is „aantoonbaar niet correct”, onder meer omdat er volgens hem nog een definitieve uitspraak van de Raad van State volgt en de last onder dwangsom gebaseerd was op een „achterhaald” bestemmingsplan. Hoogleraar Bröring „is ingehuurd om mij voor een knaak en een bos wortelen te beschuldigen.” Het onderzoek volgde op klachten van omwonenden over niet-integer handelen; niet alleen beschuldigden zij Woolderink in een brief aan het waterschap van het negeren van rechterlijke uitspraken, ook was hij bezig hen „voortdurend te provoceren, te treiteren en het leven zuur te maken”, door „kansloze” handhavingsverzoeken tegen zijn buren in te dienen maar ook door hen uit te maken voor „NSB’ers” en bewust te toeteren „als wij in bespreking zijn” – dit alles volgens de brief als reactie op bezwaren die buurtbewoners hadden tegen plannen voor de bouw van een vishal voor Woolderinks bedrijf Twentevis. Woolderink liet een tegenrapport opstellen. Daarin staat onder meer: „De vermeende overtredingen zijn geen overtredingen.” Woolderink legde zijn functie als dagelijks bestuurder uiteindelijk neer toen tijdens een ingelaste, langdurige vergadering van het waterschap een motie van wantrouwen tegen hem was aangenomen. Hij blijft wel aan als gekozen lid van het algemeen bestuur. „Daar krijgen ze me niet weg.”
Nilüfer Gündogan‘Ik kreeg te veel complimenten’
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/22104014/data109467347-177fa6.png)
Politicus Nilüfer Gündogan moest eerst haar partij en toen de Kamer uit.
Ze heeft begin deze maand met een „dubbel gevoel” afscheid genomen van de Tweede Kamer. Het spijt haar niet dat er een einde komt aan haar bestaan als eenmansfractie. „Je hebt het als eenpitter zwaar. Gebrek aan tijd en gebrek aan geld maken het onmogelijk je politieke taken uit te voeren.” Anderzijds zal Nilüfer Gündogan de kansen missen om als parlementariër een kabinet, per motie bijvoorbeeld, tot nieuw beleid te bewegen. „Neem de wet die Duitsland heeft aangenomen over arbeidsmigratie, met als uitgangspunt dat hoe meer kwalificaties een arbeidsmigrant heeft, hoe groter de kans is dat die een werkvergunning krijgt. Daar zou Nederland van kunnen leren. Die motie is aangenomen.” Ze werd vorig jaar uit de fractie van Volt gezet en bovendien geschorst als lid van de partij, nadat er dertien meldingen waren binnen gekomen over grensoverschrijdend gedrag. „Daar is allemaal niets van waar”, vertelt ze. Ze voert een rechtszaak wegens „smaad” en „laster”. Gündogan: „Ik wil mijn naam zuiveren, dat ben ik alleen al aan mijn zoon verplicht.” Volgende week wordt een eerste getuige in de zaak gehoord. De periode van geruzie binnen Volt was „een hel”. Ze vermoedt opzet bij de beschuldigingen, zegt ze. „Er was afgunst. Vanwege de aandacht in de media en mijn populariteit. Ik kreeg te veel complimenten.” Gündogan heeft overwogen een nieuwe politieke partij op te richten. „Maar ik voel de energie niet meer.” Wel wil ze doorgaan met het „aanwakkeren van het politieke debat”. Ze werkt met producent San Fu Maltha aan een documentaire over migratie. „Ik heb de eerste vier afleveringen al geschreven.” Haar grootste zorg, zegt ze, gaat uit naar de „democratische erosie” die na andere Europese landen als Polen, Hongarije en Italië ook Nederland heeft getroffen. „Wat ik doodeng vind, is het gebrek aan democratische alertheid in Nederland. Wat mij drijft, is hoe we een einde kunnen maken aan de laconieke houding van de meelopers die niet beseffen dat je ook op democratische wijze een einde aan de democratie kunt maken. We hebben nu zelfs iemand die de grondrechten van burgers niet respecteert gekozen op de hoogste plaats in het parlement.” Volgens Gündogan hebben de vier politieke partijen die nu onderzoeken of ze een kabinet kunnen vormen, het „tekstboek Erdogan” opengeslagen. „Grondrechten worden opnieuw onderzocht, terwijl die nu juist de minimale eisen vormen waar een rechtsstaat aan moet voldoen.”
Onno AerdenGewraakt, maar zonder wrok
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/12/22104012/data109467344-6ab784.png)
NSC-woordvoerder Onno Aerden had „zo veel zin” en was zo weer weg.
Was het een record? „Zo veel zin om vanaf vandaag het woordvoerderschap van Pieter Omtzigt op me te nemen”, twitterde Onno Aerden ’s ochtends vroeg, 12 september. Ruim drie uur later maakte de nieuwe politieke partij Nieuw Sociaal Contract bekend dat in goed overleg was besloten het dienstverband met Aerden, aangegaan voor de duur van de verkiezingscampagne, te beëindigen. „Er waren oude tweets die niet passen bij de waarden die wij willen uitstralen”, zei partijleider Omtzigt. Communicatiestrateeg en publicist Aerden bleek een half jaar eerder een tweet te hebben verstuurd waarin hij een andere partij, BBB, omschreef als „een gezwel dat kwetsbare democratie van binnen uit kapot vreet”. Dat ging Omtzigt te ver. Aerden vertrok. De welbespraakte vijftiger noemt de tweet achteraf „niet fraai” en ziet de kwestie als „een leermoment”. Juist twee weken voor zijn ontslag had Aerden een boek gepresenteerd, De bevrijdende rijkdom van goed genoeg. Daarin legt hij uit dat Nederlanders eens wat minder consument en meer burger zouden mogen worden zodat Nederland zich sneller uit het „moeras” van problemen omhoog kan trekken. Onderdeel van dat nieuw burgerschap is een matiging van socialemediagebruik. „Ik analyseer in dat boek onder meer dat we elkaar op sociale media bestoken met meningen zonder elkaar te willen begrijpen, zonder dat het ergens toe leidt. En ineens leverde het gedoe rond mijn tweet het bewijs voor die stelling.” Hij ziet niet om in wrok. „Iedereen heeft in deze kwestie naar beste vermogen gehandeld”, zegt Aerden. Hij is na zijn korte Haagse avontuur ook niet gecanceld, daarvoor kennen zijn opdrachtgevers hem goed genoeg. Wel werd hij slachtoffer van „het absolutisme van het meningencircus”. Aerden: „Voor sommigen werd ik iemand die per definitie niet kon deugen. Er is, in het publieke debat, nauwelijks ruimte voor vergeving meer.” De kwestie heeft Aerden „tot bezinning” gebracht. „Ik wil mezelf niet vrijpleiten. Maar ik ben me wel gaan afvragen wat ik nou eigenlijk te winnen heb op sociale media, waar we steeds vaker gevangen raken door de algoritmes die ons belonen met volgers en likes, zolang we maar ruzie maken. Het is triest dat het steeds moeilijker wordt de nuance in elkaars meningen te vinden.” Aerden is nog wel actief op X, het voormalige Twitter, maar ook op Bluesky. „Daar vind ik iets terug van de aangename kroegsfeer die Twitter ooit ook had.”
